Hepinize iyi haftalar sevgili okurlarımız. Bu hafta sizlerle 01/10/2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunumuzun 382 ve devamındaki maddelerinde düzenlenen çekişmesiz yargı işlerinden bahsedeceğim.
Çekişmesiz yargı (nizasız kaza); husumetin yöneltilebileceği bir tarafın bulunmadığı yargılama faaliyetidir. Çekişmesiz yargıda hakim resen harekete geçebilmektedir.
6100 sayılı kanunumuz 382. maddesiyle çekişmesiz yargı işlerini tek tek saymıştır. Örnek olarak ergin kılınma, ad ve soyadın değiştirilmesi, gaiplik kararı, evlenme yaşında olmayanın evlenmesine izin verme, yeniden evlenmede iddet süresinin kaldırılması, velayetin kaldırılması, velayetin eşlerden birinden alınarak diğerine verilmesi, vesayet işleri, mirasçılık belgesi verilmesi, ticari defterlerin ziyaı halinde bilgi verilmesi, kıymetli evrakın iptali halleri sayılabilir.
Çekişmesiz yargı işlerinde, özel bir düzenleme bulunmadıkça görevli mahkeme sulh hukuk mahkemeleri olacaktır. Yetkili mahkeme ise aksine hüküm olmaması halinde talepte bulunan kişinin oturduğu yer mahkemesi olacaktır.
Çekişmesiz yargıda verilen kararlar kesin hüküm oluşturmaz, yani karar haksız ve yanlış görülürse her zaman değiştirilebilir.
6100 sayılı kanunun 387. maddesine göre çekişmesiz yargı kararlarına karşı istinaf yoluna gidilebilecektir. Ancak istinaf yargı yolu 6100 sayılı kanunda düzenlendiği halde bu kanunun ?Kanun Yolları? başlıklı sekizinci kısmının yürürlüğü ileri bir tarihe bırakıldığından dolayı istinaf mahkemeleri ülkemizde faaliyete geçene kadar 387. madde de uygulama alanı bulamayacaktır.
Yazımızı sonlandırmadan önce eski yazılarımızda hiç bahsetmediğimiz istinaf kanun yolundan da bahsedelim. Hepimizin bildiği gibi günümüzde yerel mahkemelerin kararlarına karşı kanun yolu olarak temyiz var. Bazı kararların temyizi kabil iken, bazı kararlara karşı ise temyiz yolu kapalıdır. Temyiz edilen kararlar Yüksek Mahkeme olarak Yargıtay?a gidiyor. Burada ilgili hukuk dairelerinde yerel mahkeme kararları yeniden inceleniyor. Yargıtay?ın iş yükü tahmin edilebileceği gibi çok fazla. Bu da yargılamanın uzamasına sebep olduğu gibi peşinde başkaca sıkıntılar getirebiliyor. Bunu gören kanun koyucu, istinaf yargı yolunu 6100 sayılı kanun ile hüküm altına almıştır. Yani ileriki günlerde ülkemizde istinaf mahkemeleri olan Bölge Adliye Mahkemeleri kurulacak, yerel mahkemelerin kararları aksine hüküm yoksa üst mahkeme olarak bu mahkemelere gidecektir. Böylece kanımca yargılama sürelerinin kısaltılması ve beraberinde gelen diğer sorunların aşılması amaçlanmıştır. Ancak bazı kararlar istinaf yargı yolundan sonra ayrıca temyize de kabil olabilecek. Yeni düzenlemeyle yargılama sürelerinde değişiklik olup olmayacağını gelecek günlerde hep birlikte göreceğiz.
Sevgili okurlarımız bu haftalık da köşemizin sonuna geldik. Önümüzdeki hafta yine aynı köşeden buluşmak ümidiyle esen kalın?