MARDİN’DEKİ katliam, geçmişte Edip Akbayram’dan dinlediğimiz bir Nazım Hikmet şiirinin ilk dizelerini anımsatıyor.
“Analardır adam eden adamı / Aydınlıklardır önümüzde gider. / Sizi de bir ana doğurmadı mı? / Analara kıymayın efendiler / Bulutlar adam öldürmesin.”
“Koşuyor altı yaşında bir oğlan, / Uçurtması geçiyor ağaçlardan, / Siz de böyle koşmuştunuz bir zaman. / Çocuklara kıymayın efendiler / Bulutlar adam öldürmesin.”
* * *
Nasıl bir yaratık gözünü kırpmadan onlarca kadının ve çocuğun yaşamına son verir. Hayvan diyemiyorum; çünkü Özdemir Erdoğan’ın bir şarkısında söylediği gibi; “Diğer canlılar öldürmez karınları doyunca / Güçlü olmak uğruna cinayet insanda var”.
Bir insanı, bir yaratığa dönüştüren ana neden ne? Ne töre, ne para ve çıkar hırsı, ne kin, ne nefret; ana neden tüm bunları yaratan “cehalet…”
Sadece öldürülenler değil; öldürenler de cehaletin kurbanları…
Hatta öldüren ve öldürülenleri cahil bırakarak kendilerine çıkar sağlayan, saltanatlarını bu sayede sürdürebilen cahiller de birer kurban aslında.
Analar neden adam edemiyorlar adamı? Bu olaylar neden Doğu ve Güney Doğu’da çok daha sık? “Sanki hiç yaşamamış gibi ölen ve soframızdaki yeri öküzümüzden sonra gelen” kadınlarımız hala “parayla” alınıp, satılabiliyorlar. Analar cahil, okuma yazma bilmiyorlar.
Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü’nün resmi verilerine göre okuma yazma bilmeyen kadınların, bölge kadın nüfusuna oranı Marmara Bölgesi’nde yüzde 12; İç Anadolu’da yüzde 15.2, Ege’de yüzde 15.8 iken, Doğu Anadolu’da yüzde 33.9, Güney – Doğu Anadolu‘da yüzde 39.
Zorunlu eğitim mi? Onu 8 yıldan 12 yıla çıkarmayı planlıyoruz! Çocukluğu, kanunların hiçe sayıldığı bir ortamda geçenlerin büyüdüklerinde kanunlara uymaları beklenebilir mi?
* * *
Sorunun kökten çözümünü yıllar önce söylemiş Atatürk. “Köylünün en kısa zamanda okur – yazar olması, tüm köylerin okula ve öğretmene kavuşturulması, buna özgü öğretmen yetiştirilmesi gerek.”
Ölenlerin ve öldürenlerin kaderleri yıllar önce çizilmişti belki de. Ne zaman mı?
Yanıt Nazım Hikmet’in bir başka şiirinde gizli.
“Amerika, bütçemize 120 milyon lira hibe etti, 120 milyon lira. / ‘Amerikan emperyalizminin yarı sömürgesiyiz’, dedi Hikmet.”
Rastlantı eseri köy enstitülerinin kapanması ve toprak reformundan vazgeçilmesi izlemişti o günleri…
Anneler gününde iç açıcı bir yazı yazamadığım için tüm annelerden özür dilerim.
Not: Yayalara kıyamayıp, direksiyonunu çevirerek kendine kıyan İlkay Karayalçın dostuma Tanrı’dan rahmet, sevgili ailesine başsağlığı dilerim.