John Locke ( 1632 – 1704 )

John Locke Somerset 29 Ağustos 1632 doğan ve 28 Ekim 1704 yılında vefat eden materyalist ünlü İngiliz filozofudur. 18. yüzyılın en önemli düşünürlerinden biridir ve düşünce özgürlüğünü, eylemlerinizi akla göre düzenlemek anlayışını en geniş ölçüde yayan ilk düşünür olduğu için Avrupa?daki aydınlanma ve Akıl Çağı?nın gerçek kurucusu olarak kabul edilir.
Locke, Bristol yakınlarında, Wrington?da doğdu. Kumaş ticaretiyle uğraşan bir aileden gelmektedir. Babası ticaretle uğraşmak yerine noterliği tercih etmiştir. İbadetle sadelik isteyen Püriten mezhebinin koyu bir taraftarıydı. Locke?un daha sonra öne sürdüğü öğrenim kuramlarında babasının büyük etkisi sezilir. Locke yüksek öğrenimini Oxford Üniversitesi?nde yaptı ve en çok tabiat bilimleriyle tıp okudu. Hayata atıldıktan sonra hem yazar, hem de siyaset adamı olarak çalıştı. Öncelikle Brendenburg Dükalığı?nda İngiliz elçiliği katibi olarak bulundu. İngiltere?ye döndükten sonra da 8 yıl Shaftsbury adında bir İngiliz aristokratının yanında özel hekimlik yaptı. 1683?te Shaftsbury?nin Hollanda?ya kaçmak zorunda kalması üzerine Locke?de İngiltere?den ayrıldı. Ancak 1689?da İkinci İngiliz Devrimi Başarı kazanında İngiltere?ye dönebildi.
Locke, bütün eserlerinde gelenek ve otoritenin her çeşidinden kurtulmak gerektiğini, insan hayatına ancak aklın kılavuzluk edebileceğini ileri sürer. Bu düşünceleriyle Liberalizm?in, tabii bir din anlayışının, Rasyonel Pedagoji?nin öncüsü olmuştur. Mutlakiyet yönetimlerini ilk sarsan kişi olarak tarihe geçmiştir. Mutlakiyet yönetimine açtığı sarsıntılar sonucunda zamanla derin yarıklar oluşmuştur ve üç büyük devrimin temelleri oluşmuştur böylelikle. İngiliz, Amerikan ve Fransız devrimlerinin temelini oluşturan filozof olarak akıllara yer etmiştir. Doğal hukuk doktrinini savunanlardan biridir.
İlk kitaplarını siyasi nedenlerden dolayı isimsiz yayınlamış ve hiçbir zaman bu eserlerin kendisine ait olduğunu kabul etmemiştir. Descartes?ten etkilenmesine rağmen ona hiçbir zaman benzememiş, zihnin özünün düşünme ve zihnin özünün yer kaplama olduğu biçimindeki iki temel ilkesine karşı çıkmıştır.
Gassendi?nin görüşleri ile Deneme?nin birçok bölümü arasındaki benzerlikler salt rastlantı olamayacak kadar büyüktür; kaldı ki Leibniz, Locke için Gassendici demiştir. İnsan zihninin başlangıçta bir Tabula Rasa oluşu, Locke?taki bütün niteliklerden yoksun ak kağıt ya da boş oda önermelerinin aynısıdır.
Locke'den Sözler –
?Doğuştan bilgi yoktur ve insan zekası doğduktan sonra dolmaya başlayan bomboş bir levha (tabula rasa) dır.?
?Hukukun bittiği yerde tiranlık başlar.?
?Her birey kendi kişiliğinin ve mülkiyetinin mutlak efendisidir.?
?İnsanların siyasi topluma girmelerinin nedeni mülkiyetlerinin korunmasıdır.?
?Her şey, zevk ve acı vermesi bakımından iyi ya da kötü olarak adlandırılır.?
?Felsefe bütün düşüncelerimizin duyumlarımızla, gerçek alemden geldiğini tanıtlamaktır.?
?Mutluluk ve mutsuzluk son sınırlarını bilmediğimiz iki durumdur.?
?Hiç bir insanin bilgisi öğrenmiş ve görmüş geçirmiş olduğunun ötesine geçemez.?
?Doğa kanunları Tanrı?nın emirleridir. Onlar olmasa, biz âhlakı dayandıracak bir temel bulamayız.?