Denizkızı * Haydar Aksakal

Yıllar önce, İsveç?in Stokholm Kenti?nden, Danimarka?nın Kopenhag Limanı?na geldim. Sabahın erken saatlerinde, Kopenhag Kenti?nde organize edilen kent turuna katıldım. Seksen otobüs dolusu turistle kenti gezmeye başladık. İlk durağımız kentin dışında, limanda bir kayanın üzerinde, tunçtan yapılmış küçük bir denizkızı heykeli oldu.
Efsaneye göre deniz kızları (Sirenes) çok güzel varlıklarmış, insanlar onları görünce aşık oluyormuş. Deniz kızları kaçmasın diye onlara ait eşyaları çalarmış aşık olanlar. Eşyası çalınan denizkızı denizlere dönemez, eşyasını alan adamın kulu kölesi olurmuş. Deniz kızları gerçekten de aşık olurlarsa o kişiye sonsuza dek mutluluk getirirmiş. Başka bir efsaneye göre de sadece beğendikleri erkeklerle gönül eğlendirirlermiş.
Heykelin bulunduğu yöre?de binlerce turist vardı. Denizkızından yapılmış hediyelik eşyalar satılıyordu. Çevreyi ve tunçtan yapılmış heykeli inceliyordum. Önce şaşırdım, bunun için mi bizi buraya getirdiler diye düşündüm, sonra hatırladım…
Bu heykel, Danimarkalı yazar Hans Christian Andersen?in, masallarındaki kahramanlardan birisi?
Kayaların üzerine, sanatı ve kültürü seven yöneticiler tarafından, yazarın hatırasını ebedileştirmek için dikilmiş…
Deniz kıyısında, insanlar çocukluk günlerine dönüyor, renkli ve ışıklı bir masal dünyasını düşlüyorlar. Masalların çocuklar için mi yoksa, büyükler içinde mi yazıldığı araştırılıyor?
Anderssen, Danimarka?nın küçük bir beldesi Odense?de, 1805 yılında doğdu. Küçük yaştayken, fakir bir kunduracı olan babası öldü. Annesi, çocuklarının hayatını kazanmak için çalışmak zorunda kaldı. Anderesen, okula gitmek istemedi. En büyük zevki kitap okumaktı. 14 yaşında Kopenhag?a gitti. Tiyatroda aktör olmak istiyordu. Kraliyet tiyatrosunun bir müdürü, devletten bir burs kopardı, Andersan bir taşra lisesinde okumaya başladı. 23 yaşına kadar bu okulda kaldı. Kopenhag?a dönünce, piyesler yazdı, başarılı olamadı. İlk romanını 1835?de yayınladı. Aynı yıl, annesinden dinlediği masalları yazdı. Yazdığı masallar çok tutuldu. Başarı, onu yeni masallar yazmağa sevk etti. Edebiyatçılar bu masallara hayran kaldı. Masallar yabancı dillere çevrildi. Andersen, yazdığı masallarla Avrupa?da büyük bir üne kavuştu. Masallarında, insanlara iyimser olmayı aşıladı.
4 Ağustos 1875 yılında öldü. Arkasında sayısız şiir, drama, komedi, roman ve hikayeler bıraktı. Onu ünlü yapan masalları oldu.
Andersen?in önemli eserlerinden birisi, kendi hayatını anlatan ?Ömrümün Masalı? dır.
?Ünlü Fransız yazar Andre Maurois, Andersen?in doğumunun yüz ellinci yıl dönümünde Sorbonne?da bir söylev verdi. Andersen?in küçük denizkızından ördeğe, kurbağaya, bülbüle kadar bütün kahramanlarını nasıl ölmezliğe eriştirdiğini anlattıktan sonra, şöyle diyordu: ?Hepimiz kendi hayatımızı en güzel bir masal gibi anlatabiliriz. Çünkü böylece, bu hayatın büyüleyici tarafını kendimiz yaratır, kahramanı kendimiz oluruz.? (1)
Kopenhag, Danimarka?nın başkentidir. Nüfusu 2005 sayımına göre 1 milyon 900 bin kişi. ?Kobenhavn? Dancada ?ticaret limanı? veya ?tüccar limanı? anlamına gelir.
Danimarka Krallığı, Kuzey Avrupa?da anayasal bir monarşi ile yönetilmektedir.
Grönland ve Faroe Adaları da Danimarka?ya aittir. Ülkenin büyü bir bölümü Jylland yarımadası üzerindedir. Kopenhag, Sjaeland adası üzerinde kurulmuştur. Sont Boğazı ile doğu komşusu İsveç?ten ayrılır. Ülkenin güney komşusu Almanya?dır?
1973 yılında, Avrupa Birliği?ne katıldı.
Danimarka?ya hakim olan ilk kavim Vikinglerdi, 8. yy ile 11. Yüzyıl arasında yaşamışlardır. Savaşçı bir kavim olan Vikingler, batıda Britanya, İzlanda, Grönland ve Kuzey Amerika?ya kadar ulaşmış, sömürgeler kurmuşlardır.
Danimarkalı I. Harald 980 yılında Danimarka ve Norveç?i birleştirerek bir krallık kurdu. Alman misyonerlerin etkisiyle Hıristiyanlığı kabul etti. 1397?de İsveç, Norveç, Danimarka ve sömürgeleri birleşerek İskandinav İmparatorluğunu kurdular?
1521?de İsveç birlikten (Kalmar Birliği) ayrıldı. 19. Yüzyılın başlarında Danimarka, Napolyon Savaşlarıyla sarsıldı. Danimarka I ve II. Dünya savaşlarında tarafsız kaldı.
9 Nisan 1940 tarihinde Nazi Almanya?sı tarafından işgal edildi.
1945?de Birleşmiş Milletlere kabul edildi. 1949?da NATO kurucu üyesi oldu. 1973 yılında Avrupa Birliği?ne katıldı.
Danimarka?da yaşayanların % 90?ı Danimarka soyundan. Geriye kalanlar, komşu ülkelerden ve ağırlıklı olarak Bosnalı göçmenlerden oluşmaktadır. 2010 nüfus sayımına göre Danimarka?nın nüfusu 5.557.709 olarak tespit edilmiştir. Ülkenin ortala yaşı 39,8?dir. Okur yazar oranı % 98,2, doğum oranı 1.74?dür. Resmi dili Danca?dır?
Danimarka, Ulusal kilisenin (Den Danske Folkerirke) üyesidir. Anayasa?sında devletin dini Lutheryan mezhebindendir. Nüfusun % 4?ü Müslüman?dır. Danimarka?nın ikinci büyük dini topluluğudur.

Kaynakça: (1) Tiryakioğlu Semih, Büyük Yazarlar ve Şaheserleri, 1936, İstanbul, Doğan

Kardeş Matbaacılık San. A.Ş.