Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği (YKKED) 2001 yılında İzmir?de kuruldu. On yıldan beri yirmi şubesiyle birlikte düzenlediği paneller, konferanslar, sempozyumlar, çalıştaylar ile köy enstitüleri kültürel mirasını günümüze taşımayı amaçlayan çalışmalar yapmaktadır. Cumhuriyetin ilerici, insan-sanat-demokrasi merkezli kazanımı olan Köy Enstitüleri gerçekliğini ülkemizin genç insanlarına taşımanın yollarını üretmeye çabalıyor. Köy Enstitüleri gerçekliğinden esinlenerek günümüzün eğitim-kültür sorunlarına ışık olmayı amaçlıyor. Yayın organı ?Yeniden İmece Dergisi? ile ülkemizin aydınlanmacı-ilerici düşün birikimlerini günümüze dair ?yeni söz? üretme imecesinde buluşturmaya çabalamaktadır. YKKED tüm bu çalışmaları yanı sıra ülkemizin saygın düşün, sanat ve kültür insanlarına ödüller vermektedir. Her 17 Nisan?da Köy Enstitüleri aydınlanma hareketine katkı sağlamış, düşünsel zenginlik üretmiş aydınlarımıza ?YKKED-Aydınlanma Onur Ödülü? verilmektedir. 2003 yılından beri sırayla Sayın Vedat Günyol, Sayın Dr. Engin Tonguç, Sayın Selver Tanilli, Sayın İlhan Selçuk, Sayın Halit Çelenk, Sayın Türkan Saylan, Sayın Cengiz Bektaş, Sayın Genco Erkal ve son olarak 17 Nisan 2011 tarihinde Sayın Yaşar Kemal?e YKKED-Aydınlanma Onur Ödülü verilmiştir.
YKKED; 2007 yılından beri de 24 Kasım tarihlerinde ?YKKED-Mustafa Necati Öğretmenlik Onur Ödülü? vermektedir. Mustafa Necati 1926-1929 yılları arasında Milli Eğitim Bakanlığı yapan, Cumhuriyet Eğitim Devriminin çatısını kuran, Mustafa Kemal?i çok iyi anlayan aydınlık bir Milli Eğitim Bakanıdır. Onun döneminde Millet Mektepleri, Kayseri ve Denizli Köy Öğretmen Okulları, Gazi Eğitim Enstitüsü, Talim Terbiye Kurulu kurulmuş ve parasız yatılı okulların, karma eğitimin yaygınlaştığı bir dönemin adı olmuştur. Mustafa Necati?nin eğitim tarihimizdeki çok önemli bir diğer katkısı öğretmenlik meslek onuruna kattığı değerlerdir. Öğretmenlere mektup yazan, onlara kitap gönderen ve atandıkları yerlerde karşılanmalarını, sorunlarının çözülmesini ilgililerden talep eden bir eğitim bakanıdır. YKKED; öğretmenlik meslek onuruna kattığı değerler nedeniyle ?YKKED-Mustafa Necati Öğretmenlik Onur Ödülü ? vermeyi bir görev saymıştır. Şimdiye değin sırasıyla 2007 yılında Ortaklar Köy Enstitüsü-Ortaklar İlköğretmen Okulu ve Gönen İlköğretmen Okullarında nitelikli öğretmen yetiştirme uğraşısına öğretmen, müdür başyardımcısı ve müdür olarak emek vermiş Sayın Mehmet Kahvecioğlu?na, 2009 yılında Çifteler ve Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü çıkışlı şair, yazar, öğretmen örgütçüsü Talip Apaydın?a, 2010 yılında da Kepirtepe ve Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü çıkışlı şair, yazar, öğretmen Mehmet Başaran?a verilen ödül 24 Kasım 2011 tarihinde de İvriz Köy Enstitüsü, Gazi Eğitim Enstitüsü çıkışlı yazar Sayın Mahmut Makal?a verilecektir.
YKKED; Aksaray iline bağlı Demirci köyünde 1930 yılında doğan, 1943 yılında İvriz Köy Enstitüsü?ne ayak basan ve 1950?li yılların başında ?Bizim Köy? adlı yapıtıyla köy gerçekliğini topluma sunan ve altmış yıldır yazılarıyla, kitaplarıyla, duruşuyla gericiliğe, geriliğe karşı aydınlanmanın sesi olan köy enstitülü bir aydın. Makal, ?Bizim Köy? ile 1966 yılında Uluslararası Eğitim Bilim ve Kültür Kuruluşu UNESCO?nun ?Dünya Kültürüne Hizmet Ödülü?nü, ?Değişenler? adlı kitabı ile 1977?de Türk Dil Kurumu ödülünü almıştır. 1997?ye kadar değişik dillere de çevrilen 17 kitabıyla ülkemiz insanının kendi sesi olabilen toplumcu bir yazarımız. Mahmut Makal, 1961 yılında Sabahattin Eyüboğlu ve Köy Enstitülü arkadaşlarıyla birlikte dokuz yıl boyunca 112 sayı çıkan ve o yıllara damgasına vuran ?İmece Dergisi? nin yayımlanması eylemine yazar ve kurucular kurulu üyesi olarak emek verir. İmece Dergisi?ndeki yazılarıyla ülkenin eğitim ve kültür sorunlarının Köy Enstitüleri ve aydınlanma penceresinden bakarak süreçlere müdahil olan aydınlık bir ses olur.
YKKED, Mahmut Makal?a ödül verme gerekçesinin son bölümünde ??Sizin seksen yıllık yaşam yolculuğunuz daima ?Yücel ve Tonguç Yolu? oldu. Aydınlık ve Demokrat bir Türkiye tutkusu oldu. Bağımsız bir Türkiye özlemi oldu. Tüm yapıtlarınızda insanımızın acısı, sevinci, yoksulluğu ve halk kültürünün zenginliği vardı. Bir kuşak sizin ve Köy Enstitülü arkadaşlarınızın yazdığı kitaplarla yetişti. Onlara ışık oldunuz. Yeni Kuşak Köy Enstitüler Derneği YKKED-2011 Mustafa Necati Öğretmenlik Onur Ödülünü size vermekten YKKED-Genel Merkezi olarak onur duyuyoruz.? diyerek sonlanmaktadır. YKKED ve Konak Belediyesinin işbirliği ile 24 Kasım 2011 tarihinde Saat 16.00?da Konak Belediyesi Dr.Selahattin Akçiçek Kültür Merkezi?nde yapılacak törende YKKED-Mandolin Topluluğu konseri sonrasında Adnan Binyazar, Mevlüt Kaplan, Öner Yağcı, Hidayet Karakuş ve Prof.Dr.Kemal Kocabaş?ın katılımıyla ?Bizim Köy ve Mahmut Makal? konuşulacak daha sonra da Sayın Mahmut Makal?a ödülü verilecek. Bu buluşma ayrıca günümüzde öğretmen yetiştirmenin ve öğretmenlerin güncel sorunları da tartışılacağı, önerilerin geliştirileceği bir beraberlik olacaktır. YKKED, yaklaşık bir yıldan beri Prof.Dr.Kemal Kocabaş?ın hazırladığı ?Mahmut Makal?a Armağan Kitap? da yayımlanarak 24 Kasım günü imzaya açılacaktır.
Günümüzde Mustafa Kemal?e ve Cumhuriyete yönelik değersizleştirme çabalarının yoğunlaştığı bir dönemde Mahmut Makal?a ?YKKED-Mustafa Necati Öğretmenlik Onur Ödülü? vermenin çok önemli simgesel karşılığı vardır. Mahmut Makal, bu ülkenin, bu toprakların aydınıdır. Bu toprakların, insanlarının yaşam öykülerini yazmıştır, diğer tüm enstitülü yazarlar gibi. Kendi kültüründen beslenmiştir. İnsanın ve ülkesinin kendisi olma uğraşısını temel alır. Kendi insanının acılarını, dertlerini onların diliyle, onların dil zenginliği ile anlatır. O, bir Cumhuriyet Dönemi edebiyatçısıdır. Cumhuriyetin enstitüler aracılığıyla köyden aldığı bir halk çocuğudur. Yaşamı boyunca toplumun akıl ve bilimin rehberliğinde, Cumhuriyetin değerleriyle toplumun dönüşümünü savunmuştur. Tüm yazılarında, konuşmalarında Mustafa Kemal ve Cumhuriyet değerlerine sımsıkı bağlı, laik-demokratik değerlerini içselleştirmiş bir enstitülü portresi çizer. Aksaray?ın bir köyünden İvriz?e başlayan aydınlanma, değişim yolculuğu gibi günümüzde de çağdaş eğitim süreçleriyle ülkenin eğitim ve kültür politikalarının yeniden şekillenmesini talep eder. Bu nedenle küresel-kapitalist değerlere ve ülkenin bu değerlere teslim olmasına karşıdır, itirazı vardır. Makal?ın yaşam ve yazım öyküsü bir halk çocuğunun, bir öğretmenin destanıdır. YKKED-Mustafa Necati Öğretmenlik Onur Ödülü Sayın Makal?ın emeğine duyulan saygının bir ifadesidir. Sayın Mahmut Makal?ın ülkemizin aydınlanma ve düşün dünyasına yaptığı katkıları nedeniyle saygı ile selamlıyorum.