C. B. ÜNİVERSİTESİ ETKİNLİĞİ KULA'DA DEVAM ETTİ * Haydar Aksakal

TUBİTAK tarafından desteklenen ve Celal Bayar Üniversitesi tarafından yürütülen “Manisa ve Yunt Dağı Çevresinde Ekoloji Temelli Doğa Eğitimi” projesinde, Kula ve çevresi, en önemli bölgelerden birisiydi?
Kula İlçesi, Ege bölgesi'nde, İzmir-Ankara A23 karayolu üzerindedir. Manisa il merkezine 118 km, Uşak'a 79 km, İzmir'e 145 km, Ankara'ya 457 km, Antalya'ya 430 km uzaklıkta?
Kula İlçesi ve çevresi, turizm sektöründe büyük bir potansiyele sahip, milli gelirimize katkı sağlayacak yerlerden birisi? Kent turizmi, doğa turizmi, sağlık turizmi, jeoturizm ve inanç turizmi ile farklı bir yerde.
Kula Belediye Başkanı Selim Aşkın, “Kula'nın son derece değerli jeolojik, tarihi ve kültürel miras özellikleri ile Türkiye'nin jeoturizm noktasında değerlendirilebilecek, buna uygun planlama ve koruma programlarının yapılacağı ender yörelerden biri olduğunu belirtti.”
“Kula Bölgesi Jeolojik Miras Jeoturizm Potansiyeli” konulu panel 2010 yılı yaz aylarında yapıldı. Kula yöresi, binlerce yıldan beri araştırmacılar tarafından ilgi çekiyor. Yöreyi dolaşan Anadolu insanı, Amasyalı Coğrafyacı Strabon, bu bölgeye Katakekaumene (yanık yöre) adını vermiştir.
Kula Bölgesinin Genel Jeolojisi, üç evre halinde incelenmiştir. I. Evre Burgaz volkanikleri, II. Evre Elekçitepe volkanikleri, III. Evre ise Divlittepe volkanikleri?
Kula volkanik ürünleri olan çatlaklar, cüruflar ve maar gibi monujetenik yapılar bu bölgede, karasal ortamda oluşmuştur. Kula merkezinden batıya doğru uzanan alanda gözlenmektedir.
Kula Divlit Tepe Yanardağı, eski Selendi yolu üzerinde, Acı Su mevkiindedir. Üzerinde toprak ve bitki örtüsü yoktur. Volkan konileri, kraterler ve koyu siyah renkli lav akıntıları, daha dün sönmüş gibi izlenim vermektedir. Türkiye'nin en önemli, en genç jeolojik mirasıdır. Volkan cürufunun aktığı yer, deniz seviyesinden 425 metre yüksekliktedir.
Lavlar, vadi içlerinde bir nehir gibi akarak kilometrelerce yol kat etmişlerdir. Akıntının uzunluğu 32 km, genişliği 12 km, kapladığı alan 60 km_?
“Kula bazaltlarının son ürünü olan III. Evre bazalt akıntıları çoğunluğu cüruf konilerinden oluşan, yaklaşık 40 merkezden çıkmış ve akmışlardır. Lav yayılma noktalarını, 30 adet cüruf konisi, 8 adet spatter koni ve 3 çatlak oluşturmaktadır.” (1)
Demir Köprü baraj gölü yakınlarında, volkanların patlamasından kaçan insanlar, ayak izlerini yanardağın çıkardığı tüflerin içinde bırakmışlardır.
Salihli ilçesi, Sindel Köyü sınırları içinde olan ayak izlerini yerinde inceledim. Fosil ayak izleri, 1969 yılında MTA tarafından gün yüzüne çıkarıldı. Ayak izlerinin, ısı yoluyla uyarılmış ışıma yöntemiyle 20?26 yıl öncesine ait olduğu tespit edildi. Bu izlerden 50 tanesi MTA Tabiat Tarihi Müzesi'nde, bir örneği de Manisa Müzesi'nde sergilenmektedir.
Karbon yaş tayinlerine göre, III. Evre bazaltlarının yaşı 30.000 ile 10.000 yıl olarak bulunmuştur.
Lavların aktığı yerlerde, doğal bir felaketin izleri var. Üzerinde yürümenin zor olduğu cüruflar sert ve sivri. Akıcı bazaltlardan oluşan lavlar, uzun mesafeler kat etmiş, ortaya çıkan lav şelaleleri vadileri aşmıştır. Üstteki katılaşmış kabuk, yeterince sağlam ise, altta lav tüneli akmaya devam etmiştir? Lavlar, vadinin bütün girintilerine ulaşmıştır…
“Kula bölgesinde, günümüzden 1 milyon yıl önce başlayıp, 12 bin yıl öncesine kadar süren volkanizma faaliyetleri sırasında, sıcak ve akışkan lavların yüksek basınçla sürekli fışkırarak çok geniş alanları kaplamasıyla geniş bazalt platoları oluşmuştur. Bu örtü bazaltlarının akma sırasındaki soğumaları genellikle dik bazalt sütunlarını oluşturmuştur.
Gediz Irmağı çevresinde yaklaşık 73 km lik bir alanı kaplayan Burgaz volkanikleri içerisinde, çok iyi gelişmiş bazalt sütunları ve bazalt gülleri gibi yapılar görülmektedir.
Plankaya bölgesinde görülen U biçimli soğutma çatlakları da çok ender oluşumlar olup, Katekekaumene açık hava müzesinin bir başka zenginliğidir.” (2)
Kula volkanizmasının en önemli cüruf kolonilerinden birisi Sandal Krateri ve çevresidir. Birinci evreye kıyasla daha iyi korunmuştur. Burada birinci ve üçüncü evredeki volkanizmada bulunmayan erüpsiyon ürünü oluşumlar izlenmektedir. Sandal ve çevresinde, volkan konilerinde lav püskürmeleri olmuş ve bazı bacalar kapanmıştır.

http://www.kula.bel.tr/galeri/28/divlit-ve-sandal-divlit-yanardagi.html