ÖĞRETMENİM / Ahmet Hamdi TANPINAR

Yıllarca emek verip eğittiniz bizleri
Unutmak mümkün mü öğretmenim sizleri
Bu mutlu günde yaşaran gözleri
İzin verin sileyim sevgili öğretmenim
Şevkat dolu kalbiniz tatlıdır diliniz
Ağlamak yakışmıyor yalvarırım gülünüz
Kalem tutup yazan o mübarek eliniz
Öpülmeye değer, öpeyim sevgili öğretmenim

Cumhuriyet tarihimizin ilk kadın öğretmenlerinden Refet Angın’ı hafta başında toprağa verdik. Çanakkale’nin kurtuluş günü olan 18 Mart 1915’te Çanakkale’nin Gelibolu ilçesinde doğdu. Babası Komiser Hafız Şerif, 35 yaşındaki eşini dört yaşındaki Refet ve biri 2 yaşında, diğeri bir yaşına bile basmamış olan üç kız çocuk ile bırakarak Anadolu’ya Mustafa Kemal’in yanına gitti. Annesinin geçimini sağlayacak parası yoktu. Çocukların belediyede görevli olan dayısının yardımıyla günde vesikayla bir ekmek alma hakları vardı. Annesi bazen kuru ekmeğin dışında yiyecek başka hiçbir şeyin olmadığı tek ekmeği dörde bölerdi. Küçük Refet, doymadığı için ağlayan kardeşini görünce kendi payına düşen parçayı böler ve bir kısmını ona verirdi. Birazdan diğer kız kardeşi de ağlamaya başlardı. Bu durum karşısında küçük Refet’in seçimi ekmeğinin bir parçasını da ona vermek olurdu. Annesi, yıllar sonra O’na “Ben senin günlerce aç kaldığını bilirim” diyecekti.
Savaş bitti. Annesi büyük kızı olan Refet’i Mahalle Mektebi’ne götürdü ama Refet Okulu beğenmedi. İlk eğitimini evde annesinden aldı. 1924 yılında Tevhid-i Tedrisat (Eğitim ve Öğretim Birliği) yasasının kabulünün ve hilafetin kaldırılışının ardından, Gelibolu’da iki okul açıldı: Cumhuriyet Mektebi ve Tomris Hatun Kız Mektebi. Savaştan dönen babası, Refet’i Cumhuriyet Mektebi’ne yazdırdı. Böylece, 1925 yılında karma eğitimin yapıldığı okulda resmi eğitimine başladı.
Sınavdaki başarısıyla on yaşında son sınıftan başladığı ilkokuldan 11 yaşında 1926’da mezun oldu. Ancak, mezun olmadan önce Mustafa Kemal’le bir etkileşimleri olmuştu. Mustafa Kemal cumhurbaşkanı olarak Gelibolu’ya gelmişti. Öğretmenleri Refet’i Mustafa Kemal’i karşılayıp O’na çiçek verecek kişi olarak seçmişlerdi. Çiçeği verdi. Mustafa Kemal “Çocuk, ne olacaksın?” diye sorunca “Muallim olacağım” yanıtını verdi. Öğretmenlik revaçtaydı. Öğretmenlerin giyimlerinden ve konuşma tarzlarından etkileniyordu.
Bu 5-10 dakikalık etkileşimden yıllar sonra, Mustafa Kemal’i ikinci kez karşıladı ve O’na yine çiçek verdi. Bu sefer, Edirne Kız Muallim Mektebi’nde (Dar-ül Muallimat) son sınıfta okuyordu. Kendisini anımsattı: “Size söz vermiştim öğretmen olacağım diye, öğretmen oluyorum”. Mustafa Kemal zaten anımsıyordu. Önce “Sen şu Gelibolu’daki çocuk değil misin?” diye sordu; ardından ne öğretmeni olacağını. Refet, matematik öğretmenine aşık olduğundan aynı alana yönelmek istiyordu ama Mustafa Kemal tarih öğretmenliğini uygun görmüştü. Küçük Refet “Emredin ama…” diye karşı çıktı. Bunun üzerine Mustafa Kemal “Bacak kadardın beni karşıladığında, gene çiçek vermek için sen seçildiğine göre bir sebebi var” diye özetleyebileceğim espirili sözlerinin ardından, “Bak çocuk, okuyan bir çocuksun. Güzel konuşuyorsun. Bunlar çok önemli. Ve de tarihini bilmeyen toplumlar yarınlara emin adımlarla gidemezler. Onun için sen tarih öğretmeni olacaksın” dedi. O da memnun ve mutlu olarak, gözlerinden yaşlar akarak yine söz verdi; eğitimini sürdürdü ve tarih öğretmeni oldu.
Refet Hanım, yıllarca birçok görevde bulunmuş. Çeşitli illerdeki pekçok okulda öğretmen, müdür yardımcısı ve okul müdürü olmanın yanısıra, Ankara Hasanoğlan Köy Enstitüsü’nde Yüksek Kısım’da eğitim şefi, Kız Teknik Yüksek Öğretmen Okulu’nda müdür yardımcısı ve Ankara Deneme Lisesi’nin kurucusu olarak çalışmış. 1981’de yılın öğretmeni seçilmiş. Emekliliğine dört ay kala, İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü’nde ‘Bakanlık Danışmanı’ olarak çalışmaya başlamış. Resmi olarak emekli olmuş ama 24 yıldır özel anlaşma ile görevine devam ediyor. 2004 yılı itibariyle, mesleğe başladığından bu yana, 11. Milli Eğitim Müdürü, 15. Milli Eğitim Bakanı ve 7. İstanbul Valisi ile çalışıyor. Bütün cumhurbaşkanlarını tanıyor. İkinci Tarih Kongresi sırasında, 1937’de, 22-23 gün boyunca ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk’ün sekreterliğini yapmak da görevleri arasında bulunuyor.
Elleri öpülesi büyük eğitimci Refet ANGIN, toprağın bol olsun, Işıklar İçinde Yat…

.