Matanazi; Manisalı Bir Prenses * Haydar Aksakal

03.09.2012 / 00:00
Hitit İmparatoru II. Murşili?nin kızı Matanazi, 3300 yıl önce Manisa Bölgesi?nde Seha Ülkesi Kralı Masturi ile evlendirildi. Manisa?ya Hattuşa Sarayı?ndan gelin geldi.
M.Ö. 2. Bin yıllarında, Batı Anadolu kıyılarında çeşitli devletler kuruldu. Zengin ve güçlü kişiler, bulunduğu kentin başına yönetici olarak geçiyor, kentin etrafındaki toprakları hâkimiyeti altına alarak kent devleti statüsünde siyasi yapılaşma oluşturuluyordu.
Arzawa Ülkeleri; Mira, Kuwalya, Hapalla, Wilusa ve Seha Nehri ülkelerinden meydana gelen bağımsız ülkelerdi. Seha Nehri Ülkesi hakkında ilk bilgilere, II. Tuthalya?nın Batı Anadolu?ya yaptığı askeri sefere ait kayıtlarda rastlanıyor.
Seha Nehri Ülkeleri içinde Pisidia, Frigya, Mysia ve Doğu Karya bulunmaktadır. Daha sonra Appawiya da Seha Nehri Ülkesi topraklarına dâhil edildi.
Araştırmacılar, Gediz Nehri Bölgesini, Seha Nehri Ülkesi olarak sınırlandırıyor.
Batı Anadolu Bölgesi?nde bağımsız hareket eden beylikler, federatif yapılanmanın içinde Hitit karşıtı oluşumların içine girmişlerdi.
Karya ve Zippasla (Manisa Dağı) ülkesi Kralı Maduvattas, Ahhiyawa Kralı tarafından ülkesinden sürüldü. Hititlere sığındı. Hitit kralı, Maduvattas?a yardım etti, topraklarını ona geri verdi. Daha sonra, Ahhiyawa kralı ikinci defa Zippasla?ya saldırdı.
Hitit Kralı I. Suppilululiuma ve oğlunun ölümünden sonra, II. Murşili?nin; tahta çıktığını fırsat bilen Arzawa Kralı Uhhaziti, Miletos?u ele geçirdi.
II. Murşili M.Ö. 1333-1332 yılları arasında Arzawa seferine başladı. Seha Nehri Ülkesi Beyi Manapa-Tarhunta, Arzawa kralının yanında yerini almıştı. II. Murşili; Seha Ülkesi?nin kralını cezalandırmak için bölgeye geldi. Savaşta, Ahhiyawa Kralı Attarissiyas yenilgiye uğradı.
Tehlikeyi fark eden Manapa-Tarhunta annesini ve yaşlı adamları II. Murşili?ye gönderdi. Kral, ayaklarına kapanan kadına ve yaşlı adamlara acıdı. II. Murşili, Seha Nehri Ülkesi?ne karşı askeri harekette bulunmadı. Seha Nehri Ülkesi Kralı Manapa-Tarhunta ikiyüzlü siyaset uygulamış, Arzawa ülkesinin birliğini bölmüştü.
Seha Nehri Ülkesi?nden elde edilen 4000 sivil tutsak, Hatti Ülkesi?ne gönderildi. Yapılan antlaşmayla, Hitit Kralı Manapa-Tarhunta?yı bağışladı. Manapa-Tarhunta aynı zamanda Appawiya kralı olarak da bilinir.
Manapa-Tarhunta?nın ölümünden sonra, Hitit Kralı II. Muvattali?nin kız kardeşi Prenses Matanazi ile evlenen Maşturi, Seha Nehri Ülkesi?ne kral oldu.
Kraliçe olan Matanazi, Manisa?da yaşamaya başladı. Hitit Kralı Mutavalli, Batı Anadolu?da elde ettiği savaş ganimetleriyle Hattuşa?ya döndü.
Maşanauzzi, II. Murşili?nin adı bilinen tek kızıdır. Hitit Kralı IV. Tuthaliya ile Amurru kralı arasında yapılan antlaşmada da adı geçmektedir. Matanazi adının, bir Hitit kralının kız kardeşine ait olduğu, Akadça yazılan Hitit-Mısır yazışmalarında geçtiği tespit edildi.
Arzawa?ya gelin gelen Maşanauzzi?nin, Arzawa Bölgesi?nde, adının Matanazi olarak kullanıldığı söyleniyor.
Maşanauzzi ismi Anadolu?da kullanılan Luvi lisanında, Tanrı anlamına gelmektedir.
Seha Nehri Ülkesi Kralı ile evlenen Maşanauzzi?nin hayatı hakkında bildiklerimiz çok azdır. İki kez evlendirildiği söylencelerde yer alır.
II. Muvattali, Hititlere karşı isyan içinde olan Seha Nehri Ülkesi?ni kontrol altına aldı.
II. Murşili?nin dönemi, M.Ö. 1321-1295 yılları arasıdır. Üç oğlu, bir kızı vardı. Eşi öldüğünde III. Hattuşili küçük yaştaydı.
III. Hattuşili?nin Mısır Kralı Ramses?e yazdığı bir mektupta, 60 yaşındaki kız kardeşi Maşanauzzi?ye, çocuk sahibi olması için Mısırlı bir doktor istemektedir.
Mısır dilindeki metinde kız kardeşinin ismi Matanazi olarak yazılmış. Ramses; Güneş Tanrıçası ve Fırtına Tanrısı emir verirse isteğin yerine getirileceğini, bir uzman rahip ve doktorun gönderileceğini bildirmiştir. Manisa?ya gelin gelen prensin, yeni vatanında ne yaptığı ve nasıl bir yaşamı olduğu bilinmiyor.
III. Hattuşili Döneminde Tarhunaradu isminde bir kişi, Seha Nehri Ülkesi topraklarında isyan çıkardı. Hitit Kralı bu isyanı bastırdı. Askerler, işgale direnen insanları öldürdü. Kadınlar esir edildi.
ABD. Boston Üniversitesi?nden Arkeoloji Bölümü Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Christopher H. Roosevelt başkanlığındaki araştırma grubu, Manisa?nın Gölmarmara Gölü?nün kuzey kısmında, M.Ö. 2 binli yıllara ait Truva?dan büyük dört kale izine ulaştı. Elde edile bulguların Seha Nehri Ülkesi?ni işaret ettiği söyleniyor.
Hitit Uygarlığı dönemine ait Tunç Çağı kalıntılarının varlığı tespit edildi.
Rooselvelt; ?Kaymakçı Köyü Bölgesi?nde bulunan kalıntılardan, burada Seha Nehri Ülkesi?nin Başkenti?nin bulunduğunu düşünüyoruz? dedi.