İçel (mersin) Yemek Kültürü

LEPE
Malzemeleri:
1 su bardağı bulgur, 1 bas soğan, 4 tane patates, 1 yemek kasığı katı yağ, 1 kasık salca,
3 domates ve yeteri kadar tuz, 5 bardak su.
Yapılısı:
Patates, domates ve soğan ayrı ayrı doğranır. Bir taraftan da yağ eritilir. Eriyen yağda
soğan ile salca kavrulur. Patates ilave edilerek kavrulma islemine devam edilir. Bir sure
sonra domates ilave edilir. 5 bardak su konduktan sonra yeteri kadar tuz atılır. Su
kaynamaya bırakılır. Kaynayan hali devam

TOPALAK CORBASI
Malzemeleri:
1 kg bulgur, 150 gr nohut, 500 gr et, 1 tatlı kasığı karabiber ve kimyon, 2 kasık salca, 1
bas soğan, 1 miktar kuru nane (2 corba kasığı), 2 adet limon, 250 gr irmik, 1 su bardağı
un, yeteri kadar tuz.
Yapılısı:
Ayıklanmıs nohut bir tencere icerisinde haslanır ve bir miktar karıstırdıktan sonra et ilave
edilerek birlikte haslanması sağlanır. Diğer taraftan genisce bir kap icerisine bulgur alınır.
Bir kasık salca kıyılmıs soğan, kimyon, karabiber ilave edilerek yoğrulur. Biraz
yoğrulduktan sonra irmik ve un ilave edilerek hepsi birden yoğrulmaya baslanır. ?yice
yumusadıktan sonra fındık buyukluğunde avunc icerisinde yuvarlanır. Daha once
haslanan nohut ve et ile hazırlanan topalaklar birlikte kaynatılır. 20 dakika kaynatıldıktan
sonra eksisi ve tuzu atılır. Atesten indirilir. Yağ ve salcası kuru naneyle tavada eritildikten
sonra corbanın uzerine ilave edilir. Corba servise hazır hale gelmistir.

YÜZÜK CORBASI

Malzemeleri:
Yarım kilo kıyma, 2 bas soğan, l tatlı kasığı karabiber ve tuz, bir demet maydanoz, 1
yemek kasığı salca,1 kg un, 250 gr nohut, 3 limon, 1 yemek kasığı kuru nane, 1 cay
bardağı katı yağ, 2 yemek kasığı biber salcası, yeteri kadar su ve tuz.
Yapılısı:
Un bir tepside kulak memesi yumusaklığına gelinceye kadar yoğrulur. Hamuru
hazırladıktan sonra aynı tepsi icerisinde uzerine nemli bir bez ortulerek biraz bekletilir.
Soğan ile maydanoz kıyılır, kıyma, karabiber, tuz, biber salcası ile bir karısım haline
gelecek sekilde hepsi birden karıstırılır. Hazırlanan kıyma bir tabak icerisine alınarak
kaldırılır. Bekletilen hamur bezeler halinde tahta uzerinde acılarak kucuk kareler halinde
kesilir. Kesilen kareler icerisine hazırlanan kıymadan az az alınarak konulur. Kare
hamurun dort kosesi bir araya getirilerek kapatılır. Bu sekilde hazırlanan corba unlanarak
bir kenara bırakılır. Diğer taraftan tencere icerisine bir miktar su konarak ayıklanan
nohutlar haslanır. Baska bir tencereye bir miktar su konularak kaynatılır, daha sonra
nohutla hazırlanan yuzuk corbası (sekillendirilmis hamur) kaynayan suyun icinde dokulur.
20 dakika kaynatılır o kaynarken sıkılan limonlar dokulerek atesten indirilir. Hava
icerisine konan yağ eritilir. Eriyen yağa salca ilave edilir, nanesiyle birlikte corbanın
uzerine dokulur. Tabaklara konarak servis yapılır.

İÇLİ KOFTE
Malzemeleri:
3 kilo bulgur, 1 kilo kıyma et, yarım kilo doğmelik et, yeteri kadar soğan, bir tatlı kasığı
karabiber, 1 tatlı kasığı kırmızı biber, 1 ,5 yemek kasığı biber salcası, 1 ,5 su bardağı katı
yağ, 2 demet maydanoz, 3 bardak un.
Yapılısı:
Soğanlar doğranarak kıyılır. Salcası, yağı, tuzu, biberi ve karabiberi kıymayla birlikte ilave
edilir. Kıyılan soğan ve kıyma pembemsi bir renk alana kadar kavrulur ve soğumaya
bırakılır. Diğer tarafta bulgur ıslanır, doğmelik et, un ilave edilerek belli bir kıvama kadar
yoğrulur. Yumurta buyukluğunde bezelere ayrılır. Bezeler fincan sekline gelinceye kadar
parmakla oyulur. Oyulduktan sonra soğuyan kıyma oyulan koftenin icerisine bir miktar
konur ve ağzı kapatılır. Bu suretle olusturulan kofteler kaynayan suyun icerisine atılır. 15-
20 dakika sonra cıkarılarak servis yapılır.

TATAR CORBASI
Malzemeleri:
250 gr kıyma et, 1 bas soğan, 1 yumurta, 1 kilo un, 50 gr yağ
Yapılısı:
Yumurta, tuz , su ve un”dan elde edilen hamur ıslatılmıs bir pecete ile sarılarak 10 dakika
bekletilir. Bilahire tahta uzerinde yufka seklinde acılan hamur kucuk kareler halinde
kesilir. Diğer tarafta yağda kavrulan soğan kıyma ve tuz hamurların ortasına konarak
ucgen sekline getirilip kapatılır. Kaynamakta olan et suyuna atılıp pisirilir. Bir sure
soğumaya bırakılır. Bu esnada yağ eritilir. Salca ilave edilir, nane atılır. Yağ, salca ve
nane karısımı uzerine dokulur. Servis esnasında cırpılmıs yoğurt ilave edilerek sofraya
konur.

SUSAMLI KOFTE
Malzemeleri:
1 kilo bulgur, 250 gr susam, 2 cay bardağı sıvı yağ, 2 bas soğan, 1 kasık salca, 1 tatlı
kasığı kimyon ve yeteri kadar tuz, 1 bağ maydanoz
Yapılısı:
l kilo bulgur bir tepsi icerisine ılık sula ıslanıp ustu ortulur. 250 gr susam kavrularak
dovulur. Soğanlar ince sekilde doğranarak 2 cay bardağı yağ ile kavrulur. Uzerine salca
ilave edilir ve kavrulmaya devam edilir. Islanmıs olan bulgurun uzerine doğulmus olan
susam ilave edilir. Tavada hazırlanan yağ soğan ve salca beraberce yoğrulur. Biraz
yoğrulduktan sonra ince kıyılmıs maydanoz ve kimyon ilave edilerek yoğrulmaya devam
edilir. Belirli bir yumusaklığa geldikten sonra servis yapılır.

ETLİ DÖĞME PİLAVI
Malzemeleri:
200 gr nohut, 1 kilo dovmelik buğday, 200 gr kus bası et, bir miktar tuz, bir miktar katı
yağ, yeteri kadar su.
Ypılısı:
Secilen nohut bir tencere icine konur. Tencerenin yarısına kadar su doldurularak yuksek
ateste kaynatılır. Nohut tam olarak pistikten sonra uzerine tuz ile birlikte dovmelik
buğday ilave edilir. ?lave edilen malzemeler kaynayana kadar kusbası haslanır. Haslanan
et ayrı bir tabağa alınır. Diğer tarafta pisen doğmenin altı sondurulur. Bir tava icerisinde
yağ eritilerek pilava ilave edilir. Servis tabağına konur. Servis tabağına konan pilavın
uzerine kusbası haslanmıs et dokulerek servis yapılır.

SARI KABAK KOMPOSTOSU
Malzemeler ve Yapılısı:
Kabaklan soyup ceviz tanesi kadar doğrarız, guzelce yıkarız. Yarım kilo sekeri kabakların
uzerine ekerek bir, iki saat dinlendiririz. Bilahare ocağa koyup bir iki defa kaynatırız.
Kaynadıktan sonra 250 gr cekirdeksiz uzum koyup kabaklar pisinceye kadar kaynatırız.
Ocaktan indiririz sonra tabaklara servis yaparak 250 gr ceviz icini doverek baharatı ile
birlikte uzerine serperiz ve servise hazır.

DOMATES REÇELİ
Malzemeleri:
4 kilo linda tipi domates, 1 kilo kirec suyu, 4 kilo seker, 150 gr fındık veya badem ve 1
adet limon.
Yapılısı:
Sert ve kırmızı 4 kilo linda tipi domatesin kabuğu ince ince soyulur, soyulduktan sonra
dolma oyacağı ile oyulur gibi cekirdeği ayıklanır. Bilahare altı saat kirec suyuna bırakılır, o
kirecte ıslanırken 4 kilo domates 4 kilo seker konduktan sonra koyduğumuzun sekerin
uzerine goz kararı su ilave edilir. Birkac defa taklalandıktan sonra domatesi guzelce
yıkanır. Yıkandıktan sonra badem veya fındık doldurulur. Kaynamıs suyun icine atılır, o
kaynatılmaya baslanır. Kaynarken 1 adet limon un suyu sıkılır, kabuğu da icerisine
doğranır ve soğumaya bırakılır. Soğuduktan sonra servise hazır demektir.

HUMUS YEMEĞİ TARİFİ
Malzeme:
Nohut, tahin, limon, sarımsak, maydanoz, sumak, kimyon, kırmızı toz biber, katı yağ.
Yapılısı:
Nohut suda iyice kaynayacak soğuduktan sonra, suzek veya et makinesinde guzelce
macun seklinde olacak ayrı bir kapta tahin, limonla sarımsak dovulerek kimyonda
karıstırılarak ezilmis nohutla beraber karıstırılacak, tavada yağ eriyecek toz biber yağda
yanacak servis yapılmıs malzemenin uzerine yeteri miktarda dokulecek ayrı yeten uzerine
kıyılmıs maydanoz, sumak konarak yemeğe hazırlanmıs olur ve servis hazır demektir.

ZEYTİNYAĞLI İMAM BAYILDI
Malzemeleri:
1 kilo patlıcan, 4 adet soğan, bir miktar zeytinyağı, 5 dis sarımsak, 4 domates, bir miktar
et suyu ve tuz.
Yapılısı:
Sapları ayırmadan patlıcanlar dorde bolunur. Yuvarlak doğranan soğanlar zeytinyağı ile
sarartılır ve icine sarımsaklar doğranarak tekrar hafifce kavrulur. Bu malzeme daha sonra
zeytinyağında cevrilen patlıcanların arasına doldurulur ve tuz ile biber ilave edilir. Yağsız
et suyunun kaynamasından sonra hafif ateste pisirilir. Domatesle suslenerek servis
yapılır.

DOLMALAR
Yoremizde patlıcan, domates, kabak ve dolmalık biberden dolma yapılır.
Malzemeler ve Yapılısı :
Hangi sebzeden dolma yapılacaksa 1 kilo alınır. Buna ic olarak 200 gr pirinc, 4 adet
domates,1 bağ maydanoz, 250 gr kıyma, 5 dis sarımsak, 1 tatlı kasığı tel nane, yeteri
kadar baharat ve tuz atılarak karısım sağlanır. Bu karısımdan patlıcan dolduruyorsak ici
oyulan patlıcanın icine, biber dolduruyorsak ici oyulan biberin icerisine hazırlanan ic
doldurulur. Bilahare tencere icine uygun sekilde dizilir. Su ilave edilir, pisinceye kadar
kaynatılır, indirilir. 15-20 dakika dinlendirilir servis yapılır.

SARMALAR
Yoremizde asma yaprağından ve lahanadan sarma yapılır.
Malzemeleri:
Dolmalarda hazırlanan ic karısım sarmalar icinde hazırlanır. Kıyma yerine zeytinyağı
konulması halinde, zeytinyağlı ifadesi kullanılır.

UN HELVASI
Malzemeleri:
1 kilo un, uc bardak su, 100 gr cay sekeri, 200 gr susam.
Yapılısı:
1 kilo unu bir tencerede kızarıncaya kadar kavurup, unu bir tencereye bosaltıp soğumaya
bırakılır. Bilahare pekmez suyu karıstırıp kavrulmus olan unun uzerine dokerek yoğrulur
bir sure sonra susam da uzerine dokulup yoğrulma isine devam edilir. Susam ve un
birbirine iyice karısınca ciğkofte gibi sıkılır. Servis yapılır.

PALIZA, BANDIRMA VE MUSKA

Palıza:
?yice olgunlasmıs uzum toplanır. Bir torba icerisinde suyu sıkılarak cıkarır. Bu su kazan
icerisine dokulerek bir miktar beyaz toprak ilave edilir. Bu uzum suyu durulunca baska bir
kazana alınır. Normal bir ateste pekmez kıvamına gelinceye kadar kaynatılır. Daha sonra
indirilip biraz bekletilir. ?cerisine yeteri kadar nisasta ve seker ilave edilir. Bu karısım
yaklasık iki saat kaynatılır. Uzum suyunun bu sekilde hazırlanısına palıza, onceden
hazırlanmıs ipteki ceviz veya fındık “in kaynatılan palızanın icerisine batırılıp cıkarıldıktan
sonra bir yere asılarak bir hafta kurutulmus haline bandırma, palızanın temiz bir bez
uzerine yufka ekmek kalınlığında serilmisine bu sekilde kurutulmus halinin kucuk kareler
seklinde kesilerek icine ceviz ici veya fındık ici konularak ucgen seklinde durulup piyasaya
verilmis haline muska denir.

MAHLUTA
Secilmis cekik mercimek kaynar su icine atılır tuz ilave edilir. Mercimek tam pisinceye
kadar kaynatılır. Piserken ara sıra kopuğu alınır. Ayrı bir tavada yağ cintilmis soğan ile
kavrulur. Salca ilave edilir. Soğan pembelestikten sonra haslanmıs (pisirilmis) kırık
mercimek uzerine dokulup karıstırılır. Bu sekilde hazırlanan yemek turune mahluta denir.

BABUKANNUS (Patlıcan gömmesi):
Cekirdeklenmis olan iri patlıcanlar fırına yahut ta koze gomulur. Tam pistikten sonra
patlıcanların kabuklan soyularak sapları kopartılıp havanda iyice dovulur. Bir miktar
domates ve sarımsak da dovulup tuz sirke eksi konduktan sonra karıstırılıp uzerine
maydanoz konularak servis yapılır.

1- Patlıcanlı Çevirme Pilav ( Pasta Pilav):
Malzemeler:
5 adet patlıcan
250 gr kıyma
2 bu bardağı pirinç
tuz
karabiber
Yapılışı:
Patlıcanları soyalım ve uzun – ince olarak doğrayalım. Bunları kızartarak yağının süüzlmesi için dinlenmeye allaım..
Şimdi kıymaları kavuralım…
Pirincimizi yıkayarak süzelim..
Evet, şimdi fazla derin olmayan bir tencereye ihtiyacımız var.
Tencerenin dibine kıymaları eşit bir şekilde yayalım. Daha sonra kızarttığımız patlıcanlar ile kıymaların üzerinei ve tencerenin kenarlarını kapatalım.
Dizerken; patlıcanın bir ucu tencereni ortasından kenarına doğru uzanacak şekilde yerleştirelim.
Yanlarıda kapatalım. Fazla derin olmaması burada işimize yarayacak…
Şimdi pirincimizi, arzuya göre karabiberimizi ekleyelim. 3 su bardağı kaynamış suyumuzu dökelim, tuzumuz da isteğimize göre atalım..
Ksısk ateşte pilavımızı pişirelim.
Pişme işleminden sonra 5 dk dinlenmeye bırakalım. Ve bu esnada düz bir servis tabağı veya düz bir tepsi alalım. Kahve falı kapatır gibi bunu tenceremizin ağzına kapatalım. Tencereyi ters çevirelim.. Malzemelerin tencereden tamamen ayrıldığına emin olalım. Bu esnada tencerenin dibine ve kanarlarına hafif hafif vurabiliriz.
Şimdi en zor kısım malzemelerin tencereden iyice ayrıldığına eminsek tenceremizi kaldıralım… Görüntü muhteşem.. Pasta pilav adının nereden geldiğini göreceksiniz..

TACE – TAHİNLİ BALIK:
Malzemeler:
6 fener balığı filetosu (1 kg. 250 gr.)
2 limon suyu
5 çorba kaşığı zeytinyağı (75 ml.)
2 büyük kuru soğan
4 çorba kaşığı tahin (60 ml.)
3 diş sarmısak
1/2 su bardağından biraz az su (100 ml.)
Tuz, taze öğütülmüş karabiber
Hazırlanışı:
Fırınınızı önceden 180 °C`de ısıtın. Balıklarınızı fazla derin olmayan bir fırın kabına yerleştirin. 2 çorba kaşığı limon suyu tuz, biber ve 2 çorba kaşığı zeytinyağını dökün ve 15 dk. pişirin. Soğanları kıyın ve geri kalan zeytinyağında kavurun. Tahin ve sarmısağı, bir miktar tuzla bir kabın içinde çırpın; yavaş yavaş su ve geri kalan limon suyunu ilave edin. Karışımınız krema haline gelinceye kadar çırpmaya devam edin. Pişirdiğiniz balıkları fırından alın, üzerlerine kavrulmuş soğanları serpiştirin. Tahinli sosu da ilave ederek 15 dk. daha pişirin.
Beyaz pilav ve roka otu ile servis yapın.

SİNİ KÖFTESİ:
Malzemeler:
? 2 ½ Su Bardağı ince Köftelik Bulgur
? 2 su bardağı kaynar Su
? 3 adet orta boy Haşlanmış Patates
? 500 gr az yağlı Dana Kıyma
? 1 Büyük Kuru Soğan
? ½ demet Maydanoz
? 50 gr Dövülmüş irice ceviz
? 1 Ç.K. Domates Salçası
? 1 Yumurta
? 5 Ç.K. Sıvı yağ
? Tuz, Karabiber, Kimyon, Köfte Baharı
Yapılışı:
Yemeklik doğranmış soğanı 3 çorba kaşığı sıvı yağda kavurunuz. Soğanlar ölünce içine 300 gr kıymayı da katarak kavurmaya devam ediniz. Kıyma suyunu çekince dövülmüş irice ceviz içi, ince kıyılmış maydanoz, karabiber, tuz, kimyon da katarak ateşten alınız.
Bulguru kaynar su ile ıslatınız arada bir karıştırarak topak olmamasını temin ediniz. Bulgur şişerek yumuşamalı. Su az gelirse ilave ediniz. Şişmiş bulgura 200 gr çiğ kıymayı, bir yumurtayı, rendelenmiş patatesleri, tuzu, köfte baharını ve salçayı ekleyerek güzelce yoğurunuz. Yoğurduğumuz bulgur özlü bir hamur haline gelmeli.
Ufak boy bir fırın tepsisini margarin ile yağlayıp toz halinde galeta unu veya normal un serpeleyiniz. Fazlasını dökünüz. Bulgur hamurunun yarısını ayırarak tepsi içine elinizle bastırarak güzelce yayınız. Bilahare döndürmek için kenarlarını biraz taşkın yapınız. Bulgurun üzerine kavrulmuş kıymayı yayınız ve kalan bulgur hamurunuda yayarak kıymanın üzerini kapatınız.
Alta yaydığımız ve üste koyduğunuz bulgur hamurunun kenarlarını birleştiriniz ve tepsideki köfteyi baklava biçiminde kesiniz. Fırına koymadan sini köftesinin üzerini kalan 2 kaşık sıvı yağ ile yağlayınız.
Önceden ısıtılmış 200 derecedeki fırının orta katında 20 – 30 dakika fırınlayınız. Arzu edilirse köfte fırınlanırken üzerine bir bardak et suyu gezdirilebilir.
Sini Köfte daha önce kesildiğinden muntazam şekilde tepsiden alınıp servis tabağına konur.Yanına tahinli limonlu rende turp salatası tavsiye edilir.

KEREBİÇ TATLISI (Çöven kremalı)
Malzemeler:
çöven kreması için:
2 adet çöven otu
5 su bardağı pudra şekeri
kurabiye için:
1 cay bardağı sıvıyağ
100 gr. erimiş ılık margarin
1 cay bardağı pudra şekeri
2 yumurta
yarım cay bardağı irmik
aldığı kadar un
içine:Çekilmiş Antep fıstığı
Yapılışı:
çöven otunu yıkayıp tencereye alın 4 bardak su ilave edin bir gece suda bekletin. Sabah çöven otunu 2 saat kaynatın suyu azalırsa kaynarken 1,5 su bardağı su ilave edin.
kaynayan çöven otunu süzün sıcakken şekerini ekleyin karıştırarak eritin. Biraz ılısın mikser ile köpük olana kadar çırpın kıvamı sertleşince olmuş demektir. ( 1 saat çırpın mikseri arada dinlendirin)

kurabiye tarifi:
yumurta , seker ve yağı iyice karıştırın irmik ilave edin aldığı kadar un ile yumuşak hamur yapın.
hamuru cevizden büyük parçalara alın içli köfte gibi elle çukur yapın içine Antep fıstığını doldurun kapatın tepsiye dizin.
önceden ısınmış 185 derecede pişirin.
servis tabağına alın üzerine çöven sosunu dökün tarçın serpin.
Mersin' in kendine ait çok fazla yöresel yemeği vardır. Şunu da ifade edelim ki bu yemekler Bütün yörede bilindiği gibi çevre ilçelerdeki Yörükler arasında da bilinmektedir.
Mersinden başlayıp Konya -Ereğli, Karaman, Ermenek, Antalya Akseki ve Elmalı ya kadar uzanan yöre TAŞELİ PLATOSU olarak ele alınır ve TEKE yöresi olarak bilinir; TEKE TÜRKMENLERİ buralardadır. Bu yüzden bu yörelerde yemekler hep bu yörenin mutfağına aittir.
Öğcel, topalak, dövme, batırık, hamur çorbası, nohut yahni, sıkma, bazlama, kısır, kulak çorbası, çekiştirme, övelemeç bunlardan bazılarıdır.

TUTMAÇ
MALZEMELER:
Yarım çay bardağı sıvı yağ
1 adet orta boy soğan
100 gr kıyma
4 su bardağı soğuk su
1 çorba kaşığı salça
tuz, karabiber, nane (yada kıyılımış maydanoz, dereotu)

HAMURU İÇİN:
1 adet yumurta
Alabildiğince un
Tuz
YAPILIŞI:
1. Bir kaba yumurtayı kırıp, azar azar unu ve tuzu ilave edelim. Kulak memesinden biraz daha sertçe özlü bir hamur yoğuralım. Hamurun üzerine nemli bir bez örtüp 20 dakika dinlendirelim.
2. Bu arada tencereye sıvıyağ aktaralım, küp şeklinde doğranmış soganları pembeleşene kadar kavuralım.
3. Ardından kıymayı ilave edip 2-3 dakika kavuralım.
4. yarım çorba kaşığı salçayı ilave edip yarım dakika kadar daha kavuralım.
5. 4 su bardağı su,tuz,karabiberi ekleyip karıştıralım.
6. hamuru yarım cm kalınlığında açalım ve yarım cm genişliğinde şeritler keselim.Şeritleride küçük küçük keselim.
7. Bir tepsiye alalım, yapışmamaları için üzerlerine un serpip karıştıralım.
8. Tenceredeki su kaynayınca hamur parçalarını çorbaya aktaralım.
9. Üzerine nane serperek servis yapalım.

DÖĞME
Malzemeler :
? 500 gr. kemikli et,
? 2 bardak dövme ( Yarma olarak da bilinir, buğdaydan elde edilir)
? 1 bardak nohut,
? 1 büyük soğan,
? 1?er yemek kaşığı domates ve biber salçaları,
? 15 diş sarımsak,
? 2 yemek kaşığı yağ,
? 1 yemek kaşığı kırmızıbiber,
? 1 yemek kaşığı limon suyu,
? Tuz,
? Yeterince su.
Hazırlanışı :
Kemikli et, doğranmış soğanla yağda soğanlar hafif sararıncaya kadar sote edilir. İçine yeteri kadar suyu ve dövmesi konur, kaynara çıkınca, salçalar, nohut, tuz ve biber ilave edilir. Et ve dövmeler tamamen özlenerek pişince limon suyu konup karıştırılır, yüzü yağda kızdırılmış biberle süslenir. Yemek servise hazırdır.