İlköğretim Okullarında Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri

Kurum Müdürünün Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetlerine İlişkin Görevleri:
1-) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yürütme komisyonunu kurar,(Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği madde:45)bu komisyona başkanlık eder. Komisyonunun, ders yılında birinci ve ikinci dönemin başladığı ilk ay ile ders yılının tamamlandığı son ay içerisinde olmak üzere, yılda en az üç defa toplar, ayrıca ders yılı içinde gerektiğinde uygun gördüğü tarihlerde de toplar.
2-) Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Geliştirme Biriminin oluşturur.(İKY-Madde:32)
3-)Okulda rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin sağlıklı şekilde yürütülebilmesi için, hizmetin gerektirdiği fiziksel şartları ve uygun çalışma ortamını hazırlar, kullanılacak araç ve gereci sağlar.(Rehber öğretmen odası-dolap-bilgisayar)
4-)Okulun rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin yürütülmesi ile ilgili yıllık program ve yürütme plânının hazırlanmasını sağlar ve uygulanmasını izler.
5-)Okulun psikolojik danışman ihtiyacını, öğrenci sayısını ve bu sayıdaki artışı dikkate alarak belirler ve bulunduğu il veya ilçe millî eğitim müdürlüğünün ilgili bölümüne bildirir.
6-) Okulda birden fazla psikolojik danışman varsa birini koordinatör olarak görevlendirir.
7-)Rehberlik ve psikolojik danışma servisiyle iş birliği yaparak okuldaki öğretmenleri her sınıfa bir sınıf rehber öğretmeni olmak üzere görevlendirir. Zorunlu olmadıkça sınıf rehber öğretmenlerini sınıftaki öğrencilerin mezuniyetine kadar değiştirmez ve sınıf rehber öğretmenlerini bir zorunluluk bulunmadıkça yönetim işlerinde görevlendirmez.
8-)Başka eğitim-öğretim kurumlarından gelen öğrencilerin gelişim dosyalarını, geldikleri eğitim kurumlarından ister ve rehberlik ve psikolojik danışma servisine iletir.
9-) Rehberlik ve psikolojik danışma servisince hazırlanan program ile yürütme plânının birer örneğini ders yılının başladığı ilk ay içerisinde, yıl sonu çalışma raporunun bir örneğini ise ders yılının tamamlandığı ay içerisinde bağlı bulunduğu rehberlik ve araştırma merkezine gönderir.
10-) Kaynaştırma yolu ile eğitimlerine devam eden özel eğitim gerektiren öğrencilerin, başarısızlıklarından dolayı sınıf tekrarı yaptırılmayacağını takip eder.(İKY-Madde:47)
11-Özel eğitime ihtiyacı olduğu düşünülen öğrenciler için ?gönderme formu?nun doldurulmasını sağlayarak RAM?a gönderir.
12-Kaynaştırma yoluyla eğitimine devam eden 8.sınıf öğrencilerine diploma verilmesini takip eder.(MEB. ÖERDHGM? nün 20.07.2006 tarih ve 3289 sayılı yazısı)
Müdür Yardımcılarının Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetlerine İlişkin Görevleri:
1-)Sorumlu olduğu sınıflardaki öğrencilere ilişkin sorunları ve bu öğrencilerle ilgili gerekli bilgi ve belgeleri rehberlik ve psikolojik danışma servisine iletir.
2-)Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yürütme komisyonu toplantılarına katılır.
3-)Okul müdürünün vereceği rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleriyle ilgili diğer görevleri yapar.
Okul Rehber öğretmeninin(Psikolojik Danışman) Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetlerine İlişkin Görevleri:(Reh.ve Psik.Dan.Hiz.Yön.-madde:50)
1-) İl çerçeve programını temel alarak okulunun rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri programını sınıf düzeylerine, okulun türüne ve öğrencilerin ihtiyaçlarına göre hazırlar.
2-) Rehberlik programının ilgili kısmının uygulanmasında sınıf öğretmenlerine rehberlik eder,
3-) Okulunun tür ve özelliklerine göre gerekli eğitsel ve meslekî rehberlik etkinliklerini plânlar, programlaştırarak uygular veya uygulanmasına rehberlik eder.
4-) Bireysel rehberlik hizmetleri kapsamında formasyonu uygunsa psikolojik danışma yapar.
5-) Öğrencinin mezun olacağı dönemde, okuldaki tüm eğitim-öğretim sürecindeki gelişimini, yönlendirilmesi açısından önemli özelliklerini ve bu konudaki önerilerini içeren bir değerlendirme raporunu sınıf rehber öğretmeni, veli, öğrenci ve okul yönetiminin iş birliğiyle hazırlar. Bu raporun aslını öğrenci gelişim dosyasına koyar, bir örneğini de öğrenciye veya velisine verir.(Mayıs ayı içerisinde Yöneltme Öneri Formunu hazırlayarak veli bilgilendirme toplantısını yapar)
6-) Eğitim-öğretim kurumundaki seçmeli derslerin konulmasında çevre koşulları, okulun olanakları, öğretmen sayısı ve branşı da gözetilerek yeni seçmeli derslere ilişkin araştırma yapar, bu derslerin zümre öğretmenlerince gerçekleştirilecek program çalışmalarında alanı ile ilgili görüşlerini bildirir.
7-) Okulda özel eğitim gerektiren öğrenci varsa veya kaynaştırma eğitimi sürdürülüyorsa, bu kapsamdaki öğrencilere ve ailelerine gerekli rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini rehberlik ve araştırma merkezinin iş birliğiyle verir,Özel eğitime ihtiyacı olduğu düşünülen öğrenciler için ?gönderme formu?nun ilgili bölümünü doldurur.
😎 Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerine ilişkin öğrenci gelişim dosyalarını ve diğer gerekli kayıtları tutar, ilgili yazışmaları hazırlar ve istenen raporları düzenler.
9-) Okula bir alt öğrenim kademesinden veya nakil yoluyla gelen öğrencilerin gelişim dosyalarını inceler, sınıf rehber öğretmeniyle iş birliği içinde değerlendirir.
10-)Gerektiğinde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinde kullanılacak ölçme araçları, doküman ve kaynakları hazırlama ve geliştirme çalışmalarına katılır.
11-) Öğrencilerin ilgi, yetenek ve akademik başarıları doğrultusunda sosyal etkinlik kulüplerine yöneltilmesi konusunda branş ve sınıf rehber öğretmenine bilgi verir ve iş birliği yapar.
12-) Ailelere, öğrencilere, sınıf rehber öğretmenlerine ve gerektiğinde diğer okul personeline yönelik hizmet alanına uygun toplantı, konferans ve panel gibi etkinlikler düzenler.
13-) Okulda rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerine ilişkin komisyonlara ve toplantılara katılır, gerekli bilgileri verir, görüşlerini belirtir.(Öğretmenler-Şube Öğretmenler Kurulu, Rehberlik Hizmetleri Yürütme komisyonu, Okul Yönetim Gelişim Ekibi, Öğrenci Davranışlarını Değerlendirme Kurulu,Yöneltme öneri kurulu, Veli Toplantıları)
14-) Ders yılı sonunda bu alanda yapılan çalışmaları değerlendirir, sonuçlarını ve gerekli bilgileri içeren bir rapor hazırlar.
15-)Programın yürütülmesi sürecinde sınıf rehber öğretmenlerine müşavirlik eder, gerekli kaynak, materyal ve ölçme araçlarını sağlar,
16-)Program içerisinde okul rehber öğretmenlerinin işlemesi gerektiği belirtilen kazanımlara yönelik etkinlikleri bizzat gerçekleştirir,
17-)Gerektiğinde sınıf rehber öğretmenleri ile program değerlendirmesini yaparak eksiklikleri belirler ve gerekli görülen önlemleri sınıf rehber öğretmeni ve okul müdürünün iş birliği ile alır,
18-)Programda okulun koşul ve ihtiyaçlarına göre gerekli düzenlemeleri yapar,
19-)Okul PDR programını hazırlaması ve program geliştirmeye ilişkin diğer işleri, okuldaki diğer paydaşların da katkıları ile yerine getirir.
20-)Rehberlik hizmetleri ile ilgili kaynak kitap, yayın ve ilgili mevzuatı bulundurur,(İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Sınıf Rehberlik Programı,573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, İKY, Rehberlik Ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği, Afetlerde uygulanacak Rehberlik Ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönergesi, Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi, İlköğretim Yöneltme Yönergesi, Özel Eğitim Gerektiren Bireyler İçin Evde Eğitim Hizmetleri Yönergesi, Özel Eğitim ve Rehberlik Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 09/02/2004 Tarih Ve 2004-7 Sayılı Kaynaştırma Konulu Genelgesi, Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi Ve Azaltılması, Strateji Ve Eylem Planı Genelgesi?..)
21-)Rehberlik hizmetlerinde kullanılacak test, envanter, anket, bilgi formları gibi araçları hazırlar, öğrenci tanıma fişlerini düzenler, programda öngörülen standart formların kullanılmasını sağlar (İhtiyaç Analiz Formları, Etkinlik Değerlendirme Formları,Öz Değerlendirme Formları,Gözlem Formları,Danışan Kayıt Formu, Danışma Değerlendirme Formu, Aile Görüşme Formu, Öğrenci Görüşme Formu, Psikolojik Destek İçin Gönderme Öncesi Bilgi Formu, Özel Eğitim İçin Gönderme Öncesi Bilgi Formu, Veli Bilgi Formu, Veli Okul Değerlendirme Formu, Öğrenci Tanıma Fişi, Öğrenci İzleme Formu, Kaynaştırma Öğrencisi Bilgi Formu, Okul Vaka Analiz Formu)
22-)Psikolojik tedaviye ihtiyaç duyan öğrencileri sağlık kuruluşuna gönderir.
23-)BEP planlarının hazırlanmasına katkıda bulunur, uygulanmasına ve değerlendirilmesine yardımcı olur.
24-)Rehberlik ve psikolojik danışma servisince hazırlanan program ile yürütme planının birer örneğini ders yılının başladığı ilk ay içinde, Yıl sonu raporunu ise Ram?dan gelen yılsonu rehberlik raporu formatına göre hazırlayıp RAM?a gönderir.
25-) İlköğretimde Yöneltme Yönergesi gereği yapacağı işler;
a) Okulun, rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri programını, yöneltme etkinliklerini de kapsayacak şekilde hazırlar.
b) Yöneltme sürecinde; öğrencilere, okul yönetimine, öğretmenlere, velilere danışmanlık hizmeti verir.
c) Veli bilgilendirme toplantısında bulunur, görüşme talep eden velilere yöneltme çalışmaları hakkında bilgi verir.
d) Şube rehber öğretmeni ile birlikte diploma almaya hak kazanan öğrenciler için eğitim programı önerisi hazırlar.
e) Yöneltme öneri kurullarına katılır.
Sınıf-Şube Rehber öğretmeninin Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetlerine İlişkin Görevleri:
1) Okulun rehberlik ve psikolojik danışma programı çerçevesinde sınıfının yıllık çalışmalarını plânlar ve bu plânlamanın bir örneğini rehberlik ve psikolojik danışma servisine verir.
2-) Rehberlik için ayrılan sürede sınıfa girer. Sınıf rehberlik çalışmaları kapsamında eğitsel ve meslekî rehberlik etkinliklerini, rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servisinin organizasyonu ve rehberliğinde yürütür.
3-) Sınıfındaki öğrencilerin öğrenci gelişim dosyalarının tutulmasında, rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servisiyle iş birliği yapar
4-)Özel eğitime ihtiyacı olduğu düşünülen öğrenciler için ?gönderme formu?nun ilgili bölümünü doldurur.
5-) Sınıfa yeni gelen öğrencilerin gelişim dosyalarını rehberlik ve psikolojik danışma servisi ile iş birliği içinde inceler, değerlendirir.
6-) Çalışmalarda öğrenci hakkında topladığı bilgilerden özel ve kişisel olanların gizliliğini korur.
7-) Sınıfıyla ilgili çalışmalarını, ihtiyaç ve önerilerini belirten bir raporu ders yılı sonunda ilk hafta içinde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servisine iletir.
😎 Öğrencilerin ilgi, yetenek ve akademik başarıları doğrultusunda sosyal etkinlik kulüplerine yöneltilmeleri konusunda psikolojik danışmanla iş birliği yapar.
9-)Özel eğitim kapsamındaki öğrenciler için Bireyselleştirilmiş eğitim programının (BEP) hazırlanmasına katkıda bulunur.(İKY-madde:32)
10-)Özel eğitim kapsamındaki öğrencilerin sınav, proje, performans görevleri ve ders içi performanslarının bireyselleştirilmiş eğitim programlarını dikkate alarak değerlendirir.(İKY-Madde:33)
11-) Yılsonu raporu hazırlayarak bunları okul müdürüne ya da sorumlu okul müdür yardımcısına teslim eder.
12-)Öğrencilerin kendilerini rahatça ifade edebilecekleri sınıf ortamını oluşturur, onları etkinliklere katılmaya teşvik eder, birbirleriyle karşılaştıran eleştirel davranış ve ifadelerden kaçınır, yargılayıcı olmayan tutum ve davranışlar sergiler, öğrencilere kazandırılmak istenen becerilere uygun model olur,
13-)Kazandırılmak istenen becerileri rehberlik saati dışında da takip eder, gerektiğinde öğrencilere pekiştireçler verir.

Yararlanılan-Yararlanılacak Kaynaklar:
1-Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği.
2-Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği.
3-İlköğretim Kurumları Yönetmeliği.
4-İlköğretim ve Ortaöğretim Okulları Sınıf Rehberlik Programı.