Bozdağ * Haydar Aksakal

04.11.2013 / 00:00

Bozdağ, dağcıların gözdesi, insanların doğayla iç içe yaşadığı, suları, kestanesi, patatesi, elması, cevizi ile ünlü, şirin bir yerleşim yeri. Adını Batı Anadolu'nun en yüksek dağlarından alır. Bozdağlar, Küçük Menderes ile Gediz Ovaları arasında doğu-batı yönünde 170 km boyunca uzayıp giden dağlardır.

Bozdağ Beldesi, dağın eteğinde, doğanın en güzel köşesinde, deniz seviyesinden 1150 metre yükseklikte kurulmuştur. Ceviz, kestane çam, sedir ağaçlarının gökyüzüne doğru uzandığı yeşil bir cennet, Dünyada ender görülecek güzelliklere sahip bir bölge, farklı kültürleri ve zenginlikleri topraklarında bir arada tutuyor. Mevsimlik turizm potansiyeli var. Yaz aylarında nüfus 5.000 dolaylarında, kış aylarında bu sayı 1.700'lere kadar düşüyor. Yaylada Akdeniz iklimi hâkim.

Yıl boyunca dağcıların ve doğaseverlerin rotalarını çevirdikleri ve yürüyüş yaptıkları topraklardır. Şubat ayında, dağcılık şenlikleri için birçok dağcı kamp kurup zirveye çıkar ve beldede yorgunluğun giderir…

Bozdağ Beldesi, Birgi'ye 22, Ödemiş'e 26, İzmir'e 130 km uzaklıktadır. Salihli'nin 27 km güneyinde Ödemiş yolu üzerindedir. Bozdağ sakinleri, Ödemiş İlçesi'ne gidip geliyor…

Mehmet Kaygun, Şükrü Sarı ve arkadaşlarıyla birlikte, Şenol'un Yeri, Dost Kıraathanesinde kent sorunları hakkında söyleşi yaptık. İnsanlar dertli ve yörenin ekonomik ve sosyal yönden gelişmesi için çözüm arayışında.

Kent merkezinde 3 pansiyon, Bozdağ'ın girişinde, kente hâkim bir tepe üzerinde 85 yataklı “Döner Otel”, turizm sektörünün hizmetinde. Konut sayısının 1.500 olduğu söyleniyor, % 50'si yazlıkçıkların konutları…

Merkezinde bir cami, çarşısında iki lokanta, üç fırın, altı adet kahve var. Beldede bulunan üç park, insanların vakit geçirdiği ve çocukların oyun yeri. Çeşmelerinden yayla suyu akıyor. Böbrek taşlarını düşürdüğü söyleniyor.

Bozdağ'ın suyu sağlık açısından çok faydalı, içinde değerli mineraller var. Beldede iki su şişeleme fabrikası kurulmuş. Agora ve Madran isimli tesisler Türkiye'nin tüm bölgelerine hizmet veriyor.

Kente, 500 metre uzaklıkta, ormanın içindeki 5 hektarlık alanda kurulu Mermeroluk Orman İçi Dinlenme Tesisleri, İzmir'e 100, Ödemiş'e 25 km uzaklıktadır. Milli park sınırları içinde olan Mermeroluk dinlenme yeri, uzayıp giden çınar ağaçları ve Bozdağ'ın doruklarından gelen buz gibi yayla suyu ünlenmiş. Yol kenarındaki çeşmeden devamlı akıyor.

Piknik alanda bulunan anıt ağaçlar ve 600 yaşındaki kestane ağaçları koruma altındadır. Çapı üç, çevresi on, boyu yirmi metre uzunluğundaki kestane ağacı tüm heybetiyle ilgi odağı.

Ege Bölgesi'nde ilk kar 2157 metre yüksekliğindeki Bozdağ'a düşüyor, yaz sezonuna kadar doruklarından kar eksik olmuyor. Dağın zirvesine doğru uzanan yol Bozdağ Kayak Merkezine çıkmaktadır.

1998 yılında yerel yönetim ve İzmir Valiliği'nin desteği ile Kayak Merkezi açılmıştır. Tesiste Aralık-Mart ayları arasında kayak yapmak mümkündür. Üç adet kayak pisti, 60 odalı bir otel tesisleriyle birlikte kuruldu. Telesiyej tesisleri, kafeteryası, şömineli barı, ocak başı, mutfağı ve oyun salonları ile modern bir tesis.

Doğası, elverişli pisti ve kar kalınlığıyla kış turizmin gözdesi olan Bozdağ Kayak Merkezi kapalı. Oysa kar ve kayak tesisleriyle, kayak sporunu sevenlerin tek adresi olmaya adaydı. 1500 araçlık otoparkı, otomobilleri ile gelenler için hazırlanmıştı. Kayak Merkezi açılırsa, beldeye bir canlılık gelir.

Tarıma dayalı bir turizm beldesi olmasına rağmen, turizm potansiyeli yok denecek kadar az. Beldede okullar kapalı, eğitimde taşımalı sistem uygulanıyor. Öğrenciler, 7 km uzaklıktaki Birgi'ye gidip geliyor. Sağlık ocağı Temmuz, Ağustos aylarında yarım gün hizmet veriyor. Sağlık ocağında personelin olmadığı söyleniyor.

Ekonomisi, tarıma dayalı, nüfusun % 70'i tarım ile uğraşıyor. Patates, ceviz, elma ve kestane üretimiyle kentte bir canlılık yaşanıyor. Beldede beş çeşit patates yetişiyor, en değerlisi, lezzetli ve aranan cinsi Kranola. Brokoli, lahana, karnabahar, marul, barbunya ve fasulye yörenin sebzeleri olarak beğeni ile aranıyor.

Helva ve köpük helva, Bozdağ keşkeği sevilen gıdaların başında geliyor. Endemik bitkileriyle adından söz ettiriyor. Cuma günleri Pazar kuruluyor. Civar köylerden, insanlar alış verişe ve ürettikleri ürünleri satmaya geliyor.

Bozdağ Beldesi'nde bir kütüphane yok, sosyal aktivite çok zayıf. Gençlerden tahsil yapanlar yaşadıkları kenti, iş bulmak için terk ediyor. Spor denince, devletin herhangi bir tesisi ve etkinliği yok. Yamaç paraşütü gençler arasında ilgi çekiyor.

Yayla suyunun aktığı Kırk Oluk mesire yeri, belde ile tümleşmiş. Yöre kadını iş başında, bezdirmeler, Bozdağ ve köylerinde üretilen tüm ürünler müşteri bekliyor.

Beldenin tarihi hakkında bilgiler söylencelerden öteye geçmiyor. Antik dönemde karakol görevi görmüş, yüzlerce yıl değişik kültürlerin mirası olmuş. Yöreye üç bin yıl önce Lidyalılar yerleşmiş. Hermos vadisinin sıcaklarından kaçanlar, çıktıkları dağlara Tmolos adını vermiş. Daha sonra bu bölgede Persler görülmüş.

Mitolojiye göre: Lidya Kralı Tmolos, bir sürek avında kendisine gözüken su perisi Arripe'ye âşık olur. Aşk Tanrısı Eros, aşk oklarını atar. Bir ölümlü ile ölümsüz bir varlığın aşkına kızan Tanrıça Artemis, üzerine saldığı bir boğa ile Kral Tmolos'un ölümüne neden olur. Babasının ölümüne üzülen oğlu, onun için görkemli bir mezar yapar ve babasının adını verdiği Tmolos Dağlarına gömer.

Manisa'da şehzadelik yaptığı dönemlerde Fatih Sultan Mehmet, Çınarlı Park'ın bulunduğu yerde Hocası Molla Gürani'den eğitim aldığı söyleniyor.

Beldedeki üçler, yediler, kırklar denilen maneviyatı güçlü insanların mezarları, yörede bir zamanlar bilge adamların bulunduğunun işaretidir.

14. yüzyılda Aydınoğlu Beyliği'nin Başkenti Birgi'ye gelen ünlü seyyah İbn-i Batuta, Birgi Müderrisi ile birlikte Bozdağ'a çıkar, Mehmet Bey'in çadırında birkaç gün konuk olur.

Beldede eski bir medresenin kalıntıları vardır. Tarihi bir hamam için yenileme çalışması başlatılmış, iş yarım kalmıştır.

Doğanın bu güzel yerinde yaban hayvanları ve avcılık yok denecek kadar azdır.