Son zamanlarda yaptığımız danışmalarda bir çok anne baba, çocuğunun evde lider olduğunu, okulda yaşadığı hırçınlıkların yada problemlerin lider olmak istediği için yaşandığı yönün de açıklamalar da bulunmaktalar. Fakat yaptığımız gözlemler sonucu ve öğretmenleriyle yapılan görüşmeler bu çocukların liderlik özelliklerini yeterince taşımadığını yada yaşadığı problemlerin lider olmak için yaşadığı çabadan olmadığı sonucuna varıyoruz. Okul ve aile arasındaki bu düşünce farklılığının bir nedeni ailelerin çocuklarını oldukları gibi değil olmasını istedikleri gibi görmelerinden ve liderlik kavramının tam olarak bilinmediğinden kaynaklandığını gözlemledik.
Anne babalar kişiliği gelişmiş, özgüveni yüksek çocukların okulda arkadaşlarına liderlik yaptıklarını düşünmekteler. Oysa aynı çocuk okulda diğer çocukların gölgesinde kalan, haklarını arayamayan, sesiz sakin bir kişilik sergiliyor olabilir. Liderlik yeteneği, aileler ve eğitimciler arasında gözlem yapma anlamında en çok farklılık gösteren alanlardan birisidir. Özellikle sosyal anlamda yeterince desteklenmemiş, koruyucu aile yaklaşımlarının sergilendiği ortamlarda büyüyen, etrafındaki yetişkinler tarafından her istediği yapılmış evde son derece güvenli ve rahat bir görüntü sergileyen çocuklar , kendi yaşıtlarının arasına çıktıklarında tam tersi içine kapalı, arkadaşlarına bağımlı çocuklar gibi davranabilirler. Sonuçta anne baba evde lider olarak gördüğü çocuğunu okulda farklı davrandığını görünce hayal kırıklığına uğramaktadırlar.
Liderlik becerisi, bir sosyal zeka yeteneği olarak kendini göstermesine rağmen, bilinçli ortamlarda desteklendiğinde geliştirilebilir bir özelliktir. Duygusal zekası güçlü olan insanlar farklı liderlik becerilerine sahiptirler.
Çocuklarımızın, gelecekte liderlik becerilerini etkili bir şekilde kullanabilecekleri biçimde bu yönlerinin gelişmesine destek vermeliyiz. Çünkü geleceğin iş ve sosyal dünyası sosyal ilişkileri güçlü, kendisini rahat ifade edebilen, liderlik becerileri gelişmiş, rahat arkadaşlık kurabilen kişilerin yer aldığı daha başarılı olduğu bir dünya olacaktır. Fakat bizler liderlik kavramı hakkında çoğu zaman aynı şeyleri anlayıp, aynı şeyleri konuşmayız. Oysa hepimiz çocuklarımızda liderlik özelliğinin bulunmasını isteriz.
Liderlik, dediğimizde çoğumuzun aklına aktif olan, konuşmayı çok seven insanlar gelir. Fakat, liderlik değişik insanlarda farklı olarak gözlenebilir. Bizlerin gözlemlediğimiz bir şey vardır ki dışarıdan sesiz sakin görünen öğrenciler, çoğu zaman arkadaşlarının arasında en tercih edilen ve merkezde yer alan öğrenciler olabiliyorlar.
Liderlik farklı biçimde kendini gösterebilir. Çocuğunuzun liderlik özelliklerini hakkında değerlendirme yapabilmenizde arkadaşlarıyla ve çevresindeki insanlarla ilişkilerini gözlemlemek faydalı olabilir. Arkadaşlarının sık sık fikir almak için çocuğunuzu araması ya da okul için yapılan organizasyonlarda aktif görev alması, arkadaşlarını doğru organize edebilmek,öğretmenlerinin gözlemleri liderlik becerilerinin değerlendirilmesinde size yardımcı olabilir. Bu tarz özellikleri olan çocuklar genelde arkadaşları arasında yaşanan problemlerde arabulucu rolü oynayabilir. Bu çocukların etrafında her zaman destek olacak ve onunla hareket edebilecek birkaç kişi görürsünüz. Oyun kurma, oyunu kurallarına göre yönlendirme gibi faaliyetleri yürütenlerde onlardır. Genellikle fikirlerini ifade etmede ve ikna etme konusunda da çok başarılılardır. Ne istediklerini tam olarak ifade edebilirler. Arkadaşlarının yada yetişkinlerin fikirlerine katılmadıklarında bunu doru bir iletişimle ifade edebilirler. Topluluk ve kalabalık önünde rahat hareket edebilirler.

ÇOCUKLARIMIZDAKİ LİDERLİK ÖZELLİKLERİNİ GELİŞTİREBİLMEK İÇİN NELER YAPABİLİRİZ:

? Çocuklarımızın ifade etmek istedikleri fikirleri dikkatlice ve uygun ortamlarda dinlemeliyiz. Bazen çocuğumuz bize fikirlerini ifade etmek istediğinde işimize devam ederek onları dinlemeye çalışırız, fakat çocuklar dinlenmediğini fark ederler ve bir süre sonra fikirlerinin önemsenmediğini düşünerek bunları sizlerle paylaşmaktan vazgeçerler. Çocuklarımızı dinlerken çocuklarımızla göz temasını kesmemeliyiz. Haftada bir kez yapılabilecek aile toplantıları çocuklarınızın bu özeliğinin gelişmesine çok yardımcı olabilir.
? Çocuklarımızı, ilgileri doğrultusunda sosyal faaliyetlere yönlendirmeliyiz. Çünkü ilgileri doğrultusundaki sosyal faaliyetlerde kendilerini daha rahat ifade edebilirler ve daha başarılı olurlar. Bu özgüven geliştirme konusunda da çok önemlidir.
? Özgüven geliştirme konusunda katkıda bulunun.
? İletişim kurma ve sorun çözme konusun da yol gösterici olun. Ev yaşantınızda ve arkadaş ilişkilerinizle çocuğunuza örnek olun.
? Çocuklarımızın kendilerini doğru ifade edebilme konusunda yönlendirin. Karşısındakini dinleyebilme, anlayabilme, duygularını ifade edebilme gibi iletişim becerilerini geliştirmesine yardımcı olun. Ve kendi kurduğunuz sağlıklı iletişimlerle çocuğunuza örnek olunuz.

? Çocuğunuzun hafta sonu uygulayacağınız organizasyonda liderlik yapmasına izin verin. Örneğin; hafta sonu pikniğe gidilecekse nereye gidilecek, götürülecek eşyaların organizasyonu gibi konularda sorumluluk almasına izin verin.
? Evde yaşanılan bir sorunun çözümünde nasıl bir yol izlendiği konusunda çocuğunuzla tartışın ki, bir sorun karşısında grubun nasıl organize olduğunu sorunların hangi yöntemlerle çözülebileceğini öğrensin.
? Çocuğunuza liderliğin her zaman için olumlu ve faydalı amaçlar için olması gerektiğini, başkalarının fikirlerine körü körüne inanmak, arkadaş baskısıyla baş edebilme ve arkadaşlarını olumlu ve faydalı etkinliklere yönlendirmenin önemini anlatın.
? Gazete veya dergilerden, yaşamlarında başarıya ulaşmış kişilerin hayatlarından kesitler verilen bölümleri okumaları için çocuğunuzu teşvik edin. İnsanlık tarihinde büyük işler başarmış kişilerin kitaplarını hediye edin.
? Çocuklarınızla birlikte, farklı liderlerin yaşam öykülerinin yer aldığı yada liderlik becerilerinin anlatıldığı sinema filmlerini izleyebilirsiniz. Filimden sonra çocuğunuzla birlikte gözlemlerinizi değerlendirin.
– Sence başarıya ulaşmasının nedenleri neydi?
– Kendinle kıyasladığında hangi yönlerinizde benzerlikler hangi yönlerinizde faklılıklar var?
– Sen onun yerinde olsan ne yapardın?

ÇİĞDEM HACIOĞLU.