Ayıplı Mal ve Hizmetler * Tuğçe İnç Zavlak

Gündelik ihtiyaçlarımız gereği hepimiz birer tüketiciyiz ve tüketiciler olarak bizler bazen ayıplı ürünler ya da ayıplı hizmetlerle karşı karşıya kalabiliyoruz.

4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun biz tüketicilerin sağlığını ve ekonomik çıkarlarını korumak ve aydınlatmak, ayrıca zararlarımızı tazmin etmek amacıyla düzenlenmiştir.

Ayıplı Mal : Ayıplı mallar, tanıtımında, etiketinde, kullanma kılavuzunda belirtilenin aksine, niteliğinde veya niceliğinde olan maddi, hukuki ya da ekonomik eksiklikler içermesi sebebiyle tüketicinin kendisinden beklediği faydayı azaltan ya da ortadan kaldıran mallardır. Tüketici, ayıplı bir malla karşı karşıya kaldığı takdirde şu seçimlik haklarından birini kullanabilecektir:

o bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme,
o malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi,
o ayıp oranında bedel indirimi,
o ücretsiz onarım isteme.
Tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte ayıplı malın neden olduğu ölüm, yaralanma gibi başkaca zararları da var ise bu zararların tazminini de isteme hakkına sahiptir.

Ayıplı maldan sorumluluk, malın tüketiciye teslimi tarihinden itibaren iki yıllık zamanaşımına tabidir. Ayıplı malın sebep olduğu her türlü zararlardan dolayı talepler ise üç yıllık zamanaşımına tabidir. Bu talepler zarara sebep olan malın piyasaya sürüldüğü günden başlayarak on yıl sonra ortadan kalkacaktır. Ancak satılan malın ayıbı satıcının ağır kusuru ya da hilesiyle gizlenmişse zamanaşımı süresinden yararlanılamayacaktır.

Ayıplı Hizmet : Ayıplı hizmet, tanıtımında, reklam ve ilanlarında veya teknik kuralında belirtilenin aksine, niteliğinde veya niceliğinde olan maddi, hukuki ya da ekonomik eksiklikler içermesi sebebiyle tüketicinin kendisinden beklediği faydayı azaltan ya da ortadan kaldıran hizmetlerdir. Tüketici, hizmetin ifa edilmesinden itibaren otuz gün içinde bu ayıbı sağlayıcıya bildirmekle yükümlüdür. Tüketici şu seçimlik haklarından birini kullanabilecektir:

o sözleşmeden dönme,
o hizmetin yeniden görülmesi,
o ayıp oranında bedel indirimi.
Tüketicinin sözleşmeyi sona erdirmesi durumun gereği olarak haklı görülemiyorsa bedelden indirim ile yetinilecektir. Tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte ayıplı hizmetin neden olduğu ölüm, yaralanma gibi başkaca zararları da var ise bu zararların tazminini de isteme hakkına sahiptir.

Ayıplı hizmetten sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa dahi ayıplı hizmetten dolayı yapılacak talepler hizmetin ifasından itibaren iki yıllık zamanaşımına tabidir. Ayıplı hizmetin neden olduğu zararlardan dolayı yapılacak talepler ise üç yıllık zamanaşımına tabidir. Sunulan hizmetin ayıbı, tüketiciden sağlayıcının ağır kusuru veya hile ile gizlenmişse zamanaşımı süresinden yararlanılamaz.

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan Garanti Belgesi Uygulama Esaslarına Dair Yönetmeliğin 14. maddesine göre; tüketicinin onarım hakkını kullanmasına rağmen malın tüketiciye teslim edildiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde, aynı arızadan ikiden fazla tekrarlanması veya farklı arızaların dörtten fazla tekrarlanması veya belirlenen garanti süresi içerisinde farklı arızaların toplamının altıdan fazla olması ve bu arızaların maldan yararlanamamayı sürekli kılması halinde tüketici, 4077 sayılı kanunda yer alan diğer seçimlik haklarını da kullanabilecektir.

Bir sonraki hafta aynı köşeden buluşmak ümidiyle sizlere iyi haftalar dilerim.