Türkiye Cumhuriyeti?nin kuruluşundan sonra ilan edilen ilk ili olan Zonguldak, çok sayıda uygarlığa ev sahipliği yapan köklü bir geçmişe sahip. Kıyı kesimlerinde deniz ürünlerine ilaveten iç kesimlerinde de tarım ve hayvansal yiyecekler ilin yemek kültürünü zenginleştiriyor.
Zonguldak ormanlarında yetişen kuzu kestanesinin lezzetine doyum olmaz. Kestanenin yanı sıra yörenin kestane balı da çok özel bir tattır. Koyu renkli ve tadı acımsı olan bu bal cinsi zengin içeriği nedeniyle gençlik iksiri olarak adlandırılır. Zonguldak ve çevresindeki ormanlık arazide kestanenin yanı sıra kızılcık, böğürtlen, muşmula, kuşburnu, fesleğen, defne, dağ çileği ve karayemiş yetişir.
Yöre halkı ormanın bu zengin tatlarından sofralarında bolca yararlanır.Özellikle de Karadeniz Ereğli?de Osmanlı döneminde de itibar görmüş adını da buradan alan kokulu ve son derece lezzetli Osmanlı çileği yetişir. Sofralarda un ve mısır unundan yapılan yiyecekler yöre mutfağının temel taşlarındandır. Ovmaç, kesme, pumpum ve öğre çorbası, hüpbülü şalgam yemeği, cimcük makarna, gırtıl, beddam mancar, sirkeli bambam, çükündür mancarı, tıntış, laylanga, hodan kavurması, unlu gulu gulu, kirli ayşe, merdane tatlısı ve güccek yörenin özgün tatlarındandır. Zonguldak ve Bartın yöresine ait yemekleri kısaca hatırladıktan sonra sizi dört güzel tarifle baş başa bırakıyoruz. Afiyet olsun…
Pumpum Çorbası
Malzemeleri:
7 çorba kaşığı mısır unu, 5 su bardağı su, 2 su bardağı süt, yeterince tuz ve karabiber, 2 çorba kaşığı tereyağı, 2-3 ufak küp kesilmiş ekmek, 1 ufak kâse doğranmış sucuk ( pastırma veya kavrulmuş kıyma da koyabilirsiniz).
Hazırlanışı:
Öncelikle derin bir tencereye su, süt ve mısır unu, tuz ve karabiber koyarak karıştıra karıştıra kaynatıp, altını kısın. Diğer bir tavada yağı eritip, sucukları ve ekmeği ekleyerek, yakmadan nar gibi kızarttıktan sonra kaynayan çorbanın içine ekleyip, bir taşım daha kaynatın ve sıcak servis yapın. (Not: Çorba koyuca olduğu ve kaynarken pum pum ses çıkarması nedeniyle adını buradan aldığı söylenir.)
Beddam Mancar Yemeği
Malzemeleri:
2 orta boy ince kıyılmış kuru soğan, yarım demet kaz ayağı, yarım demet pazı, yarım demet ısırgan otu, yarım demet ebegümeci, yarım demet kırmızı mancar (pancar), yarım demet ıspanak, 3-4 pırasa, 3 çorba kaşığı kalın bulgur, 1,5 çorba kaşığı salça, 1 çay bardağı zeytinyağı, yeterince tuz ve karabiber, 4-5 su bardağı sıcak su, (ayrıca sevdiğiniz yeşillikleri de kullanabilirisiniz).
Hazırlanışı:
Soğan ve yağı pembeleşene kadar soteleyin. Daha sonra yıkanmış ve kıyılmış sebzeleri de ilave edip, kısık ateşte bitkiler sönene kadar pişirin. Üzerine bulguru serpip karıştırın. Salçayı sıcak suyla seyreltip üzerine kalan sıcak suyu, tuzu ve karabiberini ilave edin. Kısık ateşte yeşillikler yumuşayana kadar pişirin. Sıcak veya ılık servis yapın. (Not: Yöresel bir geleneğe göre; yaza girmeden yani ilkbaharda tüm kötülüklerden arınmak için beddam ateşi yakmak ve beddam bitkileri toplamak halen süregelmekte. Bu nedenle içinde yedi çeşit yeşillik olan bu yemeğin pişirilip yenilmesinin sebebi de bütün hastalık ve kötülüklerden arınılması içindir.)
Kıymalı Islama
Malzemeleri:
1 ince kıyılmış soğan, 300 gram kıyma, 4 su bardağı sıcak et suyu veya su, 1 çorba kaşığı salça, 5 yufka (kuru), 2 çorba kaşığı tereyağı veya sıvıyağ, yeterince tuz ve karabiber.
Hazırlanışı:
Orta boy bir tepsiye elinizle yufkaları kırıp düzgünce yayın. Bir tencerede soğanı ve kıymayı koyup güzelce kavurun. Salçasını tuzunu ve karabiberini ilave edin. İçine sıcak et suyunu koyup suyla da güzelce kaynatın. Tepsideki yufkanın her tarafına eşit olarak kepçeyle döküp üzerini bir kapakla kapatın. Beş dakika kadar yufkaların kabarmasını sağlayın. Arzuya göre yanına turşu koyup, sıcak servis yapın.
Tatlı Börek (Kabaklı)
Malzemeleri:
1 su bardağı dövülmüş ceviz içi, 300 gram rendelenmiş bal kabağı, 2 çay bardağı toz şeker, 6 kuru yufka (elle su serpilerek ıslatılmış), 2,5 çorba kaşığı erimiş tereyağı.
Şurubu için: 5 su bardağı toz şeker, 3 su bardağı su, yarım limon suyu
Şeker ve su koyulaşana kadar kaynadıktan sonra limon suyu ilave edilip altı kapatılır.
Hazırlanışı:
Bir kâseye rendelenmiş kabağı, iki çay bardağı toz şekeri ve cevizi koyup güzelce karıştırın. Bir fırın tepsisini biraz yağlayıp, bir yufkayı büzerek serin. Biraz yağ gezdirip kabakları içine yayın. Yufkalar bitene kadar işleme devam edip son yufkanın üstünü güzelce yağlayarak 170 derece fırında 20-25 dakika kadar (üstü pembeleşene kadar) piştikten sonra biraz geniş kare şeklinde kesip, üzerine şurup gezdirin. Şurubu çekmesi için üzerini bir tepsiyle örtün. Daha sonra servis yapın.
Kaynak: Anadolujet Magazin