Kurban Bayramı?nda veteriner kontrolü olmaksızın gerçekleşen kesimler, ülkemizde sık görülen ve ölümle sonuçlanabilen bir enfeksiyon hastalığının yayılmasında en önemli etkenlerden biri. Özellikle köpek sahiplerinin, köpeklerle yakın temasta bulunanların ve çocukları, köpeklerin dolaştığı yerlerde oynayanların bu enfeksiyonla ilgili bilgi sahibi olmaları çok yararlı.
?Kist Hidatik? veya ?kistik ekinokokkoz? adlı hastalık insanlarda en sık karaciğerde, bazen akciğerlerde, daha az sıklıkla beyin, böbrek gibi çeşitli organlarda içi sıvı dolu kistlerin oluşmasına yol açıyor. Bazen 10 santimetrenin üzerinde çapa ulaşabilen bu kistlerin patlaması, ani ölümlere ve enfeksiyonun tüm vücuda yayılmasına neden olabiliyor.
Manisa ili sınırlarında örneklem yaparak ve ultrason kullanarak yaptığımız araştırmalarda, her 675 ilköğretim öğrencisinin birinde ?kist hidatik? saptarken, üniversite öğrencilerinde bu oran 1/475 idi. Enfeksiyonun yaşla ve koyun yetiştirme oranıyla birlikte arttığı göz önüne alınırsa, Türkiye?de yaklaşık her 250 kişiden birinde ?kist hidatik? enfeksiyonu bulunduğu tahmin ediyoruz.
Enfeksiyonun Kurban Bayramı ile ilişkisi ise şöyle? Veteriner kontrolsüz kesimlerde, koyunların karaciğer ve akciğerlerindeki içi sıvı dolu kistli yapılar yeterince derine gömülmeyip, köpekler tarafından çiğ olarak yendiğinde, kistlerin içindeki parazit larvaları köpeğin bağırsağında erişkin şekle dönüşüyor. Latince adı Echinococcus granulosus olan parazitin gebe halkaları koparak köpek dışkısıyla dış ortama atılıyor ve içlerindeki yumurtalar doğaya yayılıyor. Marul gibi çiğ yenen gıdalarla, enfekte sularla, toprak veya köpekle temas sonrası kirli eller aracılığıyla ağız yoluyla, daha çok çocuklukta alınan bu yumurtalardan insan vücudunda kistler gelişiyor.
Kist hidatikle mücadelede öncelikle belediyelere çok önemli görevler düşüyor. Kurban Bayramı dahil, tüm hayvan kesimlerinin veteriner kontrolünde yapılmasının sağlanmasının yanında, sokak köpeklerinin kontrolü de çok önemli. Aşılanıp kısırlaştırdıktan sonra kulakları işaretlenerek doğal ortamlarına bırakılan köpekler kist hidatik yönünden önemli birer tehlike. Uygar bir toplumda sokak köpeklerinin kontrolünün tek yolu hayvan barınaklarında toplayıp, kısırlaştırmak ve ölene dek burada beslemek. Çocukları ve insanları en az hayvanlar kadar seven hayvan severlere düşen görevse, barınaklardaki hayvanların sahiplenilmelerini ve daha iyi koşullarda yaşamalarını sağlamaya çalışmak.
Sağlık Bakanlığı?nın kist hidatik ve kuduz enfeksiyonları ile mücadele amacıyla kurduğu komisyonun geçen yılki toplantısında Manisa?nın mücadelede pilot il seçilmesini teklif etmiştim. Sağlık Müdürlüğü, üniversite, belediye ve benim de içlerinde bulunduğum hayvan severlerin el ele vermesiyle Türkiye için uygun bir model oluşturabileceğimiz kanısındayım.
Kist hidatik konusunda daha ayrıntılı bilgi için internette ?youtube? veya ?dailymotion? sitelerine girip ?kist hidatik? anahtar sözcüğüyle bulacağınız 11 dakikalık filmimizi ve Mavişehir Rotaract Kulübü gençlerinin katkılarıyla hazırlanan İngilizce altyazılı sürümünü izleyebilirsiniz.
İyi bayramlar dilerim.
Haftanın Sözü: Hekimlik bedenin hastalıklarını iyileştirir; bilgelik de ruhun hastalıklarını? Demokritos