Hepinize iyi haftalar sevgili okurlarımız. Bu hafta sizlerle 01/10/2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunumuzun 389 ve devamındaki maddelerinde düzenlenen ihtiyadi tedbirlerden bahsedeceğim.
İhtiyadi tedbir kararı ancak ve ancak mevcut durumda bir değişiklik meydana gelebilecek ve bu değişme sebebiyle hakkın elde edilmesi imkansız hale gelecek ya da oldukça zorlaşacaksa ya da ciddi bir zarar meydana gelecekse talep üzerine hakim tarafından verilir.
İhtiyadi tedbir talebi dava açılmadan önce yapılabileceği gibi davayla birlikte ya da dava açıldıktan sonra da yapılabilir. Dava açılmadan önce talep esas dava için görevli ve yetkili mahkemeden istenecektir. Dava açıldıktan sonra ise esas davanın görüldüğü mahkemeden talep edilebilecektir.
İhtiyadi tedbir talebinde bulunan taraf açık ve somut olarak hangi delillere dayandığını talebiyle birlikte belirtmeli ve haklılığını yaklaşık olarak ispat etmek zorundadır. Tedbirin derhal konulmasında zorunluluk olan hallerde hakim karşı tarafı dinlemeden de ihtiyadi tedbir kararını verebilecektir.
İhtiyadi tedbir talebinde bulunan tarafın daha sonradan haksız çıkması halinde karşı tarafın uğramış olduğu zararını karşılamak amacıyla ihtiyadi tedbir talebiyle birlikte hakimin takdir edeceği teminat gösterilmelidir. Durum ve koşulların gerektirdiği hallerde hakim gerekçesini de belirterek teminat yatırılmamasına karar verebilecektir. İhtiyadi tedbir talebinde bulunan kişi adli yardımdan yararlanıyorsa kendisinin teminat göstermesi gerekmez.
İhtiyadi tedbir kararının verilmesinden itibaren bir hafta içinde tedbir kararının uygulanması talep edilmelidir. Aksi takdirde tedbir kararı kendiliğinden ortadan kalkacaktır.
İhtiyadi tedbir kararı dava açılmadan önce verilmişse tedbir talep eden kararın uygulanmasını talep ettiği tarihten itibaren iki hafta içinde dava açmalıdır. Aksi halde tedbir kararı kendiliğinden ortadan kalkacaktır.
Aleyhine ihtiyadi tedbir kararı verilen kişi kararın kendisine tebliğinden itibaren ya da karar verilirken hazır bulunmuşsa kararın verilmesinden itibaren bir hafta içerisinde itiraz edebilecektir. İtiraz dilekçe ile kararı veren mahkemeye yapılır. İtirazda bulunan kişi itiraz nedenlerini gerekçeli olarak açıklamalı ve delillerini de sunmalıdır. Mahkeme ilgilileri davet eder, gelmemeleri halinde dosya üzerinden inceleme yaparak itiraz konusunda kararını verir. Mahkeme itirazda bulunanı haklı bulursa ihtiyadi tedbir kararını değiştirebilir ya da kaldırabilir. Aleyhine ihtiyadi tedbir kararı verilen kişiden teminat göstermesi de istenebilecektir. Durum ve koşulların değişmesi halinde teminat gösterilmeksizin ihtiyadi tedbir kaldırılabilecek ya da değiştirilebilecektir.
Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunumuz ile onu yürürlükten kaldıran 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunumuzun arasındaki en önemli farklardan biri de ihtiyadi tedbirlerin ortadan kalkması hususundadır. Şöyle ki, eski kanunumuz döneminde tedbirler mahkemenin esas hakkındaki kararını vermesiyle kendiliğinden ortadan kalkmakta idi. Ancak 1 Ekim 2011 tarihinden itibaren 6100 sayılı Kanunla birlikte tedbirler mahkemenin esas hakkındaki kararının kesinleşmesiyle birlikte kendiliğinden ortadan kalkacaktır.
İhtiyadi tedbir kararlarına karşı da, itiraz üzerine verilen kararlara karşı da kanun yoluna başvurulabilecektir.
6100 sayılı Kanunumuzun 398. maddesine göre, ihtiyadi tedbir kararlarına uymayan ya da aykırı davranan kimse bir aydan altı aya kadar disiplin hapsi cezasına çarptırılacaktır. Yine 6100 sayılı Kanunumuzun 399. maddesine göre ise lehine ihtiyadi tedbir kararı verilen tarafın haksız olduğu anlaşılır ise haksız ihtiyadi tedbir nedeniyle zarara uğrayan kimse kendisinden zararının giderilmesini talep edebilecektir.
Sevgili okurlarımız bu haftalık da köşemizin sonuna geldik. Önümüzdeki hafta yine aynı köşeden buluşmak ümidiyle esen kalın?