Bu hafta nedense ille de ?kadın? üzerine yazmak istedim. Biliyorum Anneler Günü değil, Kadınlar Günü değil, kadına dair özelliği olan herhangi bir gün ya da hafta değil.
Kadınla ilgili bilgi kaynaklarında gezinirken
?Tarihteki İlk kadın eylemini İzmirli kadınlar yapmış? başlığı dikkatimi çekti.
Tarihte kadınlar tarafından gerçekleştirilen ?ilk protesto?nun, 1828 tarihinde İzmir?de yaşandığı ortaya çıkmış biliyor muydunuz?
İzmir?in deniz kokan kızlarına, zeybek ruhlu erkeklerine olan hayranlığıma kumrusunun, çiğdemin, boyozun eşsiz tadı vee özgürlüklerine olan tutkusu, her konudaki tarihe geçen direnişleri ile ruhumu heyecanlandırdı bir kez daha.
Kökeni Amazonlara kadar uzandığı düşünülen İzmir kadını, farkını 1828 yılında yaptıkları eylemlerle göstermiş. Belgelere göre, dönemin İzmir Valisi Hasan Paşa tarafından verilen izinle yapılan ?ekmek zammı? önce erkekler tarafından protesto edilmiş; ancak sonuç alınmayınca kadınlar çocuklarıyla birlikte sokaklara çıkarak 3 gün boyunca süren protesto gösterileri yapmışlar. İzmirli kadınların bu protestosu sonrasında ekmek zammı, Hasan Paşa?nın devreye girmesiyle geri alınmış.
Şaşırtıcı, ilginç,
Nerden öğreniyoruz bu bilgiyi?
İzmir Büyükşehir Belediyesi Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi?ne İlhan Pınar tarafından bağışlanan belgelerden öğreniyoruz. Türkiye tarihindeki ilk kadın ayaklanmasının 1828 yılında, Kadifekale, Tilkilik, Namazgâh ve Damlacık gibi Türk mahallelerinden gerçekleştiğini
. O dönemlerde İzmir?de bulunan Avusturya- Macaristan İmparatorluğu?nun elçisi Baron Anton Prokesch von Osten tarafından tanık olunan olaylar, 1934 yılında Avusturya?da yayımlanan ?Jahrbücher der Literatür? (Edebiyat yıllığı) isimli derginin 67. ve 68. sayılarında kaleme alınmış. İzmir?de bulunduğu dönemde eski Smyrna?yı arkeoloji dünyasına tanıtan Baron Von Osten, kaleme aldığı yazısında, İzmir?de yaşanan kadın eylemlerini olduğu gibi anlatarak, Türk kadınının zam karşısında gösterdiği mücadeleye, direnişe geniş yer vermiş.
İlginç, şaşırtıcı
Her yenilikte öncü olan, Osmanlı ve Türkiye için ilklerin kenti İzmir, bu ayaklanmaya da öncü konumunda. İzmirli kadının kendi hakları için sokaklara çıkması önemli bir demokrasi hareketi. İzmir kadını, farkını 1828 yılındaki protestolarda göstermiş?
İlginç, şaşırtıcı
Aslında ilginç olan başlı başına İzmir kadınıdır. Her an şaşırtabilir, özgüveniyle, öngörüsüyle, sesiyle, sözüyle, kararlığıyla, gözü karalığıyla duruşuyla?