08.12.2014 / 00:00
Anadolu'yu daha iyi tanımak için yollara düştük. Denizli'nin Çivril-Dinar karayolu üzerinde, 837 metre yükseklikte bulunan Işıklı Köyü ve Antik Eumania Kenti'ne ulaştık.
Antik Eumania kenti, Işıklı merkezi ve kuzeydoğusundaki dağlık bölgelerden oluşmaktadır.
Işıklı kasabasının güneydoğusundaki su kaynağının yakınlarında, antik kente ait izler var. Işıklı Gölü'nün kenarında sütunlar, sütun altları, gölün ortasında üzerindeki yazı ve resimleri silinmiş bir kaya anıtı, dağın yamacında, oval görünüşte iki mağaramsı yapı ve boydan boya uzanan taş tuğla karışımı harçlı duvarlar görülmektedir.
Yanlarında sütun bulunan, devşirme malzemeyle yapılan çeşme ve üzerindeki kabartma tarihe ışık tutmaktadır. Kale duvarlarından çok az bir kısım günümüze tarih mirası olarak kalmıştır.
Eumania Kenti, Bergama Kralı II. Eumenes adına, Işıklı Gölü kenarında bir dağın yamacında kurulmuştur.
Antik dönemden kalan bu yerleşim yeri, keşfedilmeyi bekliyor.
Işıklı, Denizli'nin Çivril İlçesi'ne bağlı bir belde, geniş ulaşım imkânlarına sahip, Denizli'ye 110, Çivril İlçesine 5 km uzaklıktadır.
Yörede bulunan höyük yerleşimleri sayesinde, bölgenin tarihi Erken Kalkolitik Döneme kadar inmektedir.
MÖ 2-1. binlerde Eumania antik kentinin bulunduğu bölge, önemli geçiş yolları üzerinde olması ve düzenli su kaynaklarına sahip olmasından dolayı değer kazanmış, zengin ve verimli toprakları nedeniyle önemi artmıştır.
MÖ 1. bin yıllarının ilk yarısı içinde, bölgeye yapılan akınlardan, antik kent zarar görmüş, yeni bir yerleşim yeri için “Sarıbaba Tepesi” uygun görülmüştür.
“Sarıbaba Tepesi” olarak anılan düzlüğün Bizans döneminde kale olarak kullanıldığı söylenmektedir. Tepenin yamaçlarında mezarlıklar görülmektedir.
Tepenin güney yamacı savunma amaçlı kale olarak kullanılmış, Helenistik Dönemde, karışıklıklar sırasında önemli bir yer haline gelmiştir.
Işıklı'nın jeopolitik konumundan dolayı MÖ 3. yüzyılda Seleukosların ilgilendiği ve kontrol altında tutmak istediği Peltai'ye bağlı bir yerleşim yeri olduğu da söylenmektedir.
Işıklı, MÖ2. Yüzyılda yeniden şekillenmiş ve önemini korumuştur.
Eumania Kenti, tarih boyunca sürekli kullanılmış ve gelecek kuşaklara ismini bırakmıştır.
Sarıbaba Tepesi'nin güney yamacında kurulan küçük yerleşim yeri, Bergama Kent dokusuna uygun şekilde düzenlenmiş, Helenistik Dönemde adını çok duyuran kentlerden birisi haline gelmiştir.
Roma döneminde, Eumania kentindeki yerleşim alanı yetersiz kalınca, halk ovaya doğru indi.
Zenginlik ve bereketin getirdiği refahla, bolluk içinde yaşayan bir kent oldu. MÖ 2. Yüzyıl ortalarına doğru sikke basmaya başlayan kentlerden birisiydi.
Bizans döneminde de ovadaki kent yaşamı devam etmiştir.
Türklerin bölgeye hâkim olmaları, 1090 tarihinden sonraya dayanır. Selçuklu sonrasında yöre, Germiyan Oğullarına geçmiştir.
Işıklı, 16. Yüzyılda Osmanlı döneminde Kütahya Livası, Şeyhli Kazası adı ile kayıtlara geçti. Gedik Ahmet Paşa'nın 1475 tarihinde Işıklı'da bir hamam yaptırdığı, günümüze ulaşan vakıf kayıtlarından anlaşılmıştır.
Evliya Çelebi de seyahatnamesinde Işıklı kasabasından söz etmekte, bir Türkistan kenti olduğunu anlatmaktadır.
Işıklı Cumhuriyet'ten sonra Çivril'e bağlanmıştır. Günümüzde ise canlılığını korumaktadır.
Denizli Valiliği tarafından da antik Eumania kentinin, kazı çalışmalarıyla gün yüzüne çıkarılacağı gündeme getirildi.