18.06.2012 / 00:00
Temmuz ayının ortalarında, sıcak bir günde Troia Antik Kenti?nden Geyikli İskelesi?ne indik. Feribotla Bozcaada?ya hareket ettik, deniz çok rüzgârlı ve dalgalıydı.
Heredot, ?Tanrı, insanları uzun ömürlü olsun diye Bozcaada?yı (Thenedos) yaratmış.? Diyor. İnsanlar, sakin ve huzurlu bir ortamda yaşamak için, zakkumlar, begonviller ve hanımelileri ile süslü ve kokulu ilçeyi tercih ediyorlar. Yöresel üzüm bağları, şarabı, balıkçı tekneleri, tarihi kalesi, masmavi denizi, altın rengi kumları ve güler yüzlü insanlarıyla cennetten bir köşe? Bozcaada?da denizin derinliklerinde balık avlayabilir, gizemli maviliklere dalabilir ve doğayı yeniden keşfedebilirsiniz. Sessiz ve sakin bir ada.
Bozcaada, Türkiye?nin üçüncü büyük adasıdır. Tarihi ve kültürel yapısı ile Batı Anadolu?nun en cazip yörelerinden birisi?
Kışın 2.500 kişinin kaldığı Bozcaada?da, yazın nüfus artıyor. Pansiyonlar, ufak oteller, kamp ve piknik alanlarıyla ekonomik bir tatil yöresi. Ada çevresi 14 mil, en yüksek noktası 192 metre ile Göztepe mevki. İnsanlar denize girmek için Ayazma plajına gidiyor. Güzel kumsalı, sığ ve ılık deniziyle büyüleyici güzellikte. Bozcaada?nın leziz balıkları, Ayazma restoranda?
Güneş İda Dağı?nın arkasından yükselerek, ışıklarını Bozcaada?ya gönderirken, Manisalı bir dostu arıyorduk? Bozcaada?ya yıllar önce yerleşmiş olan Kolçak ailesinden, Manisa Dağcılarının Anası Mediha Kolçak, Manisa?yı, muhteşem Manisa Dağını (Sipylus) unutmadık derken gözyaşlarını tutamıyordu?
1800 tarihlerinde yapılmış Rum ve Türk evleri sokakları süslemeye devam ediyor. Bozcada mimarisinde Türk kültürünün izlerine Alaybey Mahallesi?nde, Rum kültürünün izlerine Cumhuriyet Mahallesi?nde rastlanır.
Sosyal ve dini yapılarda, Türklerin ve Rumların oturdukları semtlere göre dağılmıştır.
Balıkçı tekneleri, kayıklar ve yatlar, limana başka bir güzellik katıyor. Liman kenarında lokantalar, kahveler, barlar, oteller, iş yerleri ve Balıkçı hali sıraya dizilmiş? Yaşam gece ve gündüz limanda sürüyor. İş yerleri limandan 50 metre yukarıda. Hediyelik, bir birinden güzel eşyalar, ada şarapları, Çavuş üzümü, kekik ve kekik balı, domates reçeli, ada üzümünden yapılan reçel, pekmez ve kuru üzüm Bozcaada?nın doğal ürünleridir?
Bağcılık ve şarapçılık Bozcaadalılar için bir yaşam tarzı, Adanın balıkçılıkla beraber temel kültürüdür. Bozcaada?yı kuran Tenes, Poyraz Limanı çevresinde bulduğu yabani asmayı geliştirerek ?Kuntra? asma denilen şimdiki asma durumuna getirmiş. Ada yüz ölçümünün 1/3?ü bağlardan oluşmaktadır. Üretilen dünyaca ünlü Çavuş Üzümü, adanın sembolü haline gelmiştir? M.Ö. basılan Tenedos sikkelerin üzerinde üzüm salkımı görülmektedir.
Her Çarşamba günü, ada merkezinde meyve-sebze pazarı kurulmaktadır. Adada bir tek eczane, bir banka, bir halı saha, halk kütüphanesi ve ayda bir yayınlanan adanın tek yerel gazetesi ?Adaposta? bulunmaktadır.
İlçenin ekonomisi bağcılık, şarapçılık, turizm ve balıkçılığa dayanmaktadır. İlçede özel sektöre ait 4 şarap fabrikası, 22 otel, 44 pansiyon bulunmaktadır. Bozcaada?da son yıllarda yapılan konaklama tesisleriyle yüksek yatak kapasitesine ulaşılmıştır
Liman başkanlığına bağlı 48 balıkçı teknesi ile 120 kişi balıkçılık yapmaktadır. Yakalanan balıklar Bozcaada Balık Halinde satılmaktadır.
Bozcaada, yerli ve yabancı turistler tarafından keşfedilmiş, 1996 yılında adaya arabalı vapur tahsis edilmiştir.
45 yat kapasiteli, Yat Limanı?nı, Ada Belediyesi tarafından işletilmektedir.
Bozcaada, Akdeniz ikliminin etkisi altında olmasına rağmen, kuzey rüzgârlarını fazla alıyor. Hafif esen rüzgârlar sayesinde bunaltıcı sıcaklık azalıyor.
Bozcaada?nın iklim özeliği yüzünden dünyanın hiçbir yerinde yetiştirilemeyen ?çavuş üzümü? şaraplık bağlarda yetişiyor. Bozcaada, bir şarap diyarı olabilir?
Bozcaada?nın çevresinde irili ufaklı 10 ada, 12 adet koy bulunuyor.
İlk nüfus sayımı 1831?de, Osmanlı döneminde yapıldı, ada nüfusunun 1232 olduğu tespit edildi. Bozcaada?da, 1920 yıllarına kadar, yoğun Rum nüfusu vardı. Geçen yıllarda Rumların büyük çoğunluğu Yunanistan?a göç etmiştir. 2000 yılı nüfus sayımına göre, adada 2427 kişi bulunuyor.
Denizler Tanrısı Poseidon, Atlantis Medeniyeti?ni kuran Atlas?tan sonra doğan üçüncü ikizlerine, Herakles Sütunlarının ötesinde bulunan Gaderios (Ildırı?ya kadar olan bölge) bölgesine kadar olan yerleri vermişti. Diğer çocukları da krallıklarını ilan etmişti.
Çocuklarından birisi Kyknos adında bir kraldı. Kyknos?un oğlu Thenes?in annesi ölünce, babası yeniden evlenmiş. Üvey ana çocuğuna, Thenes?e iftira atmış. Kral bu iftiraya inanmış ve oğlunu bir sandığa koyarak denize atmış. Sandık Laukophrys Adası?nın sahiline vurmuş. Thenes sandıktan çıkarak adaya yerleşmiş. Adanın ismini de Thenedos?a (Bozcaada) çevirmiş. İlk yerleşimin M.Ö. 2000 yıllarında olduğu söyleniyor.
Adanın ilk sakinleri Pelaglar, Akalar?dan sonra Fenikeliler, Atinalılar ve Yunanlılar adaya hâkim oldu. M.Ö. 493?de Pers istilasına uğradı. M.Ö. 334?de Büyük İskender devri başladı. Bergama Krallığı hâkimiyetinden sonra Roma?nın eline geçti. M.S. 395 Yıllarından sonra Bizanslıların yönetiminde varlığını sürdürdü. 1203 yıllarından sonra, Bizans-Ceneviz ve Venedikliler arasında Bozcaada üzerinde egemenlik mücadelesi başladı?
1455 Yılında, Fatih Sultan Mehmet döneminde, Osmanlı İmparatorluğu?na katıldı. Ada, zaman zaman Venedik hâkimiyetinde kaldı. 1912?de, Balkan Savaşı?nda Yunan Donanması tarafından işgal edildi. Lozan antlaşması sonunda, 20 Eylül 1923?de Türkiye Cumhuriyeti?ne bağlandı?
Kaynakça: Ali Haydar Aksakal?ın gezi notları.
http://www.bozcaada.gov.tr
(T.C. Bozcaada Kaymakamlığı)