Amerika'da eğitim sistemi temel, ikinci eğitim ve yüksek eğitim olmak üzere üç aşamalıdır. Amerika'da temel eğitim ilkokul ve lise dahil 12 yıldır. Öğrenciler, temel eğitimin sonunda lise (high school) diploması elde ederler ve kolej veya üniversitelere girmeye hak kazanırlar. İlkokula başlama yaşı 6'dır. 5 veya 6 yıl ilkokul eğitiminden sonra öğrenci ortaokula (middle school) başlar. Lise eğitiminden sonra öğrenciler ACT (American College Test) / SAT (Scholastic Assessment Test) gibi sınavlara girerler. SAT / ACT skorları öğrencilerin 17-18 yaşlarında hangi kolejlere gidebileceğini belirler.
• Okul öncesi eğitim 2- 6 yaş
• İlkokul 6 -12 yaş
• Ortaokul 12 -1 4 yaş
• Lise 14-18 yaş
• Ön Lisans Okulları 18-20 yaş
• Lisans Eğitimi 18-22 yaş
Üniversite ya da koleje giden öğrenciler dört yıllık sanat ve bilim olmak üzere iki alanda eğitim alabilirler. Sanat alanı beşeri bilimler, sosyal bilimler ve doğa bilimlerini kapsar. Lisans öğreniminde öğrencilerin iki sene sonunda belirli bir uzmanlık alanı seçmeleri beklenir. Uzmanlık alanları çok çeşitli olmakla birlikte, öğrencinin derinlemesine araştırma yapması istendiği için öğrencinin seçtiği alanı sevmesi çok önemlidir.
Lisans öğrenimini bitiren öğrenciler yüksek lisans ve doktora eğitimleri 1-2 sene master ve 3-5 sene doktora olmak üzere derecelerini alırlar. Amerika'da yüksek öğrenim, 2-yıllık kolejler, 4-yıllık kolejler ve yine 4-yıllık master ve doktora programları içeren üniversite programlarından oluşur.
2-yıllık kolejlerde öğrenciler lisans eğitimlerinin ilk iki senelerini okurlar; eğitim ücretleri genel olarak daha ucuzdur. 4-yıllık kolejlerin master ve doktora programları yoktur fakat çok nitelikli profesör ve öğretim görevlilerine sahiptir. Diğer 4-yıllık mastır ve doktora programlarına sahip büyük üniversitelerin çoğu devlet tarafından desteklenir. ABD'de yaşayanlar için daha ucuz olan bu üniversiteler; ABD dışından gelen öğrenciler için biraz pahalıdırlar. Bunların dışında ABD'de Harvard, Yale, Princeton ve Stanford gibi özel üniversitelerin eğitim ücretleri çok pahalıdır fakat bu okullarda okuyan öğrencilerin çoğu burs imkanları bulabilmektedirler.
Amerikan eğitim sisteminin diğer eğitim sistemlerinden ayrılan en önemli özelliği öğrencilere üniversitenin ilk yıllarında genel kültür, felsefe, psikoloji ve sosyoloji gibi sosyal bilimler ve doğal bilimlerle ilgili temel eğitim verilmesidir.
Bazı istatistikler aşağıdaki gibidir, Her yıl yaklaşık
• 13 Milyon öğrenci eğitim görmektedir
• 2 750 000 öğrenci liseden mezun olmaktadır.
• 450 000 associate degrees (yüksek okul)
• 1 000 000 bachelor's degrees (üniversite)
• 300 000 master degrees (yüksek lisans)
• 35 000 doctores (doktora)
• 72 000 first professional degrees (profesyonel eğitim)
Amerika'da kazanılmaktadır. Amerikan nüfusunun yaklaşık %25' inden fazlası yüksek eğitim görmektedir.
Amerika'da ilk ve orta öğrenim-Temel Eğitim
İlkokullar (Elementary) okullar “ Local Boards of Education ” tarafından kontrol edilmektedir. Amerika'da İlk ve Orta öğrenim zorunlu olup, bazı eyaletlerde farklılık göstermektedir.
Toplam 12 yıllık Secondary egitimi; (ilkokul+ortaokul+lise 6 yıl) Elemantary (ilk okul+3 yıl), Junior High School (Orta okul+3 yıl) Senior High School (lise) dan oluşur.
Bu temel dersler dışında birçok okul, lise öğrencilerine “ADVANCED COURSES”-İleri düzey kursları sunmaktadır. Bu kurslar genelde üniversitenin ilk yıllarında okutulan “LOWER DIVISION”-alt seviye kurslarıdır. Baslıca konular;
• İleri matematik
• İleri yabancı dil
• Fifth Year Academic Subjects-Beşinci yıl akademik konuları
• Honors Kursları – Taktir ve Teşekkür kursları
• AP Kursları – İleri Yerleştirme kursları
• IB Kursları – Uluslararası Diploma kursları
• Pre-Set Advanced Cirriculums – Önceden belirlenmiş ileri düzey müfredat programları
Lise eğitiminden sonra lise sonrası eğitime geçiş
Amerikan Eğitim Sistemi esnek bir geçiş sistemine sahiptir, öğrenciler yapmak istedikleri eğitimle ilgili konuları bir çok kere değiştirip, bölümler arası yatay geçişi de rahatlıkla yapabilmektedirler. Geçiş koşullarını her kolej kendi kriterlerine göre belirlemektedir.
Yine aynı şekilde her üniversite kendi kabul şartlarını belirlemekte serbesttir.
Amerika'da yüksek öğrenim
İki yıllık kurumlar (community and junior colleges)
Sayıca çok fazla olan bu okullar iki amaç için eğitim vermektedirler: Birincisi üniversiteye geçiş yapacak öğrenciler yetiştirmek, ikincisi ise mesleki öğrenciler yetiştirmektir.
Community College'ler öğrencilere yüksek eğitimin ilk iki yılını almaları için programlar sunarlar. Bu programların amacı, maliyetli olan yüksek eğitimin maliyetlerini düşürmek amaçlıdır.
Community College'lerdeki iki yıllık eğitim dört bölüme ayrılır:
• İyileştirici ve destekleyici programlar
• Genel Eğitim
• Teknik ve Mesleki Programlar
• Akademik konularda uzmanlaşma, hazırlık programları (yüksek öğrenime transfer yapmak isteyen öğrenciler için)
Transfer programlarına katılan öğrencilerin,
• Associate of Arts ( A.A.)
• Associate in Science (A.S.)
Dereceleri yapmaları gerekmektedir. Bu programlar tamamen dört yıllık üniversite eğitimiyle birleştirici programlar olarak düzenlenmiş, öğrencilerin konularıyla ilgili bir ön hazırlık yapmalarını, genel bir vizyon kazanmalarını sağlar.
Amerika'da dört yıllık eğitim kurumları- Üniversiteler
Amerika'da ilk üniversite eğitiminin temelleri, 1700 yıllarında bir dini grup tarafından atılmıştır. Rahip yetiştirme amaçlı bu kurumları zamanla profesyonel eğitim kurumları izlemiştir.1862 yılında “ The Land Grant College Act ”'in yasallaşması ile büyük değişim gösteren yüksek eğitimde, ağırlıklı olarak tarım, mekanik ve sanat konularına yer verilmiştir.
Amerikan üniversitelerini diğer bir çok eğitim sistemlerinden ayıran en belirgin özelliği, “General Education” – Genel Eğitim aşamasıdır. Bununla beraber araştırma üniversiteleri, profesyonel eğitim kurumları farklı bir yapıda eğitim vermektedirler. Sistem bir çok dalları birbirinden ayırıp farklı eğitim kurumlarında özelleşmeyi tercih etmektedir.
“College” – Kolejlerle, üniversiteleri birbirinden ayıran özellikler, kolejlerin yüksek lisans programları sunmamalarıdır. Bununla beraber, üniversitelerin , birkaç konu hakkında araştırma yapıp, bunları yayımlaması gerekmektedir. Birçok üniversite, birçok bölümden oluşur (bu bölümler hatta kolej olarak da adlandırılır) Kolejler sadece bir ya da iki bölüm sunabilirler. College'lar aynı zamanda sadece “Post Secondary” – lise sonrası eğitim verebilirler, bu eğitim genelde uzmanlaştıkları alanlardadır (Hukuk okulları v.b.).
Amerika'da yüksek lisans eğitimi
“Council of Graduate Schools” bir Mastır Programlarının bağlı bulunduğu bir kurumdur. Bu kurumun amacı toplumun ihtiyacı olan profesyonel ve teknik konularda uzmanların yetişmesi için program hazırlamaktır. Bununla beraber, entellektüel gelişime de önem vermektedir. Bu nedenlerin yanında öğrencilerin bu programları seçmelerinin nedeni, eldeki kolej diplomalarını yeterli görmemeleridir. Bazı bölümlerde Doktora programı olmadığı zaman yüksek lisans programına katılarak uzmanlaşmak isteyen öğrenciler de çoktur.
Amerika'da Profesyonel eğitim
Profesyonel eğitim müfredatı, konuyla ilgili uzmanlar tarafından hazırlanmaktadır. Programların süreleri uzmanlık alanına göre değişmektedir. Sınavlar sonucu “Licences” -Yetki Belgesi alınmaktadır. Medicine – Tıp okulları, Veterianary Medicine – Veterinerlik, Dentistry –Discilik, ve Law –Hukuk gibi bölümler “post-graduate” seviyesinde öğretilmektedir.