Dünyanın umudu
Discover Magazine, 2011 yılında dünyada bütün bilim dallarında yayınlanan en üst düzey 100 bilimsel makaleyi seçti. Listeye göz gezdirecek olursanız güzel bir sürprize hazır olun. Çünkü orada Dr. Umut Özcan ismi dikkatinizi çekecek.
Harvard Tıp Fakültesi?nin genç hocalarından Umut Özcan, ekibiyle birlikte, diyabet ve iltihap ilişkisi konusundaki yargıları altüst eden bir makaleyle bilimsel zirveye tırmandı.
Makalenin konusu, bizim gibi doktor olmayanların anlayacağı şekilde şöyle:
Yıllardır obezitenin iltihaba, iltihabın da insülin direncini yükselterek 2. tip diyabete yol açtığına inanılıyor. Umut Özcan ise bu iltihabın aslında zararlı değil yararlı olabileceği tezini işleyen bir makale hazırlıyor.
Makalenin yayımlandığı dergi, bilimsel ciddiyetiyle bilinen Nature Medicine.
***
Aslında Özcan ve ekibinin Nature Medicine?de yayımlanan ilk üst düzey bilimsel makalesi değil bu. Son 1.5 yıl içinde 3 makale yayınladılar ki bu, derginin tarihinde çok az görülen bir başarı.
***
Harvard, bu genç ve başarılı doktorumuza bir laboratuvar kurmuş. Dünyanın çeşitli yörelerinden gelen bir doktor ekibi Umut Özcan?ın heyecan verici buluşlarını hayata geçirmek için gece gündüz çalışıyor.
Bu heyecan verici buluş nedir biliyor musunuz: Obeziteye ve diyabete karşı etkili bir ilaç.
***
2009 yılında Umut Özcan, beyindeki leptin direnci konusunda bir makale yayınladı ve bulduğu ilacı açıkladı. Daha sonra MIT Üniversitesi?nin teorik fizikçi bilim adamlarından Serkan Cabi de çalışmalara katıldı ve ekip 2009?dakinden 100 bin kat daha etkili bir ilaç buldu.
Bu arada ekibe moleküler biyoloji ve biyokimya alanlarında çalışan bilim adamı Işın Çakır da katıldı.
***
Biliyorsunuz bulunan her ilaç önce kobay farelerde, daha sonra maymunlarda; en son aşamada da insanlarda deneniyor. Umut Özcan?ın ilacı, ölümcül derecede obez olan farelerde yüzde 50 kilo kaybı sağlamayı başardı. Bu deney Harvard?ı ve bilim çevrelerini çok heyecanlandırdığı için şimdi umutla, şu sıralarda başlayacak olan maymun deneylerinin sonucunu bekliyorlar.
***
Obezite ve diyabet insanlığın büyük dertleri arasında. Dünya medyası sürekli olarak bu konudan söz ediyor, ilaç şirketleri harıl harıl bu konuda araştırmalar yapıyor. Dünyada kaç bilim insanının, kaç laboratuvarın bir ?mucize ilaç? üstüne çalıştığını bilemiyorum. Ama herhalde inanılmaz boyutlardadır.
Bu korkunç yarışta, Boston?daki bir laboratuvara kapanmış gece gündüz çalışan genç bilim adamlarımızın ön sıralara yükselmiş olması göğsümü kabartıyor doğrusu.
Zaten Harvard Üniversitesi bir ?Umut Özcan Laboratuvarı? açarak gereken desteği sağlamış. Dünyanın en saygın bilimsel dergileri bu buluşu en üst düzeyde değerlendiriyor.
Keşke Türkiye?den de ilgi duyanlar çıksa da bu parlak ekibin çalışmalarına katkı sağlasa diye düşünüyor insan.
***
Ben Umut Özcan?ı 2009 yılında tanıdım. O zaman epey kiloluydu. Sonra her görüşümde biraz daha zayıfladığını görünce, ilacı kullanıp kullanmadığını sordum.
Öyle ya; fareleri üç haftada yarı yarıya zayıflatan (hem de bu kiloyu sadece yağ kitlesinden verdiren) bir ilacı bulan doktor, bunu kendi üstünde de denemek istemez mi?
Umut bu sözüm üzerine acı acı güldü: ?Nerede!? dedi. ?Dengeli beslenerek, yürüyerek, koşarak, ağırlık çalışarak, yani ter dökerek verdim bu kiloyu.?
Neden, diye sordum.
?Yasak da ondan? dedi. ?İnsan deneyleri başlamadan, bu ilacı kendi üzerimizde bile deneyemeyiz. Zaten kilo vermem bizim bölüm başkanının da dikkatini çekmiş. Beni çağırdı ve kuşkulu bakışlarla ilacı kullanıp kullanmadığımı sordu.?
**
Kısacası şu sırada size ancak ileriye dönük bir müjde verebiliyorum ama bugüne bir faydası yok.
Ama söz! Eğer yasal olarak insan deneyleri başladıktan sonra bir şey öğrenecek olursam size aktarırım.
Şimdilik nefesimizi tutalım, gözümüz kulağımız Boston?daki laboratuvarda olsun ve Umut Özcan?la arkadaşlarının dünyayı değiştirecek buluşlarını bekleyelim.