Resim-İş, Müzik ve Beden Eğitimi dersleri çocuk için çok önemli olan ifade beceri dersleridir. Bu dersler gerektiği şekilde işlendiği takdirde öğrenci bu derslerden çok zevk alır.Bu dersler öğrenciyi sosyalleştiren derslerdir.
Resim yapma teknikleri olan Karakalem, Suluboya, Pastelboya, Kuruboya ,yağlıboya ve üçboyutlu çalışmalar (heykel) edebiyattaki anlatım (hikaye, şiir, roman vb.) teknikleri gibi duygu ve düşünceleri anlatım teknikleridir.Öğrenciye Resim yapma becerisi kazandırmak için ilkönce objeyi doğru algılama-görme ile bu tekniklerle resim nasıl yapılır bunun öğretilmesi gerekir.Doğru görme-Algılama ve bu teknikler öğretilmediği takdirde günümüzde olduğu gibi 8.sınıf öğrencisinin resim defterinde hala masa bacaklı vb. acayip resimler görmek olasıdır Toplumun %70?i normal ,%13?ü normalin üzerinde olduğuna göre; gerekli öğretim ve rehberlik yapılması durumunda, bu %70?e normal, %13 e de ileri düzeyde resim yapma becerisi kazandırılması mümkündür.
Hal böyleyken; 2006-2007 öğretim yılında rehberlik ve denetim yapılan 9 Görsel Sanatlar öğretmenin derse (kimisi aynı sınıfa iki yıldır giriyor) girdiği sınıflarda öğrencilerin ancak %5 ?inin resim defterinde düzeye uygun resim olduğu, her sınıfta 5-10 öğrencinin resim deftersiz ve malzemesiz olarak derse gelip derste boş oturduğu, derse karşı ilginin oldukça düşük olduğu , rehberlik ve denetimi yapılan 77 2.sınıf öğretmenin sınıflarında öğrencilerin %25?inin defterlerinde düzeye uygun resimler olduğu,bu sınıfta öğrencilerin derse karşı ilgilerinin yoğun olduğu, alınan duyumlara göre bazı öğretmenlerin Görsel Sanatlar, Müzik ve Beden Eğitimi derslerinde maalesef Matematik , Türkçe ve diğer dersleri işledikleri,kullanılan örneklen alanına göre öğretmenlerin çoğunun bu dersle ilgili öğretim bilgilerinin yeterli olmadığı kanaatine varıldığı, bu dersle ilgili öğrencilere kazandırılması gereken bilgi ve becerilerin gerektiği şekilde ve yeterince kazandırılamaması nedeniyle, bu derse harcanan zaman, emek ve paranın bir şekilde boşa gittiği,
HARCANAN ZAMAN, EMEK VE PARANIN BOŞA GİTMEMESİ VE DERSLE İLGİLİ AMAÇLARIN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ İÇİN:
1- Dersin kılavuz kitabından dersin öğretimi ile ilgili önerilerin dikkatlice okunması,
2- İşlenecek konunun bir gün veya bir hafta önce öğrencilere bildirilerek derse malzeme defter vb. şeyler bakımından hazırlıklı gelmelerinin sağlanması,aynı zamanda konuya karşı ilgi uyandırılması,
3- Öğretmenin kendisinin de derse hazırlıklı ve planlı olarak (derste; 1- Anlatım tekniği bakımından, 2- Objeyi doğru görme ve algılama bakımından ne öğreteceğini bilerek) gelmesi,

4- Derste Görsel Sanatlar dersinin(1- Anlatım tekniği bakımından, 2- Objeyi doğru görme ve algılama bakımından) kazanımlarının hep birinci planda tutulması,eğer resim karakalemle yaptırılacaksa 1.konun karakalem (çizgi) 2. konun ise anlatılacak obje olması,Atatürk Haftası?nda Atatürk Resmi yaptırılacaksa bu resmin karakalemle daha iyi nasıl yapılacağı üzerinde durulup resmin yaptırılması,özetle Görsel Sanatlar Dersinde resim nasıl yapılır onun öğretilmesi, derste Hayat Bilgisi ,D.K.ve Ah.Bil ve Sosyal Bilgiler ve diğer derslerle ilgili bilgiler verilmeye çalışılmaması,
5- Görsel Sanatlar dersinde anlatım tekniklerinin daha kolay kavratılabileceği çevreden olmak üzere çocuğun seviyesine uygun ilgi duyacağı anlatım konularının (objenin ) seçilmesi,örneğin ; anne ve çocuğu, kısrak ve tayı ,derede yüzen ördek ve yavruları,parkta oturan anneanne ve torunu, büyük ağaç ve yanındaki fidancıklar, parktaki güller,bahçedeki zambak çiçekleri, daldaki kuşlar,traktörle çift süren çiftçi,ağaçlı yolda giden taksi,bahçeli ev vb.,Özetle;Öğrenciye 1.olarak insan,2.olarak hayvan ve 3.olarak ta bitki resimleri yapabilme becerisi kazandırılmasının her zaman göz önünde bulundurulması
6- Anlatım konularının grup rehberliği yapılabilecek şekilde madde 5 da belirtildiği biçimde sınırlandırılması,
7- Konunun kaç saatte işleneceği ve adının resim yapılacak sayfanın sağ üst köşesine yazılması(Örneğin: ,belirlenen sürede resmin tamamlanması,
8- Üç boyutlu çalışmaların da belli bir amaçla yapılması,bu amaçların estetik,simetri kompozisyon ve geometriyi içermesi,düzensiz ve gelişigüzel işlerin yapılmasını izin verilmemesi,
9- 40 Dakikalık bir Görsel Sanatlar dersine başlandığında birkaç dakikada o derste kullanılacak anlatım( çizgi,suluboya vb.) tekniği ve anlatılacak konunun doğru görülmesi ve algılanması ile ilgili açıklama yapılaması,yani öğretileceklerin öğrencilere deklere edilmesi,
19- Bu anlatım teknikleri ile ilgili örnek resimlerin gösterilmesi kopya çalışması yaptırılması, gerektiğinde bazı resimlerin nasıl çizildiğinin gösterilmesi(Örneğin prizmalar vb.)
ÖĞRENCİNİN DÜZEYE UYGUN DÜZGÜN RESİM YAPABİLMESİ İÇİN OBJEYİ DOĞRU ALGILAMA VE GÖRME İLE İLGİLİ ÖĞRETİLMESİ GEREKEN BİLGİ VE BECERİLER:
1- Anlatılacak objeyi gözle bölümlerine ayırarak inceleme ,bölümler arasındaki uzunluk, kısalık, büyüklük, küçüklük vb. yönlerden oranları ve birbirlerine göre konumlarını saptama,
2- Objenin görünen ve görünmeyen bölümlerini tespit etme,
3- Yapılacak resim çerçevesi içine girecek uzaktaki ve yakındaki nesneleri tespit etme,
4- Anlatılacak objeyi kağıda uygun şekilde yerleştirme ile ilgili saptama yapma,
5-Tertip ve düzenli olma bilinci ve alışkanlığı,
6- Perspektifi bilme ve uygulama,
PERSPEKTİF:İki boyutlu ya da üç boyutlu cisimlerin bizden uzaklaştıkça küçülmüş ve renklerinin solmuş gibi görünmesine perspektif denir. perspektif, çizgi perspektifi, renk perspektifi olmak üzere 2?ye ayrılır..yakın olan cisimler uzaktakinden daha büyük ve ayrıntılı gözükürler.1- çizgi perspektifi: paralel çizgilerin sonsuzda birleşmesi yani küçülmesidir.2- renk perspektifi: ışık değiştikçe ve cisimler bizden uzaklaştıkça renkleri değişim göstermesine denir.perspektifte ufuk çizgisi ( zemin çizgisi ), ufuk düzlemi, görme noktası(esas nokta), karşıdan görünen çizgiler, kaçış noktaları,kaçan çizgiler gibi tanımlar yer alır.
ÖĞRENCİNİN ÇİZGİ (Karakalem) İLE RESİM YAPABİLMESİ İÇİN ÖĞRETİLMESİ GEREKEN BİLGİ VE BECERİLER:
1-Resmi yapılacak objeyi doğru görme ve algılama ile ilgili bilgilerin özenle kullanılmasına dikkat edilmesi
2- Karakalem resmi yaparken kullanacağı araç-gereci(Karakalem,kağıt ve silgi) bilme ve bunları doğru kullanma,
3-Resim yapmada kullanılan (yuvarlak ,dik,yatay,eğri ve kırık çizgi) çizgileri çizme,bu çizgilerin kullanıldığı yerleri bilme ve uygulama,
4-Geometrik şekil ve cisimleri çizme becerisi,(Özellikle pirizmalar)
5-Açık ve koyu renkli çizgiler çizme, bunların kullanıldığı yerleri bilme ve uygulama,
6 İnce çizgiler(ışığı) koyu çizgilerin( gölgeyi anlattığını bilme ve uygulama,
ÖĞRENCİNİN SULUBOYA İLE RESİM YAPABİLMESİ İÇİN ÖĞRETİLMESİ GEREKEN BİLGİ VE BECERİLER:
1-Resmi yapılacak objeyi doğru görme ve algılama ile ilgili bilgilerin özenle kullanılmasına dikkat edilmesi,
2-Suluboya malzemelerini tanıma,(Suluboya,suluboya fırçası,sünger,su kabı,suluboya resim resim kağıdı,suluboya kağıdı resim sehpası)
3-Kağıda objenin kurşun kalem ile uygun(çok soluk ince bir çizgi ile) şekilde çizilmesi
4-Malzemenin kullanma teknikleri( Kağıdın yeterli düzeyde nemlendirilmesi,boyaların kirletmeden karıştırılması)
5-Renklerin bir defada uygulanması,renk ve ışık perspektifine dikkat edilmesi,
6-Fırçanın aynı nokta üzerine fazla sürtülmeyeceğinin bilme,,
7- Temizliğe dikkat edilerek suluboya resminin yapılması
ÖĞRENCİNİN KURUBOYA İLE RESİM YAPABİLMESİ İÇİN ÖĞRETİLMESİ GEREKEN BİLGİ VE BECERİLER:
Resmi yapılacak objeyi doğru görme ve algılama ile ilgili bilgilerin özenle kullanılmasına dikkat edilerek Karakalem ile resim yapmada önerilen hususlara dikkat edilerek kuruboya resmi yapılabileceği,ancak bu tekniğin çocuğun kol ve parmak kaslarını aşırı yorduğu için ilköğretim öğrencilerine önerilmediği,
ÖĞRENCİNİN PASTELBOYA İLE RESİM YAPABİLMESİ İÇİN ÖĞRETİLMESİ GEREKEN BİLGİ VE BECERİLER:
1-Resmi yapılacak objeyi doğru görme ve algılama ile ilgili bilgilerin özenle kullanılmasına dikkat edilmesi
2- Oran ve orantıya dikkat etme,
3-. Pastel boya çalışmalarda bir rengin üzerine bir başka renk uygulama, (Işık, gölge; bir rengin açık, orta ve koyu tonlarıyla verilir.)
4- Pastel boya çalışmalarda renk ve ışık perspektifine dikkat edilmesi,(Gözdenden uzak olan yerler koyu ve mat,yakın olan yerler parlak ve canlı boyanacağı.)
5- Pastel boya çalışmalarda bütün yüzeyin boyanması ,çalışmalarda çizgi çizgi görüntüler bırakılmaması
6- Pastel boya çalışmalarında temizliğe dikkat edilmesi,
Belirtilen hususlar doğrultusunda ders işleyip önerilen bilgi ve beceriler kazındırıldığı takdirde çocukların bu dersi daha çok seveceği, yaratıcı düşünce ürünü çok güzel resimler yapacakları düşüncesindeyim. Rehberlik amaçlı ziyaret edilen sınıflarda bununla ilgili yapılan uygulamalarda çok iyi örnekler görülmüştür.İlgilenenlere yukarıdaki hususlar önerilir. Tel:05333444782
Seyit Ali YAMAN Emekli İlköğretim Müfettişi/KONYA