Doğum Tarihi : 1938, İstanbul
Tunç Başaran, romancı Pakize Başaran'ın oğlu, tiyatro sanatçısı Meriç Başaran'ın kardeşidir. Vefa Lisesini bitirdikten sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesine girdi. Daha sonra Aynı Üniversitenin Hukuk Fakültesine geçti ve bu bölümden mezun oldu. İş hayatına tercümanlık yaparak girdi.
Sinemaya başlangıcı 1960'da Memduh Ün'ün filmlerinde asistanlık yaparak oldu. Memduh Ün, Lütfi Akad, Ertem Göreç ve Atıf Yılmaz gibi birçok yönetmenin asistanlığını yaptıktan sonra, piyasa koşullarında istediği kariyeri yapma fırsatı bulamadı. 1964 yılında yönettiği ve başrollerini Tamer Yiğit, Semra Sar ve Pervin Par'ın paylaştığı “Hayat Kavgası” ilk filmi oldu. Filmin senaryosu Orhan Kemal'in “Borusunu Öttüren” adlı oyunundan yola çıkılarak yazılmıştı. Bu filmi izleyen ve Orhan Kemal uyarlaması olan “Murtaza” (1965) ilgiyle karşılandı.
Daha sonra art arda Yeşilçam ölçeğinde aksiyon ve edebiyat uyarlaması serüven filmleri çekti. Yetmişli yılların başında ise dönemin ilgi gören fantastik ve western türlerine yöneldi. Artık Türk sinemasının Yeni Kuşak yönetmenlerinden biridir. 1960?ların ortalarında Fransız Yeni Dalga?sının da etkisiyle sinemaya başlayan gençlerdendir. 40 civarında film çeken Başaran, 1973?te şarkıcı Füsun Önal'la evlendi ve sinemaya ara verip reklam sektörüne geçti.
1970'li yıllarda, Türk sineması zorluklarla dolu bir dönem geçirmişti. Yapımcılar seyirciyi çekmek için erotik filmlere yönelmeye başladıklarında, birçok sinema sanatçısı gibi Tunç Başaran'da bir süre ara vermek zorunda kaldı. 15 yıl sinemaya uzak kalan yönetmen reklam filmleri çekerek çalışmalarını sürdürdü. Başaran, 1986 yılında “Biri ve Diğerleri” ile yeniden setlere döndü. Aytaç Arman ve Meral Oğuz?un bir gece bir barda karşılaşan, aşk arayışı içindeki iki bireyi canlandırdığı bir film. Bu filmden itibaren tarzını değiştirecek ve daha duygusal ve kişisel yapımlara imza atacaktı.
“Uçurtmayı Vurmasınlar” Başaran?ın başyapıtı. Feride Çiçekoğlu?nun senaryosunu yazdığı film, kadınlar hapishanesinde annesiyle birlikte yaşayan Barış adlı çocuğun bir siyasi mahkumla yakınlığı çerçevesinde özgürlük duygusunu anlatan film, binlerce izleyiciye gözyaşı döktürdü. 8. İstanbul Film Festivali?nde de En İyi Türk Filmi seçildi.
Kemal Demirel?in “Evimizin İnsanları” adlı öyküsünden Ümit Ünal?ın senaryolaştırdığı, İkinci Dünya Savaşı sırasında geçen “Piano Piano Bacaksız” filmi ile Başaran, 1990 yılında bir kez daha çocuk gözünden bir anlatımla izleyicileri yüreklerinden yakaladı.
Ayla Kutlu?nun aynı adlı romanından uyarladığı “Sen de Gitme Triandifilis”, 1. Dünya Savaşı sırasında, Antakya?da yaşanan bir aşk öyküsünü anlatır. Rum ailenin güzel ama zihinsel engelli kızı Triandafilis?in önce bir Fransız sonra bir Türk askerine aşık olur. 1995 yılında yönettiği bu film her ne kadar eleştirmenler tarafından dramatik yapının oluşturulması adına zaaflar barındırması dolayısıyla eleştirilse de, duygusal senaryoları, şiirsel görüntü dili ve titizlikle yürütülen teknik çalışmaları ile övgü kazandı. 1998 yılında yönettiği “Kaçıklık Diploması” Ayşe Nil?in manik depresif bir kadının kocasıyla ilişkilerini anlattığı, otobiyografik nitelikli romanının uyarlamasıydı.
Tunç Başaran ilk dönem filmlerinde görüntü yönetmeni olarak Rafet Şiriner, Mustafa Yılmaz, Kriton İlyadis, Mengü Yeğin ve Orhan Kapkı ile birden fazla filmde çalıştı. Son dönemlerde ise Erdal Kahraman, Colin Moiner ve Aytekin Çakmakçı ile çalışmayı tercih etti.
Seksenli yıllarda Türk sinemasının kalburüstü filmlerine imza atan Tunç Başaran, 2002 İstanbul Film Festivali?nin Ustalara Saygı bölümünde yer aldı.

YÖNETMEN FİLMOGRAFİSİ
On Korkusuz Adam – 1964
Hayat Kavgası – 1964
Kara Memed – 1964
On Korkusuz Kadın – 1965
Ebu Müslim Horasani – 1965
Murtaza – 1965
Horasan'ın Üç Atlısı – 1965
Konyakçı – 1965
Vatan Kurtaran Aslan – 1966
Fatih'in Fedaisi – 1966
Kanunsuz Yol – 1966
Büyük Kin – 1967
Elveda – 1967
Kara Davut – 1967
Gönüllü Kahramanlar – 1968
Allahın Aslanı Ali – 1969
Tarkan – 1969
Acı İle Karışık – 1969
Hazreti Ali – 1969
Üç Kral Serseri – 1970
Cafer Bey – 1970
Devler Geliyor – 1970
Gölgedeki Adam – 1970
Gönül Meyhanesi – 1970
Küçük Hanımın Şoförü – 1970
On Küçük Şeytan – 1971
Korkusuz Kaptan Swing – 1971
Ayşecik Ve Sihirli Cüceler Rüyalar Ülkesinde – 1971
Mustafam – 1972
Şehvet – 1972
Tehlikeli Görev – 1972
Vur – 1972
Cesurlar – 1972
Delioğlan – 1972
Gece – 1972
Kozalı Gelin – 1972
Ömer Hayyam – 1973
Ben Böyle Doğdum – 1973
Muhteşem Hırsız – 1973
Biri Ve Diğerleri – 1987
Uçurtmayı Vurmasınlar – 1989
Uzun İnce Bir Yol – 1991
Hadi Gel Bar – 1992
Piano Piano Bacaksız – 1992
Azmi – 1995
Sen de Gitme Triandafilis – 1995
Otobüs – 1996
Kaçıklık Diploması – 1998
Bizi Güldürenler 2000
Ceket 2000
Abuzer Kadayıf 2000
Üç Kişilik Aşk 2004
Teberik Şanssız 2005
Sinema Bir Mucizedir 2005
Büyülü Fener 2005

YAPIMCI FİLMOGRAFİSİ
Biri Ve Diğerleri – 1987
Uçurtmayı Vurmasınlar – 1989

SENARİST FİLMOGRAFİSİ
Kara Memed – 1964
Asla Esir Olmayacağız – 1965
Kanunsuz Yol – 1966
Büyük Kin – 1967
Gönüllü Kahramanlar – 1968
Acı İle Karışık – 1969
Gönül Meyhanesi – 1970
Üç Kral Serseri – 1970
Cafer Bey – 1970
Devler Geliyor – 1970
On Küçük Şeytan – 1971
Ayşecik Ve Sihirli Cüceler Rüyalar Ülkesinde – 1971
Kozalı Gelin – 1972
Tehlikeli Görev – 1972
Vur – 1972
Delioğlan – 1972
Şehvet – 1972
Cesurlar – 1972
Gece – 1972
Kaderim Kanla Yazıldı – 1973
Ömer Hayyam – 1973
Ben Böyle Doğdum – 1973
Biri Ve Diğerleri – 1987
Uzun İnce Bir Yol – 1991
Piano Piano Bacaksız – 1992
Sen de Gitme Triandafilis – 1995
Kaçıklık Diploması – 1998
Sinema Bir Mucizedir 2005

DİĞER FİLMOGRAFİSİ
Güneş Doğmasın – 1961 …. Yönetmen Yardımcısı
Bana Abi De 2002 …. Genel Yönetmen
Beş Kardeştiler – 1962 …. Aktör

Kaynak
Türk Sineması Veri Tabanı
Internet Movie Database
Sinema Dergisi Ocak 2004 Sayfa 27