Bir Hukukçu, Bir Aydın ve Bir Sosyalist: Halit Çelenk

Türkiye ilerici hareketinin çok saygın adı, yargıdaki devrimci duruşun simgesel ismi Sayın Halit Çelenk 5 Mayıs 2011 günü 89 yaşında aramızdan ayrıldı. 6 Mayıs 2011 günü savunmanlığını yaptığı Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan?ın idam edildikleri günün yıldönümünde Ankara?da dostları tarafından sonsuzluğa uğurlandı. Halit Çelenk; 1922 yılında Antakya'da doğar, yüksek öğretimini 1944'te İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni tamamlar. TİP?in kuruluş sürecinde Ankara il yönetiminde çalışır ve 1960'lı yıllarda ?İlerici Avukatlar Derneği? ve yine ?Devrimci Avukatlar Derneği'nin? kurucu ve yöneticileri arasında yer alır. Halit Çelenk öğretmen hareketinin ve Köy Enstitülülerin hep dostu olmuştur. Fakir Baykurt'un başkanlığında kurulan Türkiye Öğretmenler Sendikası'nın (TÖS) daha sonra kurulan Tüm Eğitim ve Öğretim Emekçileri Birleşme ve Dayanışma Derneği'nin (TÖB-DER) hukuk danışmanlığını yapar. Türk Hukuk Kurumu, Çağdaş Hukukçular Derneği, İnsan Hakları Derneği ve İnsan Hakları Vakfı'nın kuruluşlarında ve içinde yer alan Halit Çelenk, 12 Mart ve 12 Eylül dönemlerinde pek çok ilerici örgütün davalarında da avukatlık yaptı. Barış Derneği davasında ve Aziz Nesin'in öncülüğünü yaptığı ?Dilekçe Davasında? sanık olarak yargılanan ve beraat eden Çelenk, 12 Mart ve 12 Eylül?de çok sayıda ilerici, aydın ve köy enstitülünün de savunmanlığını üstlenir. Halit Çelenk bir sosyalist idi. ?Yargıda ve Yaşamda Devrimci Duruş: Halit Çelenk? adlı kitapta ??Ben şimdi 86 yaşıma geldim. Benim inancıma göre en doğru dünya görüşü sosyalizmdir. Ancak ve ancak insanlığı sosyalizm kurtarabilir. Tabi bunu okuyarak ve araştırarak, özümseyerek bu sonuca ulaştım. Burada hata ettiğimi hiç düşünmüyorum. Bugün tekrar doğsam, aynı çalışmayı yapar yine aynı mücadeleyi verirdim? diyerek düşün dünyasını açıyordu. Halit Çelenk; Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği (YKKED) 2007-Aydınlanma Onur Ödülü sahibiydi. Sayın Çelenk?in adını Ortaklar İlköğretmen Okulu öğrencisiyken, Deniz Gezmiş?leri savunurken duymuştum ve izlemiştim. Daha sonra 1970-1980 arası dönemde, 12 Eylül sonrası yaşanan hukuksuzluklarda Çelenk adı yargıda insandan, adaletten, hukuk devletinden yana namuslu bir aydın duruşu olarak belleklerimizde ve yüreklerimizde hep yer etti. 2007 Ocak ayında Ankara-Bahçelievler Semtinde Sayın Varlık Özmenek ile beraber evlerinde YKKED-Aydınlanma Onur Ödülü için Çelenk Ailesini ziyaret ettiğimizde hayatın tüm yorgunluklarını, sıkıntılarını aşmış, onurlu bir hukuk mücadelesi vermiş güzel insan vardı karşımızda. Ödülü onurla, büyük memnuniyetle kabul ettiğini bize söylerken Fakir Baykurt, TÖS ve TÖB-DER?deki savunmanlık yaptığı yılları keyifle anlatıyordu. YKKED-2007 Aydınlanma Onur Ödülü gerekçesini yönetim kurulundaki arkadaşlarla beraber ?Sayın Halit Çelenk? Siz Türkiye?deki aydınlanma hareketinin, Cumhuriyet aydınlanma girişiminin, insan haklarının anlam ve önemini, avukatlığa başladığınız günden itibaren haksızlığa uğrayan, ezilen, sömürülen, işkence gören, tutuklanan, yargılanan işçilerin, öğrencilerin, gençlerin, öğretmenlerin ve öğretmen örgütlerinin savunmalarını üstlenerek gösterdiniz? ?Barış Savaşçıları?, ?Umut Hangi Dağın Ardında?, ?Beş Kapı Beş Kilit?, ?İdam Gecesi Anıları? gibi ülkemizde hakça bir düzenin gerçekleşmesi doğrultusunda verilen savaşımları, inancı uğruna gencecik yaşamlarını verenleri, yargısız infazlarda, faaili meçhul cinayetlerde yaşamını yitirenleri bir savunman, halkını seven, onların ?Bir orman gibi kardeşçesine? baskısız, sömürüsüz, özgür bir dünyada yaşaması özlemini yansıtan kitapları kaleme almanız nedeniyle size vermeye karar verdik.? şeklinde kaleme almıştık. 30 Nisan 2007 günü Çankaya Belediyesi Çağdaş Sanatlar Merkezinde YKKED-Ankara Şubemizin düzenlediği görkemli bir törenle Sayın Çelenk?e YKKED-2007 Aydınlanma Onur Ödülünü vermiştik. O toplantıda; önce dostları Halit Çelenk?i anlatmışlardı. Sayın Talip Apaydın ??Ona bakarken insan ülkenin aydınlık geleceğine inanıyor?12 Mart?ta, 12 Eylül?de o karanlık günlerde dişini, tırnağına takarak binlerce insanı savundu, nice haksızlıkları düzeltmeye çalıştı. Karanlık güçlerin baş hedeflerinden biriydi. Bir çok tehlikeden kıl payı kurtuldu. Türkiye?de avukat deyince, hukukçu deyince ilk akla gelen isim oldu. Şimdiki yaşamına gelince, emekli öğretmen gibi son derece mütevazi, en azla yetinen, anlam yüklü, saygın bir yaşam? diyerek Sayın Çelenk?i selamlıyordu. Aynı toplantıda Mustafa Balbay ?Halit Ağabey, hep ezilenlerin yanında yer aldı? Çizgisini hiç değiştirmedi? derken Vahap Erdoğdu ise Çelenk için ?Hukuk savaşımı verirken de, siyasal savaşını verirken de teori ile yaşamın pratiğinde ideolojik yetkinliğini ödünsüz bir kılavuz olarak kullanmıştır? değerlendirmesini yapıyordu. Toplantının sonunda söz alan Halit Çelenk ? Beni bu ödüle layık gören YKKED Genel Başkanı Sayın Prof.Dr.Kemal Kocabaş ?a ve dernek yönetim kuruluna en içten teşekkürlerimi sunuyorum? diyerek söze başladı ?Köy Enstitüleri karanlıktan aydınlığa doğru bir aydınlatma hareketidir. Köy Enstitüleri Cumhuriyetin değerlerini ve devrimleri köylere, halka taşımayı amaçlayan kurumlardır. Köy Enstitülü öğretmenler ilerici, çağdaş değerlerle donanmış, yurtsever, çalışkan insanlardır. Bugün içinde bulunduğumuz karanlık ortamda bu kurumların aydınlığına her zamankinden daha çok ihtiyacımız olduğuna inanıyorum? diyerek sonlandı. Ödül; Sayın Mustafa Gazalcı, Sayın Mustafa Aydoğan ve Prof. Dr. Kemal Kocabaş tarafından Sayın Çelenk?e verildi. YKKED 2003 yılından beri Aydınlanma Onur Ödülleri veriyor. Ödül verdiğimiz ülkenin yüz akı aydınlarından Sayın Vedat Günyol, Sayın İlhan Selçuk, Sayın Türkan Saylan ve 5 Mayıs 2011 günü de Sayın Halit Çelenk?i kaybettik. Onlar yaşamlarını inanç ve tutkuyla daha aydınlık ve demokrat bir Türkiye?ye adamışlardı. Sayın Halit Çelenk ülkemiz ilericilerinin, Köy Enstitülerinin, YKKED?lilerin belleğinde, yüreğinde aydınlık bir insanlık anıtı olarak hep yaşayacaktır, unutulmayacaktır. Anısına saygıyla?