Bugün Manisa'nın Düşman İşgalinden Kurtuluş?unun 89. Yıldönümünü kutluyoruz. Yarın da İzmir?de bu anlamlı gün her zaman olduğu gibi görkemle kutlanacak. Kurtuluş Savaşı?nın az bilinen iki dönemi vardır: Savaşın Kuvayı Milliye dediğimiz ilk bir yıllık dönemi ve savaşın bitişinden sonra ki ilk yıl. 19 Mayıs 1919 Atatürk'ün Samsun'a çıktığı tarihtir. Büyük Millet Meclisi''nin kurulup duruma el koyması, düzenli ordunun yeniden kurulması arasında 1 yıllık bir zaman vardır. İşte bu uzun zaman dilimi içinde Anadolu?da hiçbir güç yokken Ankara?ya varıp işi bitirmek için hazırlanan Yunan birliklerini Ege sahillerinde kıpırdamadan tutanlar bu efeler ve zeybekler olmuştur. Aydın?da 23 yaşında bir delikanlı olan Yörük Ali Efe bu büyük kahramanlardan biridir. Manisa – Akhisar, Kula, Kırkağaç, Demirci, Gördes, Sındırgı taraflarında, Bakırlı Saçlı Mustafa Efe, Kulalı Mehmet Efe, Halil Efe, Kabakçı Efe, Bakırlı Ahmet Çavuş gibi zeybeklerle beraber milli mücadelede yer almıştır.
Kurtuluş Savaşı?nın en büyük kahramanlarından Gördesli Makbule, Halil Efe ile 1921 senesinde evlenmiş, birçokları gibi bu çift de balaylarını düşman karşısında geçirmişlerdir. Ülkesi için silaha sarılan genç karı?koca; kurdukları çete ile dağlara çıkarak; aylarca düşmanla çarpışmıştı. Çok zaman baskın yapan, bazen da baskına uğrayan Akıncı müfrezesi bir uğur ve kahramanlık sembolü gibi yanlarından ayrılmayan bu kadın kahramandan örnekler aldı.
Bakırlı Saçlı Mustafa Efe 1899 Kırkağaç Bakır doğumludur. Baba adı Mehmet, anne adı Emine 'dir. Çocukluğu Bakır' da geçmiştir. Orta halli bir çiftçi ailenin oğludur.
Kurtuluş Savaşı döneminde Akhisar ? Manisa bölgesinde en büyük efe grubu Manisa'nın Koldere köyünden Koldereli Sarı Mehmet Efe başkanlığında idi. Bu efenin iki kardeşi de Milli Mücadeleye katılmışlardır. Ancak Koldereli Sarı Mehmet Efe' nin Yunanlılar ile çatışırken şehit olması üzerine 180 kişilik çete iki gruba ayrılır. Yarısı Demircili Mehmet Efe' ye, diğer yarısı da Sarı Mehmet Efe ' nin kardeşleri ile birlikte Bakırlı Saçlı Efe ' ye katılırlar.
Çerkez Ethem' in ihaneti ile Yunanlılara sığınmasından sonra çetecilik lağvedilir ve Saçlı Efe ile emrindekiler, diğerleri gibi düzenli milli ordunun bir unsuru olarak ?Akıncı? adını alırlar ve Milli Kurtuluş Mücadelesine devam ederler. Efe' nin Kurtuluş Savaşı?ndan sonra silahları elinden alınmamıştır.
Molla Mehmet?in damadı Parti Pehlivan, Akıncılar örgütünün komutan yardımcısı ve müfreze komutanı olarak büyük yararlılıklar göstermiştir. 1878 yılında Selanik?te doğmuş, Rum ve Bulgar isyancılarına karşı Balkan dağlarında savaşmış, iyi bir direnişçi olmuştur. İyi bir Pehlivandır. ?Parti? adı verilen ödülleri kaçırmadığından Parti Pehlivan adıyla tanınmıştır.
Asıl adı Mehmet?tir. Sonradan Baksak soyadını almıştır. Birinci Dünya Savaşı?ndan sonra Anadolu?ya göçmüş ve Manisa Cezaevi gardiyanı olarak görev almıştır.İzmir?in işgalinden sonra hapishaneden çıkardığı birkaç kişiyle Akhisar ve Balıkesir yörelerinde çete olarak çalışmaya başlamıştır. Bir süre sonra Gördes yöresine geçerek çete sayısını 70-80?lere çıkarmıştır. Gördesli Molla Mehmet?in küçük kızı Hatice ile evlenerek Gördes?in damadı olmuştur.
Kurtuluş Savaşı kahramanlarına bir kez daha sevgi ve saygıyla anıyoruz. Onları sonraki nesillere aktarmak biz eğitimcilere düşen görev olmalıdır.
Ateşi ve ihaneti gördük
Ve yanan gözlerimizle durduk
bu dünyanın üzerinde,
İstanbul 918 Teşrinlerinde,
İzmir 919 Mayısında
ve Manisa, Menemen,Aydın,Akhisar;
Mayıs ortalarından
Haziran ortalarına kadar
???????.
(Nazım Hikmet – Kuvay-ı Milliye Destanı?ndan)
Kaynak :Kurtuluş Savaşı ve Manisa ? Teoman Ergül ve Gördes Belediyesi