1. ÖZEL EĞİTİM OKUL VE KURUMLARININ AÇILMASI ve TÜRLERİ
1.1. Özel Eğitim Okul ve Kurumlarının Açılması (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 37)
(a) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitimlerini öncelikle yetersizliği olmayan akranlarıyla birlikte kaynaştırma yoluyla sürdürmeleri esas olmakla birlikte, bu bireyler için Bakanlıkça her tür ve kademede örgün ve yaygın özel eğitim okul ve kurumları da açılır.
(b) Bakanlık, özel eğitim okul ve kurumlarında farklı özel eğitim modelleri denemek, geliştirmek ve yaygınlaştırmak üzere pilot uygulama yapabilir ve bu eğitim modellerinin uygulanacağı özel eğitim okul ve kurumları açabilir.
(c) Okul ve kurumların açılmasında bireylerin yetersizlik türüne göre sayısı, yerleşim biriminin özellikleri ve ulaşım imkânları dikkate alınır.
(ç) Bu okul ve kurum binaları, yatırım programından ya da bağış yapanlar tarafından, yetersizlik türüne göre hazırlanmış tip projeye uygun olarak yapılır.
(d) Okul ve kurum binalarının yapımında çevrenin özellikleri ve ihtiyaca göre özel tip projeler de uygulanabilir. Ayrıca, mahallen temin edilen binalarda da Bakanlıkça belirlenen ölçütlere uygun olması durumunda özel eğitim okul ve kurumu açılabilir.
(e) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin devam ettiği okul ve kurumların dışında, bu bireylere eğitim materyalleri ile araç-gereçler hazırlanması ve eğitim programları geliştirilmesi amacıyla da özel eğitim kurumları açılır.

1.2. Özel Eğitim Okul Ve Kurum Türleri
1.2.1. İşitme, görme ve ortopedik yetersizliği olan bireyler için açılan okul ve kurumlar (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 38)
İşitme, görme ve ortopedik yetersizliği olan bireyler, yetersizliği olmayan akranlarıyla birlikte her tür ve kademede kaynaştırma yoluyla eğitim alabilecekleri gibi bu bireyler için her tür ve kademede, resmî ve özel gündüzlü ve/veya yatılı özel eğitim okul ve kurumu açılabilir.
1.2.2. Görme Engelliler Basımevi ve Akşam Sanat Okulu (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 39)
(a) Görme yetersizliği olan bireyler için gerekli olan araç-gereç ve diğer eğitim materyallerinin üretilmesi, çoğaltılması, dağıtılması ve eğitim programları ile yeni eğitim-öğretim yöntemlerinin geliştirilmesi amacıyla Bakanlıkça özel eğitim kurumları açılır.
(b) Görme yetersizliği olan bireylerin eğitimi için gerekli olan; Talim ve Terbiye Kurulunca ilköğretim ve ortaöğretim için kabul edilen ders kitaplarının yanı sıra ayrıca, kaynak kitapları, edebî eserleri ve sanat eserlerini, dergi, gazete gibi yazılı materyali Braille yazı ile basar, çoğaltır ve dağıtımını sağlar. Bu bireylerin eğitiminde kullanılan eğitim-öğretim yöntemlerinin ve eğitim programlarının geliştirilmesi konusunda çalışmalar yürütür ve konuşan kitap kasetleri hazırlatır.
1.2.3. Zihinsel yetersizliği olan bireyler için açılan okul ve kurumlar (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 40)
Zihinsel yetersizliği olan bireyler, yetersizliği olmayan akranlarıyla birlikte her tür ve kademede kaynaştırma yoluyla eğitimlerini sürdürebilecekleri gibi bu bireyler için her tür kademede, resmî ve özel gündüzlü özel eğitim okul ve kurumları açılır.
1.2.4. Otistik bireyler için açılan okul ve kurumlar (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 41)
İlköğretim programlarının amaçlarını gerçekleştiremeyecek durumdaki otistik bireyler için resmî ve özel gündüzlü özel eğitim kurumları açılır.
1.2.5. Sağlık kuruluşlarında yatarak tedavi gören bireyler için açılan okul ve kurumlar (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 42)
Resmî ve özel sağlık kuruluşlarında yatarak tedavi gören ve/veya süreğen hastalığı olan zorunlu öğrenim çağındaki bireylerin eğitimlerini sürdürmeleri için Bakanlık, Sağlık Bakanlığı ve üniversiteler arasında imzalanan protokole göre hastanelerin bünyesinde Bakanlığa bağlı ilköğretim okulları açılır.
1.2.6. Üstün yetenekli bireylerin eğitimi amacıyla açılan kurumlar (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 43)
Okul öncesi, ilköğretim ve orta öğretim çağındaki üstün yetenekli öğrencilerin bireysel yeteneklerinin farkında olmalarını ve kapasitelerini geliştirerek en üst düzeyde kullanmalarını sağlamak amacıyla Bakanlıkça gündüzlü özel eğitim kurumları açılır.
1.2.7. Birden fazla yetersizliği olan bireyler için açılan özel eğitim kurumları (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 44)
Zorunlu öğrenim çağındaki birden fazla yetersizliği olan öğrenciler için gündüzlü özel eğitim okul ve kurumları ya da özel eğitim okul ve kurumları bünyesinde özel eğitim sınıfları açılabilir.
1.2.8. Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için açılan iş okulları (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 45)
İlköğretimlerini tamamlayan, genel ve mesleki ortaöğretim programlarına devam edemeyecek durumda olan ve 21 yaşından gün almamış özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin temel yaşam becerilerini geliştirmek, topluma uyumlarını sağlamak, iş ve mesleğe yönelik bilgi ve beceriler kazandırmak amacıyla resmî ve özel iş okulları açılır.
1.2.9. Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için açılan iş eğitim merkezleri (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 46)
Zorunlu öğrenim çağı dışında kalan ve genel eğitim programlarından yararlanamayacak durumda olan özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin; temel yaşam becerilerini geliştirmek, topluma uyumlarını sağlamak ve iş ve mesleğe yönelik beceriler kazandırmak amacıyla farklı konu ve sürelerde meslek kurslarının düzenlendiği resmî ve özel yaygın eğitim kurumları açılır.

2. FİZİKİ DURUM
2.1. Okul Bahçesi
a) Okul çevre duvarı bulunur (MEB İMB Rehberlik ve Teftiş Yönergesi Madde: 17/a-6).
b) Bahçede oyun alanları düzenlenir (İKY Madde: 153).
c) Bahçede ağaçlandırma yapılır, bahçesi uygun okullarda uygulama bahçesi düzenlenir (222 Sayılı Kanun Madde: 62-68, İKY Madde: 154).
* Okul öncesi eğitim kurumlarında eğitim etkinliklerinin sağlıklı ve iyi bir ortamda gerçekleştirilebilmesi için oyun alanı ile bahçenin bulunması ve amacına uygun olarak düzenlenmesi esastır. Düzenlemeler eğitim öğretimin olmadığı zamanlarda yapılır. Bu düzenleme yapılırken; trafik eğitim pisti, kum havuzu, bahçe oyun araçları, ayrıca çocukların fen ve doğa çalışmaları yapabilmeleri için yeterli toprak alan bulundurulmasına özen gösterilir (Okulöncesi Eğitim Kurumları Yönetmeliği, Madde: 54). Oyun alanları ve bahçe düzenlemelerinde ayrıca, MEB Talim ve Terbiye Kurulunun 10/08/2006 tarih ve 339 sayılı Kararıyla kabul edilen ve 2006-2007 Öğretim Yılından itibaren uygulamaya konan “36-72 Aylık Çocuklar İçin Okulöncesi Eğitim Programı”nın “Oyun Alanları ve Bahçe Düzenlemesi” başlıklı bölümü esas alınır.
d) Okul binasındaki ve bahçesindeki bölümlerin (222 sayılı Kanun, Madde: 81) varsa lojmanların kullanılma durumlarına bakılır (222 Sayılı Kanun Madde: 87, İKY Madde: 155).
e) Okul bahçesinde Atatürk büstü bulunur; bakım ve koruması yapılır (1928 sayılı TD, 14/01/1981 gün ve 282-81 sayılı genelge).
f) Okul bahçesinde bayrak direği bulunur; direk, maden ya da ağaçtan yapılmış olur (Türk Bayrağı Tüzüğü, Madde: 6-7)
2.2. Tabelalar
2.2.1. Kurum Tabelaları (Milli Eğitim Bakanlığı Kurum Tanıtım Yönetmeliği, Madde:5, 6, 7; MEB Kurum Tanıtım Kılavuzu):
a) İlköğretim kurumlarında mavi; Bilim Sanat Merkezleri, İş Okulları ve benzeri kurumlarda yeşil, zemin üzerine siyah renkte temel büyük harflerle Türkçe yazılır.
(b) Bakanlık logosu orantılı bir şekilde bütün tabelaların sol tarafına yerleştirilir. Özel isimli okul ve kurum tabelalarında, il, ilçe adlarından sonra gelmek üzere sırasıyla özel isim, okulun türü ve derecesi yazılır.
(c) Okulların durumlarına göre tabelaları, erkek veya kız kelimesi de ilave edilerek yazılabilir.
(d) Tabelalar, yaklaşık 50 metre uzaklıktan okunabilecek netlikte, ebatları binanın büyüklüğü ile orantılı ve mimari özelliğine uygun, iklim şartlarına dayanabilir malzemeden, ışıklı veya ışıksız olarak yapılır. Tarihi özelliği bulunan tabelalar korunur.
(e) Tabelalara binaların ana giriş kapısının sol yanında yer verilir. Giriş gölgeliği bulunan binalarda ise tabelalar, gölgelik alnına uygulanır. Bu mümkün olmadığı takdirde bina ana giriş kapısı esas alınarak uygun bir yere yerleştirilebileceği gibi, ebadında belirlenen oranlar dikkate alınarak da, renk, logo ve yazı özellikleri bozulmadan değişiklikler yapılabilir ve okulun özelliğine göre ikinci bir tabela da asılabilir.
(f) İl, ilçe, okul, kurum ve kuruluş adları, kılavuzdaki örneklerde gösterildiği gibi logonun sağında yer alır.
(g) Kurumların, bünyesinde bulunan okul türü ve uygulanan eğitim alan/dal ve programlarının belirtildiği tabelalar da kullanılabilir. Bu tabelalara ana giriş kapısının sağ tarafında ayrıca yer verilir. Bu tabelaların boyutları kurum tabelasının boyutları ile orantılı olur.
(ğ) Yerleşke özelliği taşıyan kurumların bahçe girişinin uygun bir yerine kurumun bölüm ve birimlerini belirten yerleşim planı konulur.
(h) Yerleşke özelliği taşıyan kurumların ana giriş (bahçe) kapısında kullanılan tabelaların zemin rengi yerleşim bünyesinde bulunan kurumların renklerinden birisi olarak o kurum tarafından belirlenir veya Bakanlığın tabela renginde düzenlenir.
(ı) Tabelalarda logo ve yazı dışında başka unsurlara yer verilmez (Milli Eğitim Bakanlığı Kurum Tanıtım Yönetmeliği Madde:5).
2.2.2. Yönlendirme Tabelaları
Bakanlık kurumlarının yerleşimindeki; birimi, bölümü, katları gösteren tabelalarda, stilize edilmiş logoya tabelanın solunda yer verilir. Logoda, yazı meşale alevine bloktur. Yön gösteren oklar sağ tarafta yer alır. Bu tabelalar, kurumlar için belirlenen zemin rengine göre düzenlenir Milli Eğitim Bakanlığı Kurum Tanıtım Yönetmeliği Madde:6).

2.2.3. Adlandırma Tabelaları
(a) Bakanlık kurumlarında görevli olanların odaları ile derslik, atölye, pansiyon, spor salonu, toplantı odası, öğretmenler odası, kütüphane, laboratuvar ve benzeri bölümlerin kapı girişlerinde yer alan tabelalar; ilgili bölüm/oda/sınıf kapısı koridora ve sol tarafa açılıyorsa kapının sağına, kapı koridora sağ tarafa açılıyorsa, kapının sol tarafına yüzeyle orantılı olarak yazım kurallarına uygun ve büyük temel harflerle yazılarak monte edilir. Tabelalar, kapı girişlerinin uygun olmadığı durumlarda uygun olan yerlere de konulabilir. Aynı bölüm veya oda farklı kişilerce ya da farklı faaliyetler için kullanılıyorsa tabelalar alt alta gelecek şekilde yerleştirilir.
(b) Sınıf tabelalarında rakam kullanılarak sınıf düzeyi belirtilir. Bir sınıfın birden fazla şubesinin bulunduğu durumlarda, rakamın yanında alfabetik sıra takip edilerek büyük temel harflere de yer verilir Milli Eğitim Bakanlığı Kurum Tanıtım Yönetmeliği Madde:7).
2.3. Binanın Kullanılması
a) Kurum binası imkânlar ölçüsünde projesine uygun olarak kullanılır. Okulda binanın onaylı bir yerleşim projesi bulundurulur. Yapılacak her türlü tadilat ve proje değişikliği valilik onayına bağlanır. Okul binası; okul-aile birliği etkinlikleri, halk eğitimi çalışmaları, sosyal etkinlikler kapsamındaki öğrenci kulübü ve toplum hizmeti faaliyetleri dışında amaçlarına aykırı olarak kullanılamaz. Aynı eğitim bölgesi içinde bulunan okullar, fizikî kapasitesi yeterli olan okulların imkânlarından yararlanır. Fizikî mekânları yeterli olan ve kaynaştırma eğitim-öğretim yapılan okullarda kaynak odasına yer verilir. Katlara, yerleşim planları hazırlanarak asılır (İKY Madde: 144, MEB İMBY, Madde: 43/b-10).
b) Ders Araçları Odasının Düzenlenmesi: Öğretim programlarında belirtilen ders araç ve gereçleri için ayrı bir oda düzenlenir ve kullanılmaya hazır tutulur. Bu işe ayrılacak odası bulunmayan okullarda bu amaçla uygun bir yer ayrılır (İKY Madde: 150).
c) Okul Müzesinin Düzenlenmesi: Şartları oluşmuşsa, okulda, bir müze kurulur (MEB Okul Müzeleri Yönergesi, Madde: 11, TD2218). Okul müzesi için bir oda ayrılır. Bunun mümkün olmadığı okullarda ders araçları odası veya okul kütüphanesi okul müzesi olarak da kullanılabilir (İKY Madde: 150).
d) Yatılı ve Pansiyonlu Okullarda; ilave olarak yatakhane, revir, yemekhane, mutfak, bulaşık yıkama yeri, banyo-duş ve lavabolar, çamaşırhane, depo, ambarlar, etüt salonları ve garaj gibi bölümler bulunur (MEB İMB Rehberlik ve Teftiş Yönergesi, Madde: 17/a-1).
e) Bu bölümlerin oluşturulması için fiziki koşullar zorlanır. Bölümlerin amacına uygun kullanılması ve ihtiyacı karşılar nitelikte olması ve uygun donanım ile ekipmanların bulundurulmasına dikkat edilir.(İKY Madde: 145,150, MEB İMB Rehberlik ve Teftiş Yönergesi Madde: 17/a-1,MLO Modeli, sayfa 245-282). Bu bölümlerin gereksinimleri karşılama durumu değerlendirilir.
f) * Özel Okullarda: Bunlara ilave olarak;
 Okul öncesi eğitim kurumlarında MEB Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün 17/11/2004 tarih ve 58500 sayılı yazısı eki “Özel Öğretim Kurumlarına Ait Standartlar Yönergesi”nin 22. Maddesinde sayılan bölümler zorunludur. Yine bu bölümlerin donanımları ile ders araçları da aynı yönergenin 23-42 maddelerinde sayılanlara uygun olmalıdır. İlköğretim okullarında ise anılan yönergenin 7-21, 23-39 ve 43-47. maddelerdeki bölümler ve donanımı ile ders araç gereçleri bulundurulur.
 Özel öğretim kurumları binalarında her katta onaylı yerleşim planı bulunur ve yerleşimde izin almadan değişiklik yapılamaz (Özel Öğretim Kurumlarına Ait Standartlar Yönergesi, Madde: 7). Ancak, genel kontenjanda değişiklik olmamak şartıyla yerleşim planı değişikliklerinde inceleme raporu düzenlenmeyip, Özel Öğretim Kurumları Standartlar Yönergesi hükümleri de dikkate alınarak özel öğretim kurumu müdürlüğünce yapılır. Değişiklik yapılan yerleşim planının bir örneği il/ilçe milli eğitim müdürlüğüne gönderilir (MEB Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün 28/04/2005 tarih ve 2005/31 sayılı Genelgesi).
 Meyhane, kahvehane, kıraathane, bar, elektronik oyun merkezleri gibi umuma açık yerler ile açık alkollü içki satılan yerlerin, okul binalarından kapıdan kapıya en az yüz metre uzaklıkta bulunması zorunludur. Özel eğitime muhtaç bireylerin devam ettikleri öğretim kurumları ile okullar dışındaki diğer özel öğretim kurumlarında bu zorunluluk aranmaz. Ancak, söz konusu özel öğretim kurumlarıyla yukarıda belirtilen türdeki iş yerleri aynı binada bulunamaz (5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu, Madde 4).
g) Kurumun fiziki yapısında yapılan tadilatlar için izin alınır (MEB İMB Rehberlik ve Teftiş Yönergesi Madde: 17/a-3, Devlet Binaları Bakım Onarım ve İşletme Yönetmeliği Madde: 7, 13/01/1984 tarih ve 173 sayılı “Onarım ve Tadilat Teklifleri” konulu 1984/10 sayılı Genelge).
ğ) Okul yönetimince öğretim yılı başında, uygulanabilecek nitelikte bir temizlik planı yapılır; plan yapılırken okulun var olan işgücü potansiyeli ve yapılacak hizmetler dikkate alınır ve günlük, haftalık, aylık, yarıyıl ve yaz tatilinde yapılacak işler ayrıntılı bir şekilde gösterilir. Binanın genel temizliği mesai saatleri dışında yapılır (Temizlik Rehberi 2092 sayılı TD).
 Okullarda su tesisatının sağlam olmasına dikkat edilir. Suyun kesilmesi halinde veya su tesisatı bulunmayan okullarda temizlenmesi kolay, kapağı sağlam musluklu kaplarda su bulundurulur (İKY Madde: 152).
h) Okul müdürünce uygun görülen bir yer “sigara içme yeri” olarak ayrılır (4207 sayılı Kanun, MEB Sağlık İşleri Daire Başkanlığının 1996/76 sayılı Genelgesi).
ı) Fiziksel Özürlüler İçin Okul Binalarında Yapılması Gereken Düzenlemeler (Milli Eğitim Bakanlığı Yatırımlar ve Tesisler Dairesi Başkanlığının 24.04.2000 gün ve 702/2264-2000/41 sayılı genelgesi).
 Fiziksel özürlü WC’leri tekerlekli iskemle kullanan bir kişinin içeriye girip kapıyı kapatmasına, özel üretilmiş ya da uygun yüksekliği sağlanmış klozete önden veya yandan yaklaşarak oturmasına uygun genişlikte olur. Tuvaletin iki yanında duvara monteli tutunma barları bulunur. Ayrıca tekerlekli iskemleli bir özürlüye göre üretilen özel lavabo, uygun yükseklikte ayna ve havlu askılığı monte edilir. WC kapısı dışarıya açılır.
 Yazı tahtası yerden 90 cm yükseklikte monte edilir. Önünde engel bulunmaz.
 Derslikler tekerlekli sandalyelerin hareketlerine uygun inşa edilir. Kapılar eşiksiz, dışarıya açılır ve 90-100 cm boşluklu olarak projelendirilir.
 İhtiyaçlar göz önüne alınarak bina girişleri düz ayak yapılır. Zorunluluk halinde % 6-8 eğimli, serbest genişlikleri en az 1,45 m olan, kaymayan ve tekerlekli iskemle hareketlerini güçleştirmeyen malzeme ile imal edilmiş rampalar inşa edilir, her 10 m de bir dinlenme düzlüğü yapılır.
 Merdiven ve rampalarda bu öğrencilerin hareketlerini rahatça sağlayacak yerden 0,60 m ve 0,90 m yükseklikteki yuvarlak kesitli tutunma küpeşteleri düzenlenir. Giriş merdivenlerinin basamak yükseklikleri en çok 16 cm, genişlikleri en az 28 cm olur.
 Birden fazla katlı eğitim binalarında kullanılacak asansörler 1.20 x 1.20 m ebat ve 630 kg özellikli olur.

2.4. Eğitim ortamları: Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitimlerini sürdürdükleri okul ve kurumların özelliğine göre aşağıdaki birimlere yer verilmek üzere tedbirler alınır (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 88);
a) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servisi,
b) Destek eğitim odası,
c) Gözlem odası,
ç) Bireysel eğitim odası,
d) Dinlenme odası,
e) Oyun odası,
f) Revir,
g) Aile eğitimi odası,
ğ) Resim ve müzik odaları,
h) Uygulama evi,
ı) Çok amaçlı salon,
i) Hidroterapi havuzu,
j) Kütüphane,
k) Açık ve kapalı bahçe,
l) Beden eğitimi salonu,
m) Gösteri ve tiyatro salonları,
n) İşitme, konuşma ve dil lâboratuvarları,
o) Fizik tedavi ve rehabilitasyon salonu,
ö) Atölye
* Okul ve kurumlarda ortak kullanım alanları tekerlekli sandalye ile dolaşmayı sağlayacak şekilde düzenlenir, rampa-tutamak gibi ek tedbirler alınır. İşitme yetersizliği olan öğrencilerin eğitimlerini sürdürdükleri ortamlarda ses yalıtımı yapılır.
2.5. Koridorların Düzenlenmesi
a) Atatürk Köşesi;
* Atatürk’ün yaptıklarını, inkılaplarını belirtecek ve anlamlı bir kompozisyon oluşturacak şekilde olmalı ve zamanla geliştirilmelidir (İKY Madde: 148).
* Atatürk ile ilgili yayınların yer alacağı bir “Atatürk Kitaplığı”nı kapsayacak şekilde; düşündürücü, duygulandırıcı ve heyecan verici, Atatürk ve ilkeleriyle içten bir bağ kurulmasını sağlayıcı nitelikte düzenlenmelidir (MEB TTK Başkanlığının 21/03/1977 tarih ve 3953/6 sayılı kararı).
* Atatürk köşelerinde Türk Bayrağı da bulundurulur (Türk Bayrağı Tüzüğü Madde: 20)
b) Okul koridorlarında Talim Terbiye Kurulunca tavsiye edilmiş Türk büyüklerine ait resimler ile Türk tarih ve kültürüne ait levhalar ve eğitici ve sanat değeri olan resimler bulundurulur (İKY Madde:149, TTK Başkanlığının 01/11/1990 tarih ve 1990/44 sayılı Genelgesi).
* Belirli gün, hafta ve programlarla ilgili afiş, resim ve panolar süresi içerisinde teşhir edildikten sonra kaldırılır (MEB Yayımlar Dairesi Başkanlığının 23/11/1992 tarih ve 1992/54 sayılı genelgesi).
c) Öğrencilerin faaliyetleri (resim, şiir, kompozisyon, önemli günlerde çekilmiş fotoğraflar) panolarda uygun sürelerde sergilenir (İKY Madde: 149).
ç) Okul gazetesi bulundurulur (İKY Madde:149). Çıkarılacak okul gazetesinde Millî Eğitim Bakanlığı İlköğretim ve Orta Öğretim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliğindeki esaslara uyulur (madde:24).
d) Saat ve takvim bulundurulur (İKY Madde:149).
e) Şeref köşesi hazırlanır (Okulun, tanıtımı, aldığı ödülleri, okulun yetiştirdiği Türk büyükleri, varsa okula ismini veren / yaptıran kişiye ait bilgileri içeren resim ve yazılar) (MEB İMB Rehberlik ve Teftiş Yönergesi Madde : 5/1-c, 17/a-7).
* Okulda uluslar arası dereceye girmiş öğrencilerin bulunması durumunda, bunların resimleri, özgeçmişleri, dereceye girmiş oldukları yarışmalarla ilgili bilgi, belge ve fotoğraflar, şeref köşesinde sergilenir (Uluslar Arası Yarışmalarda Dereceye Giren Öğrencilerin Ödüllendirilmesi Hakkında Yönerge, Madde: 6/c, Kasım 1998 tarih ve 2494 Sayılı TD).
f) Örneğine uygun sigara içilmez levhaları asılır (4207 sayılı Kanun, MEB Sağlık İşleri Daire Başkanlığının 1996/76 sayılı Genelgesi).
g) İlkyardım dolabı ve çantası bulundurulur (İKY Madde :139/f) ve standardı sağlanır (2520 Sayılı TD).
ğ) Müze kurmak için şartlar oluşmamışsa “Okul Tarihçesi” köşesi hazırlanır (MEB Okul Müzeleri Yönergesi, Madde: 11, 2218 Sayılı TD).
h) Özel Öğretim Kurumlarında, öğrencilerin trafik bilinci ve kültürü kazanmaları amacıyla “Trafik Panosu” düzenlenir (MEB Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün 02/12/1998 tarih ve 1998/117 Sayılı Genelgesi).
2.6. Dersliklerin Düzenlenmesi
Derslikler MEB İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinin 145. Maddesine göre düzenlenir. Ayrıca;
a) 2006-2007 Öğretim Yılında 7 ve 8. sınıf dersliklerinde; 2007-2008 Öğretim Yılında 8. sınıf dersliklerinde, Türkçe-Yazı Eğitimi Programında öngörülen “Düzeltme Sembolleri ve Anlamları Panosu” bulundurulur (Bu uygulama 2008-2009 Öğretim Yılından itibaren kaldırılacaktır).
b) Bütün dersliklerde sınıf kitaplıklarının bulunması gerekir (İKY Madde:146).
c) Dersliklerde bulunan dayanıklı taşınırlar, Taşınır Mal Yönetmeliğinin 8 numaralı eki “Dayanıklı Taşınırlar Listesi”ne yazılarak, ilgili derslik sorumlusuna “Devir Kurulu” tarafından devredilir ve anılan liste bulunduğu yere asılır (Taşınır Mal Yönetmeliği, Madde: 33).
ç) Anasınıfı eğitim ortamlarında evcilik, fen ve doğa, sanat, blok, kitap, müzik, kukla vb. köşeler mutlaka oluşturulur (Okul Öncesi Eğitim Programı, 2002)
2.7. Güvenlik
a) Sivil Savunma Tedbirleri (Sivil Savunma ile ilgili Mükellefiyet, Tahliye ve Seyrekleştirme, Planlama ve Diğer Hizmetler Tüzüğü Madde 62, Kamu Binaları, Daire ve Müessesler İçin Sivil Savunma Kılavuzu Madde 112, MEB Savunma Sekreterliğinin 11/07/2000 tarih ve 2000/836 sayılı yazısı, Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik, Madde: 128, 26/07/2002 tarih ve 24827 sayılı RG).
 Anılan tüzük ve kılavuza göre personel sayısı 100 den az olan kurumlar Sivil Savunma planı hazırlamazlar. Bu kurumlar Sivil savunma Tedbir Planı hazırlar ve Mahalli Mülki Amirlerine onaylatırlar. İstendiği taktirde planın bir örneğini İl Milli Eğitim Müdürlüğüne ve İl ve İlçe Sivil Savunma Müdürlüklerinde muhafaza edilmek üzere gönderirler. Bu planlar Bakanlığa gönderilmez.
 Hazırlanan Tedbir Planının yürütülmesini, Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin 128. Maddesi hükmüne göre oluşturulmuş olan ekipler gerçekleştirir. Ayrıca sivil savunma ekipleri kurulmaz (MEB Savunma Sekreterliğinin 11/07/2000 tarih ve 2000/836 sayılı yazısı).
b) Yangından Korunma Önlemlerinin Alınması (Binalarının Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik, 26/07/2002 tarih ve 24827 sayılı RG).
 Binaların ana girişi ve civarında, park yasağı ihdas edilir ve bu husus trafik levhaları ve işaretleriyle gösterilir (Madde: 6/e).
 Çatının giriş kapısı devamlı kilitli tutulur ve yalnızca bina yöneticisinin izniyle çatıya çıkılabilir. Çatıya elektrik tesisatı çekilemez; zorunlu durumlarda yangına karşı ilave tedbirler alınarak yetkili kişiler eliyle elektrik tesisatı çekilebilir. Çatının, depo ve arşiv olarak kullanılması için sprinkler sistemi ile korunması zorunludur. Çatılarda yangına karşı koruma gereçlerinden başka bir eşya, yanıcı-parlayıcı madde vs. bulundurulmaz. Çatı araları periyodik olarak temizlenir (Madde: 61)
 Yangın dolabı bulundurulur ve standardı sağlanır (Madde: 94).
 Her bağımsız bölüm için bir adet olmak üzere, beher 200 metrekarelik taban alanı için 1 adet ilave edilerek uygun tipte 6 kg' lık yangın söndürücü bulundurulur. Taşınabilir yangın söndürme tüpleri TS 862- EN 3 kalite belgeli olacaktır. Bütün yangın söndürücülerin periyodik kontrol ve bakımı TS 11748 standardına göre yapılacaktır. Söndürücülerin bakımını yapan üretici veya servis firmaları Sanayi ve Ticaret Bakanlığının dolum ve servis yeterlilik belgesine sahip olmalıdır. Servis veren firmalar istenildiğinde müşterilerine belgelerini göstermekle yükümlüdürler. Binalara konulacak yangın söndürme tüplerinin cins, miktar ve yerlerinin belirlenmesi konusunda mahalli Sivil Savunma Müdürlüğü ve itfaiye teşkilatının görüşü alınır (Madde: 99).
 Alarm sistemi oluşturulur (Madde: 74).
 Kaçış yolları oluşturulur ve işaretlerle gösterilir (Madde: 30).
 Yıldırımdan korunma tesisatı yapılır (Madde: 64).
 Kurumdaki personelden söndürme, kurtarma, koruma ve ilk yardım ekipleri kurulur, eğitilir ve zaman zaman tatbikat yapılır (Madde: 127, 128, 130).
 Baca tesisatı, TS 2165 ve TS 1481'deki esaslara uygun olmalıdır. Odun ve kömür gibi yüksek oranda is bırakan yakıt kullanıldığı takdirde borular ayda bir, bacalar 2 ayda bir; diğer yakıtlar kullanıldığında borular 2 ayda bir, bacalar 3 ayda bir temizlenir. Baca temizliği, mahallin itfaiye teşkilatı tarafından yapılır. Ancak, bu konuda itfaiye teşkilatından aldığı izinle ve belediye encümeninin belirlediği fiyat tarifesi üzerinden faaliyet gösteren özel firmalar varsa, temizlik onlara da yaptırılabilir (Madde: 58).
 Her türlü binada, elektrik iç tesisatına ilişkin kuvvetli akım kolon şeması bulunacak ve elektrik planları, ana tabloya en yakın yerde camlı bir dolap içinde muhafaza edilecektir (Madde: 67).
 Doğalgazlı kazan dairesini işletecek personel mutlaka yetkili bir kurum tarafından verilen doğalgazlı kazan dairesi işletmeciliği kursunu bitirdiğine dair sertifikalı olmalıdır. Bunun uygulanmasında bina yöneticisi sorumludur (Madde: 55).
 Kamu binalarında bir gece bekçisi ve/veya güvenlik görevlisi bulunması asıldır. Gece bekçisi temin edilemeyen yerlerde, hizmetli sayısı 2'den fazla değilse, durum en yakın polis veya jandarma karakoluna bir yazıyla bildirilir ve binanın devriyeler tarafından sık sık kontrol edilmesi sağlanır Hizmetli sayısı 2'den fazla ise ve asıl görev aksatılmadan yürütülebilecekse, hizmetliler sırayla gece nöbeti tutarlar ve ertesi gün istirahat ederler (Madde: 126).
 Deprem anında düşüp tehlike yaratabilecek eşya ve araçlar sabitlenir (MEB Deprem Kılavuzu).
c) Baz istasyonları (Çevre Bakanlığının 11/05/2000 tarih ve 2000/11 sayılı “Elektromanyetik Kirlilik” konulu Genelgesi).
Okul binasında ve çevresinde baz istasyonlarının kurulmasına müsaade edilmez ve binanın yakın çevresinde baz istasyonu varsa, durum ilgili yerlere bildirilir.
2.8. Türk Bayrağı Mevzuatını Uygulama (2893 Sayılı Türk Bayrağı Kanunu 24/09/1983 tarih ve 18171 Sayılı RG., Türk Bayrağı Tüzüğü, 17/03/1985 tarih ve 18697 Sayılı RG).
a) Bayrak, Türk Bayrağı Kanunu ve Tüzüğüne uygun olur (Türk Bayrağı Kanunu, Madde: 2, Türk Bayrağı Tüzüğü, Madde: 3, 4, 5).
b) Aynı alanda birden çok binaya yerleşmiş bulunan kamu kurum ve kuruluşlarında tek Bayrak çekilir. Ayrı alanlarda birden çok binaya yerleşmiş kamu kurum ve kuruluşlarında ise her binaya Bayrak çekilir. Birden çok kamu kurum ve kuruluşunun bulunduğu bir binaya mülki idare amirinin belirlediği kurumca tek Bayrak çekilir (Türk Bayrağı Tüzüğü, Madde: 15/A)
c) Göndere çekilecek Bayrak okul (kurum) müdürünün odasında düzgün katlanmış (Bayrağın katlama biçimi için bkz. Türk Bayrağı Tüzüğü, Madde: 21/A) temiz beyaz bir örtü içerisinde camlı bir dolapta muhafaza edilir (Milli Eğitim Bakanlığının 07/10/1998 tarih ve 1998/101 Sayılı Genelgesi).
ç) Yırtılmış, eskimiş, rengi solmuş bayraklar kullanılmaz (Türk Bayrağı Kanunu, Madde: 7, Türk Bayrağı Tüzüğü, Madde: 26).
d) Sürekli çekili kaldığı yerlerde Bayrak, bakım, onarım ve yenisiyle değiştirilmesi için sabah veya akşam alacakaranlık zamanında törensiz olarak indirilir ve çekilir (Türk Bayrağı Tüzüğü, Madde: 8).
e) Bayrak, Türk Bayrağı Tüzüğünün 21. Maddesi ile Türk Bayrağı Kanununun 6. Maddesinde belirtilen yerler dışında, örtü amacıyla kullanılamaz (Türk Bayrağı Tüzüğü, Madde 21, 26, Türk Bayrağı Kanunu, Madde 6).
f) Türk Bayrağı, gönderde, sürekli çekili kalır (Türk Bayrağı Kanunu Madde: 3, Türk Bayrağı Tüzüğü Madde: 8/G).
g) Yırtılmış, eskimiş, solmuş bayraklar ilçelerde Kaymakamlıklara, illerde Valiliklere teslim edilir; Kaymakamlıklarca toplanan bayraklar, valiliklerine teslim edilir (Türk Bayrağı Tüzüğü Madde: 38, Eskimiş, Solmuş, Yırtılmış ve Kullanılamayacak Duruma Gelmiş Bayrakların Yok Edilmesi Usul ve Esaslarını Gösterir Yönetmelik, Madde: 5, 6 08/06/2001 tarih ve 24426 sayılı RG).
ğ) Türk Bayrağı Kanunu ve Türk Bayrağı Tüzüğüne aykırı fiiller Türk Ceza Kanununun 300. Maddesi uyarınca cezalandırılır.

3. EĞİTİM-ÖĞRETİM DURUMU
3.1. Türlerine Göre Okul ve Kurumlarda Eğitim-Öğretim Hizmetlerinin Yürütülmesinde Dikkate Alınacak Hususlar:
3.1.1. İşitme, görme ve ortopedik yetersizliği olan bireyler için açılan okul ve kurumlar (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 38)
a) Bu okul ve kurumlarda; aynı tür ve kademede öğrenim gören yetersizliği olmayan öğrencilerin takip ettiği eğitim programı uygulanır. Okul veya kurumda uygulanan eğitim programı temel alınarak öğrencilerin BEP'leri hazırlanır ve başarılarının değerlendirilmesinde BEP'lerinde yer alan amaç ve davranışlar dikkate alınır.
b) Sınıf mevcutları en fazla; okul öncesi, ilköğretim ve yaygın eğitimde 10, ortaöğretimde 15 öğrencidir. İşitme engelliler meslek liseleri ve ortopedik engelliler meslek liselerinde uygulamalı atölye ve laboratuvar derslerinde gruplar en fazla 10 öğrenciden oluşturulur.
c) Bu okul ve kurumlardaki öğrencilerin yetersizlik türleri dikkate alınarak, işitme, görme ve zihinsel engelliler sınıf öğretmenleri görevlendirilir.
ç) Bu okul ve kurumlarda ilköğretimin 1-5 inci sınıflarında dersler sınıf öğretmenleri tarafından okutulur. Ancak 4-5 inci sınıflarda; beden eğitimi, müzik, görsel sanatlar, din kültürü ve ahlak bilgisi, yabancı dil, bilgisayar dersleri ile modelaj-iş dersleri alan öğretmenleri tarafından okutulabilir. 6-8 inci sınıflarda ise dersler alan öğretmenleri tarafından okutulur.
d) İşitme engelliler meslek liselerinde ve ortopedik engelliler meslek liselerinde uygulamalı meslek derslerinin yapılacağı atölyeler ve laboratuvarlar bulunmaması hâlinde öğrenciler bu derslerle ilgili eğitimlerini diğer mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında sürdürürler.
e) İşitme yetersizliği bulunan öğrencilerin eğitim gördüğü okul ve kurumlarda, öğrenciler istekleri doğrultusunda yabancı dil dersinden muaf tutulur.
3.1.2. Zihinsel yetersizliği olan bireyler için açılan okul ve kurumlar (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde:40)
a) Orta düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler için açılan okul ve kurumlarda eğitim-öğretim hizmetlerinin yürütülmesinde aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
1) Orta düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler için açılan ilköğretim okullarında, Bakanlıkça hazırlanan ve ilköğretim programlarına denkliği kabul edilen özel eğitim programı uygulanır. Bu eğitim programı temel alınarak BEP hazırlanır ve bireylerin başarılarının değerlendirmesinde BEP'lerinde yer alan amaç ve davranışlar dikkate alınır.
2) Sınıf mevcutları en fazla; okul öncesi ve ilköğretimde 10 öğrencidir.
3) 1-8 inci sınıflarda dersler sınıf öğretmenleri tarafından okutulur. 4-8 inci sınıflarda beden eğitimi, din kültürü ve ahlak bilgisi, müzik, görsel sanatlar dersleri ile 6-8 inci sınıflarda teknoloji ve tasarım dersi alan öğretmenleri tarafından okutulabilir. Alan öğretmeni tarafından okutulan derslere sınıf öğretmeni de katılır.
b) Ağır düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler için açılan okul ve kurumlarda eğitim-öğretim hizmetlerinin yürütülmesinde aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
1) Zorunlu öğrenim çağında olup ilköğretim programlarını takip edemeyecek durumdaki bu bireyler için açılan eğitim ve uygulama okullarında öğrencilerin, öz bakım ve günlük yaşam becerileri ile işlevsel akademik becerilerini geliştirmek ve topluma uyumlarını sağlamak amacıyla Bakanlıkça hazırlanmış özel eğitim programı uygulanır. Bu program temel alınarak BEP hazırlanır. Bu bireylerin başarılarının değerlendirilmesinde BEP'lerinde yer alan amaç ve davranışlar dikkate alınır.
2) Bu okullarda; tuvalet eğitimini kazanamamış, yoğun davranış problemleri gösteren ve grup eğitimine uyum sağlayamayan öğrencilerin grup eğitimine hazırlanması amacıyla bire bir eğitim uygulaması yapılır. Birebir eğitim uygulaması kapsamındaki öğrenciler grup eğitimine katılmazlar. Bu öğrencilere verilecek eğitimin süresi ve haftalık ders saati sayısı özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından belirlenir.
3) Bir ders saati 40 dakika olup, ders saati ve derslerin dağılımı, Talim ve Terbiye Kurulunca kabul edilen haftalık ders dağıtım çizelgesine göre uygulanır.
4) Toplam altı saatlik günlük çalışma süresinin ders, dinlenme, yemek ve diğer etkinliklere dağılımı okul yönetimince belirlenir.
5) Sınıf mevcutları en fazla; okul öncesinde 6, diğer sınıflarda ise 8 öğrencidir.
6) Dersler sınıf öğretmenleri tarafından okutulur. 4-8 inci sınıflarda ise beden eğitimi, müzik, görsel sanatlar, iş eğitimi dersleri alan öğretmenleri tarafından okutulabilir. Alan öğretmeni tarafından okutulan derslere sınıf öğretmeni de katılır.
7) Eğitim ve uygulama okulu programını tamamlayanlara Ek-2'de yer alan Eğitim ve Uygulama Okulu Diploması verilir. Bu diploma, ortaöğretime devam etme hakkı sağlamaz.
3.1.3. Otistik bireyler için açılan okul ve kurumlar (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 41)
a) Zorunlu öğrenim çağındaki otistik bireyler için açılan otistik çocuklar eğitim merkezlerinde bireylerin öz bakım ve günlük yaşam becerileri ile işlevsel akademik becerilerini geliştirmek ve topluma uyumlarını sağlamak amacıyla Bakanlıkça hazırlanmış özel eğitim programı uygulanır. Bu program temel alınarak BEP hazırlanır. Bu bireylerin başarılarının değerlendirilmesinde BEP'lerinde yer alan amaç ve davranışlar dikkate alınır.
b) Bu okullarda; tuvalet eğitimini kazanamamış, yoğun davranış problemleri gösteren ve grup eğitimine uyum sağlayamayan öğrencilerin grup eğitimine hazırlanması amacıyla bire bir eğitim uygulaması yapılır. Birebir eğitim uygulaması kapsamındaki öğrenciler grup eğitimine katılmazlar. Bu öğrencilere verilecek eğitimin süresi ve haftalık ders saati sayısı özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından belirlenir.
c) Bir ders saati 40 dakika olup, ders saati ve derslerin dağılımı, Talim ve Terbiye Kurulunca kabul edilen haftalık ders dağıtım çizelgesine göre uygulanır.
ç) Toplam altı saatlik günlük çalışma süresinin ders, dinlenme, yemek ve diğer etkinliklere dağılımı kurum yönetimince belirlenir.
d) Dersler sınıf öğretmenleri tarafından okutulur. 4-8 inci sınıflarda ise beden eğitimi, müzik, görsel sanatlar, iş eğitimi dersleri alan öğretmenleri tarafından okutulabilir. Alan öğretmeni tarafından okutulan derslere sınıf öğretmeni de katılır.
e) Otistik çocuklar eğitim merkezi programını tamamlayanlara Ek-3'de yer alan Otistik Çocuklar Eğitim Merkezi Diploması verilir. Bu diploma, ortaöğretime devam etme hakkı sağlamaz.

3.1.4. Sağlık kuruluşlarında yatarak tedavi gören bireyler için açılan okul ve kurumlar (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde:42)
a) Eğitim hizmeti, velinin yazılı isteği ve bireyin tedavisinden sorumlu hekim/hekimlerin yazılı görüşü ile sağlanır.
b) Bireylerin kayıtları, kayıtlı bulunduğu okulda kalır. Kayıtlı olmayan öğrencilerin kaydı ise hastanenin bulunduğu bölgedeki bir okula/kuruma ya da ikamet ettiği yerleşim birimindeki bir okul veya kuruma yapılır.
c) Hastane ilköğretim okullarında eğitim alan her birey için geçici kayıt formu düzenlenerek bu okula geçici kaydı yapılır.
ç) Sağlık kuruluşlarında eğitim alan bireyin başarı durumunun değerlendirilmesi, kayıtlı bulunduğu okuldaki diğer öğrenciler gibi yapılır. Ancak, bireyin durumu ve özelliğine göre değerlendirme şekli, yöntem ve tekniklerinde öğretmen tarafından gerekli değişiklikler yapılarak özel tedbirler alınır.
d) Bu bireylerin başarı değerlendirme sonuçları kayıtlı oldukları okula yazılı olarak bildirilir. Sınıf geçme ve diploma işlemleri bu okul tarafından yürütülür.
e) Hastane ilköğretim okullarında sınıf mevcudu en fazla, okul öncesi ve ilköğretimde 10 öğrenciden oluşur.
f) Sınıfa gelemeyecek durumda olan öğrencilere odalarında eğitim verilir.
g) Sınıf öğretmenlerinden biri, millî eğitim müdürlüğünce müdür yetkili öğretmen olarak görevlendirilir. Müdür yetkili öğretmen aynı zamanda sınıf okutur.
ğ) Bireyler kayıtlı bulunduğu okulun veya kurumun eğitim programından sorumludur.
h) Bu okullarda birleştirilmiş sınıf uygulaması yapılır.
ı) Eğitim alacak bireylerin hastalığı ve eğitim ortamına ilişkin şartlar dikkate alınarak bireylerin haftalık ders saatleri 10 saatten az olmamak üzere planlanır.
i) Dersler sınıf ve alan öğretmenleri tarafından okutulur.
j) Millî eğitim müdürlüğü bu okullara, müdür yetkili öğretmenin önerileri doğrultusunda gerektiğinde okul öncesi, sınıf ve alan öğretmenleri ile gezerek özel eğitim görevi yapan öğretmen görevlendirir.
k) Derse başlama ve bitiş saatleri ile derslerin süresi, bireyin sağlık durumu ve hastane şartları dikkate alınarak okul yönetimi tarafından belirlenir.
l) Yatarak tedavi sürecinin tamamlanması hâlinde veya velinin isteği ya da hekimin eğitim hizmetinin sona erdirilmesine ilişkin görüşü doğrultusunda sağlık kuruluşunda bireye verilen eğitim hizmeti sona erdirilir.
3.1.5. Üstün yetenekli bireylerin eğitimi amacıyla açılan kurumlar (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 43)
a) Bireysel eğitim-öğretim yapılması esastır.
b) Üstün yetenekli öğrencilerin eğitiminde, sosyal ve duygusal gelişim bütünlük içerisinde ele alınır.
c) Kurumdaki eğitim-öğretim etkinlikleri, öğrencilerin devam ettikleri örgün eğitim kurumlarındaki programlara destek olacak şekilde planlanır ve yürütülür.
ç) Öğrencilerin özel yetenek alanlarıyla ilgili örgün eğitim kurumlarında izledikleri program ile kurumdaki yapacakları çalışmalar arasında paralellik sağlanır.
d) Öğrencilere, geleceğe yönelik düşünme, tahminlerde bulunma ve bunları tartışarak çalışmalarına yansıtma becerileri kazandırılır.
e) Eğitim-öğretim etkinlikleri öğrencileri dıştan yönelimli ve yönetimli bir disiplin ile denetim yerine içten odaklı disiplin ve denetim anlayışını geliştirmeye yönelik olarak düzenlenir.
f) Öğrencilere, kapasiteleri ölçüsünde benlik gelişimi ve iletişim becerileri kazandırılır.
g) Öğrencilerin, liderlik, yaratıcı ve üretici düşünme yetenekleri, ulusal ve toplumsal bir anlayışla ülke kalkınmasına katkıda bulunacak şekilde geliştirilir.
ğ) Öğrencilere, Türkçe’yi doğru, güzel ve etkili kullanma becerileri kazandırılır.
h) Öğrencilere, öğrenme, araştırma, problem çözme ve bağımsız karar verme becerileri kazandırılır.
ı) Eğitim-öğretim süreci; öğrenci, veli, okul ve kurumun iş birliğinde devam ettirilir.
3.1.6. Birden fazla yetersizliği olan bireyler için açılan özel eğitim kurumları (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 44)
a) Öğrenciler ilköğretim programlarını veya yetersizlik türüne göre hazırlanan özel eğitim programını takip ederler. Öğrencilerin BEP'leri, takip ettikleri eğitim programı temel alınarak hazırlanır. Bu bireylerin başarılarının değerlendirilmesinde BEP'lerinde yer alan amaç ve davranışlar dikkate alınır.
b) Programı tamamlayan öğrencilere, ilköğretim diploması veya takip ettikleri özel eğitim programını tamamlayan öğrencilere verilen belge verilir.
c) Bu sınıflarda aynı tür ek yetersizliği olan öğrenciler eğitim görür.
ç) Bu sınıflarda, öğretmenlerden birinin öğrencilerin ek yetersizliğine göre görme, işitme ve zihinsel engelliler sınıf öğretmenleri arasından görevlendirilmesine dikkat edilir.
d) Sınıfların mevcudu en fazla 4 öğrenciden oluşur.
e) Bu sınıflarda bireylerin ek yetersizlik türü dikkate alınarak uygun öğretim yöntem ve teknikleri ile araç-gereç ve eğitim materyallerinin kullanılması, uygun eğitim ortamının sağlanmasına dikkat edilir.
f) Öğrencilerin eğitiminde ek yetersizliklerinden kaynaklanan sorunlarını en aza indirmek amacıyla personel, araç-gereç ve eğitim materyallerini içeren hizmetlerin sağlanmasına yönelik gerekli tedbirler alınır.
3.1.7. Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için açılan iş okulları (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 45)
a) İş okullarında akademik bilgi ve becerilerin yanında iş eğitimi uygulamalarının da yer aldığı eğitim programı uygulanır. Bu program temel alınarak BEP hazırlanır ve bireylerin başarılarının değerlendirilmesinde BEP'lerinde yer alan amaç ve davranışlar dikkate alınır.
b) Personel ve eğitim ortamının uygun olması durumunda farklı yetersizlikleri olan bireyler için özel eğitim sınıfları açılır. Zihinsel yetersizliği olan bireyler için açılan iş okullarında böyle bir uygulamaya yer verilmez.
c) Sınıf mevcutları en fazla 10 kişiden oluşur.
ç) İş okullarında dersler görme, işitme ve zihinsel engelliler sınıf öğretmenleri tarafından okutulur. Ancak beden eğitimi, görsel sanatlar, müzik dersleri ile atölye laboratuvar dersleri alan öğretmenleri tarafından okutulabilir. Alan öğretmeni tarafından okutulan derslere sınıf öğretmeni de katılır.
d) Bu kurumlarda bir ders saati 40 dakika olup, ders saati ve derslerin dağılımı, Talim ve Terbiye Kurulunca kabul edilen haftalık ders dağıtım çizelgesine göre uygulanır. Günlük çalışma süresinin ders, dinlenme, yemek ve diğer etkinliklere dağılımı okul yönetimince belirlenir.
e) Programın süresi dört yıldır. Programın birinci sınıfında bireylere akademik bilgi ve beceriler ile uygulamalı iş eğitimi yoluyla atölyelerde gerekli olan temel bilgi ve beceriler kazandırılır. İkinci, üçüncü ve dördüncü sınıflarda ise akademik bilgi ve becerilerin kazandırıldığı dersler ile uygulamalı atölye dersleri verilir.
f) Uygulamalı iş eğitimi dersleri, çevrenin sosyal, kültürel, ekonomik özellikleri ve şartları ile istihdam imkânları dikkate alınarak belirlenir.
g) İş yerine yerleştirilen bireyler kültür ve meslek derslerini haftada bir gün okulda, uygulamalı beceri eğitimini ise dört gün iş yerlerinde eğitim görürler. İş yerine yerleştirilemeyen bireyler ise okulda eğitimlerine devam ederler.
ğ) İş yerine yerleştirilen bireyler, 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununun çırak öğrencilere verdiği haklardan yararlanırlar.
h) İzleme ve yöneltme kurulu tarafından belirlenen bireyler, birinci sınıfın sonunda bir iş yerine yerleştirilirler. Ancak kurul, uygun olan bireyler için birinci sınıftan itibaren de iş yerine yerleştirme kararı alabilir.
ı) Bireylerin iş yerine yerleştirilmesi kararı bir aylık deneme süreci sonucunda kesinleşir.
i) Bireylerin iş yerine yerleştirilebilmesi için velisinden Ek-4'de yer alan İş Yerine Yerleştirilecek Öğrenciler İçin Veli Muvafakat Belgesi alınır.
j) İş yerine yerleştirilen bireyler; iş yeri koordinatör öğretmeni tarafından düzenlenen Ek-5'te yer alan Öğrenciyi İş yerinde Gözlem ve İzleme Formu ile işveren tarafından düzenlenen Ek-6'da yer alan İşe Yerleştirilen Öğrencilerin Devam Takip Çizelgesi dikkate alınarak izleme ve yöneltme kurulunca takip edilir.
k) İşe ya da iş yerine uyum sağlayamayan bireyler için gerekli düzenlemeler yapılarak tedbirler alınır. Ancak, alınan tüm tedbirlere rağmen uyum sorunu devam eden bireylerin iş yeri, iş yeri koordinatör öğretmeninin önerisiyle kurul tarafından değiştirilir veya bu bireyler eğitimlerine okulda devam ederler.
l) Okulun imkân ve şartları uygun olduğu takdirde yarıyıl ve yaz tatillerinde de programlara devam edilebilir.
m) Dönem sonlarında bireylere karne verilir. Programı tamamlayan bireylere Ek-7'de yer alan İş Okulu Diploması verilir. Bu diploma, yüksek öğretime devam etme hakkı sağlamaz. Ancak, bu diploma işe girerken ortaöğretim kurumlarından mezun olanlara tanınan haklardan yararlanılmasını sağlar.
n) Programı tamamlayamayan bireyler, yaygın eğitim programlarına, işe ve mesleğe yönlendirilirler.
3.1.8. Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için açılan iş eğitim merkezleri (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 46)
a) İş eğitim merkezlerinde akademik bilgi ve becerilerin yanında iş eğitimi uygulamalarının da yer aldığı eğitim programı uygulanır. Bu program temel alınarak BEP hazırlanır ve bireylerin başarılarının değerlendirilmesinde BEP'lerinde yer alan amaç ve davranışlar dikkate alınır.
b) Personel ve eğitim ortamının uygun olması durumunda farklı yetersizlikleri olan bireyler için özel eğitim sınıfları açılabilir.
c) Bir kurs programı en az beş kursiyer olması durumunda açılır.
ç) Bu kurumlarda sınıf mevcutları en fazla 10 kişiden oluşur. Aynı kurs programına devam edecek kursiyer sayısı 10 kişiden fazla olduğunda kursiyerlerin yaş, bireysel ve gelişim özellikleri ile yeterlilikleri dikkate alınarak birden fazla sınıf oluşturulabilir.
d) Bu kurumlarda dersler görme, işitme ve zihinsel engelliler sınıf öğretmenleri tarafından okutulur. Ancak beden eğitimi, görsel sanatlar, müzik dersleri ile atölye laboratuvar dersleri alan öğretmenleri tarafından okutulabilir. Alan öğretmeni tarafından okutulan derslere sınıf öğretmeni de katılır.
e) Kurs programları, çevrenin sosyal, kültürel, ekonomik özellikleri ve şartları ile istihdam imkânları dikkate alınarak açılır.
f) Kursların süresi, programın içeriğine göre en az bir en fazla üç öğretim yılı olarak belirlenir.
g) Kurumun imkân ve şartları uygun olduğu takdirde yarıyıl ve yaz tatillerinde de programlara devam edilebilir.
ğ) Bu kurumlarda bir ders saati 40 dakika olup, ders saati ve derslerin dağılımı, Talim ve Terbiye Kurulunca kabul edilen haftalık ders dağıtım çizelgesine göre uygulanır. Günlük çalışma süresinin ders, dinlenme, yemek ve diğer etkinliklere dağılımı okul yönetimince belirlenir.
h) Bakanlıkça hazırlanan programların dışındaki programlar; il millî eğitim müdürlüğü tarafından onaylanır ve bir örneği Bakanlığa gönderilir.
ı) Açılacak kursların türleri ile alınacak kursiyer sayıları ve yeterlilikleri, kurum tarafından en az iki ay önceden duyurulur.
i) Bir kurs programını tamamlayan kursiyer, farklı bir kurs programından da yararlanabilir.
j) Bir kurs programını tamamlayan kursiyere Ek-8'de yer alan İş Eğitim Merkezi Kurs Bitirme Belgesi verilir. Ancak, bu belge mesleki eğitim merkezlerince verilen belgeye denk değildir.
k) Kurs için başvuru, kontenjandan fazla ise daha önce kurs programından yararlanmayanlara öncelik verilir.
l) Kurs programını tamamlayan bireyler diğer yaygın eğitim programlarına, işe ve mesleğe yönlendirilirler.
3.2. Eğitim-Öğretimin Denetimi
Özel eğitim okul/ kurumları ve özel eğitim sınıfları ile özel eğitime destek sağlayan kurumların faaliyetlerinin denetiminde; Bakanlığa bağlı her tür ve derecedeki kurumların denetimindeki mevzuat hükümleriyle birlikte aşağıdaki esaslar da dikkate alınır: (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 86)
a) Öğretmenlerin denetiminde;
1) BEP geliştirme birimiyle iş birliği yaparak BEP hazırlaması,
2) BEP'i uygulaması ve BEP'te yer alan amaçların gerçekleştirilmesini sağlaması,
3) Öğrencinin okula/kuruma gelmeden önceki eğitim durumu hakkında bilgi toplamış olması,
4) Öğrencinin kişisel cihaz ve aletlerinin kullanımı ve bakımına ilişkin tedbirleri alması,
5) Öğrencinin yetersizliği ve ihtiyaçlarına uygun öğretim yöntem ve tekniklerini kullanması,
6) Eğitimin etkililiğini artırmak ve sürekliliğini sağlamak amacıyla aile eğitimi programlarına katılması ve aile ile iş birliği içinde çalışması,
7) Öğrencinin yetersizlik türü ve eğitim ihtiyaçlarına uygun ölçme değerlendirme araçları ile eğitim materyallerini kullanması, gerektiğinde bu araç ve materyalleri hazırlaması,
8) Eğitim ortamında etkileşimi kolaylaştıracak ve dersin etkililiğini sağlayacak biçimde düzenlemeler yapması,
9) Öğrencinin eğitsel ve tıbbî değerlendirmesinin yapılması için gerekli tedbirleri alması,
10) Öğrencilerin sosyal bütünleşmesini sağlayamaya yönelik tedbirler alması,
11) Ders planlarını BEP'te yer alan amaçları gerçekleştirecek şekilde hazırlaması
hususları dikkate alınır.
b) Yöneticilerin denetiminde;
1) Öğretim yılı başında öğrenciler için alınacak tedbirler konusunda planlama yapması,
2) Okulda/kurumda BEP geliştirme birimi oluşturması,
3) Okulda/kurumda öğrencilerin yetersizlik türü ve ihtiyaçlarına uygun eğitim ortamı düzenlemelerini yapması ve koruyucu tedbirleri alması,
4) Personelin özel eğitim konusunda bilgi ve deneyimlerini artırmak amacıyla düzenlenen eğitim faaliyetlerine katılımını sağlaması,
5) Personelin özel eğitim konusunda bilgi ve deneyimlerini artırmak amacıyla okulda/kurumda kurs, seminer ve benzeri eğitim faaliyetleri düzenlemesi,
6) Okulda/kurumda faaliyet gösteren birim, kurul, komisyonlar ile rehberlik ve psikolojik danışma servisi arasında eş güdümü sağlaması,
7) Kurumdaki hizmetlerin etkin bir şekilde yürütülmesi için; özel eğitim hizmetleri kurulu, özel eğitim değerlendirme kurulu, aile, okul aile birliği, sivil toplum kuruluşları, üniversiteler ve hastaneler arasında iş birliği sağlaması,
8) Aile eğitim programlarının hazırlanması ve uygulanmasına yönelik planlama yapması,
9) Öğrencilerin sosyal bütünleşmelerini sağlamak amacıyla okul ve kurumda sosyal, kültürel faaliyetler düzenlemesi ve diğer okul ve kurumlarda düzenlenen faaliyetlere bireylerin katılımının sağlanması
hususları dikkate alınır.
3.3. Kurullar ve Ekipler
3.3.1. İzleme ve Yöneltme Kurulu (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 70):
(1) İş okullarına ve iş eğitim merkezlerine yerleştirilen öğrencilerin eğitim hizmetlerini planlamak, öğrencilerin gelişimlerini izlemek ve değerlendirmek amacıyla bu okul ve kurumlarda izleme ve yöneltme kurulu oluşturulur.
(2) İzleme ve yöneltme kurulu, okul/kurum müdürü veya müdür başyardımcısı ya da görevlendireceği bir müdür yardımcısının başkanlığında; a) Meslek derslerini okutan bir alan öğretmeni, b) İşitme, görme ve zihinsel engelliler sınıf öğretmenlerinden biri veya sınıf öğretmeni, c) Bir rehber öğretmen, ç) Atölye şefi, olmak üzere bu kişilerden oluşur.
(3) İzleme ve yöneltme kurulunun çalışma usul ve esasları okul/kurum yönetimince belirlenir.
İzleme ve yöneltme kurulu görevlerini, MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinin 71. Maddesi hükümlerine göre yürütür.

3.3.2. Öğretmenler Kurulu
 Öğretmenler kurulu, okul müdürünün başkanlığında müdür yardımcıları ile bütün öğretmenler ve okul rehber öğretmenleri ile ilköğretim kurumunun özelliği dikkate alınarak kurumda görevli uzman ve usta öğreticilerden oluşur. Müdürün bulunmadığı zamanlarda öğretmenler kuruluna varsa müdür başyardımcısı, yoksa görevlendireceği müdür yardımcılardan biri başkanlık eder.Öğretmenler kurulu; ders yılı başında, ikinci yarıyıl başında, ders yılı sonunda ve okul yönetimince gerek duyulduğunda toplanır (İKY Madde: 94).
 Kurulun toplantı günleri ve gündemi, müdür tarafından iki gün önceden yazılı ve imza karşılığı ilgililere duyurulur. (İKY Madde: 94).
 Öğretmenler kurulu toplantılarında alınan kararlar tutanakla tespit edilir ve toplantıya katılanlar tarafından imzalanır, katılmayanlar tutanakta belirtilir. Tutanakların aslı, toplantı tutanakları dosyasında saklanır. Alınan kararlar, karar defterine yazılır. Uygulanmak üzere yönetici ve öğretmenler tarafından imzalanır(İKY Madde: 94).
 Anılan yönetmeliğin 94. Maddesinde belirtilen konular görüşülür. Buna ilave olarak;
* “Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yürütme Komisyonu” üyeliğine; Sınıf/Şube rehber öğretmenlerinden her sınıf seviyesinden bir öğretmenin seçimi yapılır (MEB Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği Madde: 45).
* Öğretmenlerin ilgi, istek ve yetenekleri doğrultusunda sosyal etkinliklerle ilgili danışman öğretmenler, hangi öğrenci kulüplerinin kurulacağı belirlenir (MEB İlköğretim ve Orta Öğretim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği Madde:7, 10, 16)
.* Okul-Aile Birliği Yönetim Kurulu üyeliği için birer asil ve yedek müdür yardımcısı ve öğretmenin, öğrenci sayısı yüzün altında olan okullar için bir asil müdür yardımcısı/öğretmen, bir yedek müdür yardımcısı/öğretmen seçimi yapılır (Okul-Aile Birliği Yönetmeliği, Madde: 11,12).
* Okul Spor Kulübü Yönetim Kurulu için, beden eğitimi öğretmenlerinden, yoksa diğer öğretmenler arasından 3 öğretmen belirlenerek bu öğretmenlerden biri yönetim kurulu başkanı olarak seçilir (Okul Spor Kulüpleri Yönetmeliği Madde: 11).
* Satın Alma Komisyonu üyeliği için en az bir öğretmenin seçimi yapılır (İKY Madde: 100).
* Muayene ve Teslim Alma Komisyonu üyeliği için bir öğretmenin seçimi yapılır (İKY Madde: 101).
*Kütüphanecinin atanamadığı ve kütüphanecilik kursu almış bir öğretmenin de bulunmadığı durumlarda “öğretmenler kurulunca bu iş için bir öğretmen görevlendirilir” (MEB Okul Kütüphaneleri Yönetmeliği, Madde: 7, 22 Ağustos 2001 tarih ve 24501 Sayılı RG).
* Okul müdürlüğünce; kütüphane kaynaklarının tespiti ve seçimini yapmak üzere oluşturulacak komisyon için öğretim yılı başında yapılan öğretmenler kurulunca üç öğretmenin seçimi yapılır (MEB Okul Kütüphaneleri Yönetmeliği, Madde: 10, 22 Ağustos 2001 tarih ve 24501 Sayılı RG).
* Okul Rehberlik Servisi Psikolojik Danışmanı, uygulanan rehberlik programları, gerçekleştirilen ve yapılacak olan rehberlik etkinliklerine ilişkin olarak öğretmenler kuruluna bilgi verir (MEB Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 49/c).
* Okul öğrenci kuruluna rehberlik yapmak üzere bir öğretmenin seçimi yapılır (İKY, Madde: 97).
* “Öğrenci Davranışlarını Değerlendirme Kurulu” üyeliği için, bir sınıf ve bir şube rehber öğretmeni seçimi yapılır (İKY, Madde: 113).
 Öğretmenler Kurulu Karar Tutanakları, okulda 5 yıl saklanır (MEB Arşiv Hizmetleri Yönergesi, Madde: 7).
 Toplantılar ders saatleri dışında yapılır. Ancak, ikili öğretim yapan okullarda gerek duyulduğunda milli eğitim müdürlüğüne bilgi verilerek yarım gün öğretim yapılır (İKY Madde: 94).
3.3.3. Zümre Öğretmenler Kurulu
 Zümre öğretmenler kurulu, 1, 2, 3, 4 ve 5 inci sınıflarda aynı sınıfı okutan sınıf öğretmenleri ve varsa branş öğretmenlerinden, 6, 7 ve 8 inci sınıflarda branş öğretmenlerinden oluşur.
 Zümre öğretmenler kurulu, okul müdürlüğünce yapılacak plânlamaya uygun olarak öğretim yılı başında, ortasında, sonunda ve ihtiyaç duyuldukça toplanır. Toplantılar, okul müdürünün görevlendireceği bir müdür yardımcısının veya branş öğretmenleri arasından seçimle belirlenen öğretmenin başkanlığında yapılır.
 Programların ve derslerin birbirine paralel olarak yürütülmesi, ders araçlarından, laboratuvar , spor salonu, kütüphane ve işliklerden planlı bir şekilde yararlanılması ile proje ve performans ödev konuları belirlenir.
 Programların ve derslerin birbirine paralel olarak yürütülmesi, ders araçlarından, lâboratuvar, spor salonu, kütüphane ve işliklerden plânlı bir şekilde yararlanılması, öğrenci ödevleri ve derslerin değerlendirilmesi, derslerde izlenecek yöntem ve teknikler ile benzeri konularda kararlar alınır.
 Eğitim-öğretim programları incelenir ve ortak bir anlayış oluşturulur.
 Uygulamalarda karşılaşılan güçlükler üzerinde durulur ve bunların çözüm yolları aranır.
 Öğrencilerin çalışma ve eğitim durumları ile çevrenin özellikleri incelenir ve alınacak önlemler kararlaştırılır.
 Eğitim-öğretim faaliyetleri ile ilgili olarak hazırlanacak planların uygulamasında birlik sağlanır.
 Meslekî eserler ve eğitim alanındaki yeni gelişmeler incelenir.
 Uygulamak ve değerlendirmek üzere ortak ölçme ve değerlendirme araçları hazırlanır.
 Ders yılı sonunda zümre öğretmenler kurulu; ders programları, ilgili mevzuatı, ders araç-gereci, öğretim yöntem ve teknikleri, okul ve dersliklerdeki fizikî durum ve öğrenci başarı düzeyini değerlendiren bir rapor hazırlar ve okul müdürlüğüne sunar.
 Ünitelendirilmiş yıllık planları hazırlar (MEB Eğitim ve Öğretim Çalışmalarının Planlı Yürütülmesine İlişkin Yönerge, Ağustos 2003 tarih ve 2551 sayılı TD).
 Sınıf ve branş öğretmenleri seçtikleri ders kitaplarını seçme gerekçeleri hakkında kurula bilgi verirler (MEB Ders Kitapları ve Eğitim Araçları Yönetmeliğinin 12/08/1998 tarih ve 23431 Sayılı RG İle Değişik 23. Maddesi). Gerekçeler tutanaklara yazılır.
3.3.4. Şube Öğretmenler Kurulu (İKY Madde: 96)
 4-8 inci sınıflarda aynı şubede ders okutan öğretmenler ile okul rehber öğretmeninden oluşur. Kurula, gerek görülürse öğrenci velileri, sınıfın başkanı ve öğrencilerce seçilen öğrenci temsilcileri de çağrılabilir.
 Okul yönetimince yapılacak planlamaya göre birinci yarıyılın ikinci ayında, ikinci yarıyılın birinci veya ikinci haftasında ve yıl sonunda okul müdürü ya da görevlendireceği müdür yardımcısı veya şube rehber öğretmeninin başkanlığında toplanır. Ayrıca, gerektiğinde şube rehber öğretmeni veya okul rehber öğretmeninin önerisinin okul yönetimince uygun görülmesi hâlinde de toplanabilir.
 Şube öğretmenler kurulunda; şubedeki öğrencilerin kişilik, beslenme, sağlık, sosyal ilişkilerin yanı sıra bu Yönetmeliğin 47 nci maddesi hükmünce başarıları ile ailenin ekonomik durumu değerlendirilerek alınacak önlemler görüşülür ve alınan genel karar, uygulanmak üzere şube öğretmenler kurulu karar defterine yazılır.
3.3.5. Okul Zümre Başkanları Kurulu (MEB Eğitim Bölgeleri ve Eğitim Kurulları Yönergesi Madde: 14)
 İlköğretim okulu zümre başkanları kurulu; zümre başkanları ile okul rehber öğretmenlerinin temsilcisinden oluşur. Okul-aile birliği ve okul öğrenci kurulunca seçilen ikişer temsilci de gözlemci olarak bu kurula katılır.
 Yılda en az üç kez toplanır. (İhtiyaç duyulması halinde toplantı sayısı çoğaltılır) Toplantılar gündemli ve tutanaklı olur. Sonuçlar öğretmenlere duyurulur.
 Yönergenin 14. Maddesindeki görevleri yapar.
 Eğitim Bölgesi Zümre Başkanları Kuruluna okul zümre başkanları katılır ve alınan kararlar okulda uygulanır (MEB Eğitim Bölgeleri ve Eğitim kurulları Yönergesi Md : 16).
3.3.6. Okul Öğrenci Kurulu (İKY, Madde: 97)
 Öğrenci kurulu, okulun 1-8 inci sınıf öğrencileri tarafından 6, 7 ve 8 inci sınıf öğrencileri arasından seçilen bir başkan; 4 ve 5 inci sınıflar arasından seçilen ikinci başkan ve 1-8 inci sınıf şubelerinden seçilen birer temsilciden oluşur. Bu kurula öğretmenler kurulu tarafından seçilen bir öğretmen rehberlik eder.
 Okul öğrenci kurulu rehber öğretmeninin veya öğrenci başkanının çağrısı ile toplanır. İlk toplantıda yıllık çalışma programını hazırlar, okul müdürünün onayına sunar.
 Çalışma programında eğitim-öğretim ortamının daha uygun duruma getirilmesi, verimin artırılması, öğrenci sorunlarının giderilmesi ve sosyal etkinliklerin düzenlenmesi gibi çalışmalara yer verilir.
 Çalışmaların yürütebilmesi için okulda bir oda tahsis edilir (İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğünün 10/01/2001 tarih ve 315/36 sayılı yazısı).
3.3.7. Okul Gelişim Yönetim Ekibi (İKY, Madde: 99)
 İlköğretim okullarında; paylaşımcı ve iş birliğine dayılı yönetim anlayışıyla, eğitim ve öğretimin niteliğini ve öğrenci başarısının artırmak, okulun fizikî ve insan kaynaklarını geliştirmek, öğrenci merkezli eğitim yapmak, eğitimde plânlı ve sürekli gelişim amacıyla "Okul Gelişim Yönetim Ekibi" kurulur. Yönergesinde öngörülen çalışmaları yerine getirir.
 Okul gelişim ve yönetim ekibi, zümrelerden gelen raporları (Öğretim yılı sonunda “mesleki çalışmalar” kapsamında yapılan çalışma) birleştirir, projeleri inceler, okulun yıl sonu raporunu hazırlar. İki nüsha hazırlanan raporun biri, değerli bulunan projelerle birlikte il/ilçe millî eğitim müdürlüğüne gönderilir. Diğerleri meslekî çalışma dosyasına konur (İKY, Madde: 98/c-4).
 OGYE’nin oluşturulması ve diğer görevleri hakkında ayrıntılı bilgi için MEB EARGED Başkanlığı tarafından yayımlanan “MİLO MODELİ” ile MİLO MODELİ UYGULAMA KILAVUZU” adlı kitaplar incelenmelidir.
3.3.8 Öğrenci Davranışlarını Değerlendirme Kurulu (İKY, Madde: 113)
 Öğrenci davranışlarını değerlendirme kurulu; müdür başyardımcısı, müdür başyardımcısı bulunmayan okullarda müdür yardımcısının başkanlığında öğretmenler kurulunca seçilen birer sınıf ve birer şube rehber öğretmeninden bir asil, bir yedek üye, bir okul rehber öğretmeni ile okul-aile birliği başkanı ve öğrenci kurulu başkanından oluşturulur.
 İkili öğretim yapılan okullarda, ayrı ayrı öğrenci davranışlarını değerlendirme kurulu oluşturulabilir.
 Anılan yönetmeliğin 114. maddesindeki görevleri yapar.
 Çalışma esas ve usulü 115. maddeye uygun olur.

3.3.9. Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Geliştirme Birimi (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği Madde:72 )
 Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin eğitimlerini sürdürdükleri okul ve kurumlarda eğitim performansları ve ihtiyaçları doğrultusunda BEP'lerini hazırlamak amacıyla bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme birimi oluşturulur.
 Bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme birimi, okul/kurum müdürü veya görevlendireceği bir müdür yardımcısının başkanlığında;
 Bir gezerek özel eğitim görevi yapan öğretmen, b) Bir rehber öğretmen, c) Bir eğitim programları hazırlamakla görevlendirilen öğretmen, ç) Öğrencinin sınıf öğretmeni, d) Öğrencinin dersini okutan ilgili alan öğretmenleri, e) Öğrencinin velisi, f) Öğrenci, olmak üzere bu kişilerden oluşur.
 BEP geliştirme birimine, gerektiğinde görüşlerine başvurulmak üzere özel eğitim değerlendirme kurulundan bir üyenin katılımı sağlanır.
 Bu birimin çalışma usul ve esasları okul/kurum yönetimince belirlenir.
 BEP geliştirme birimi başkanı, MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinin 73. Maddesinde gösterilen görevleri, BEP geliştirme birimi MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinin 74. Maddesinde gösterilen görevleri yapar.

3.4. Sosyal Etkinlikler
3.4.1. Etkinlikler, MEB İlköğretim ve Orta Öğretim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliğinin 7. maddesinde belirtilen esaslar çerçevesinde yürütülür (MEB İlköğretim ve Orta Öğretim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği, Şubat 2005/2569 Sayılı TD).
 Sosyal etkinlikler; öğrenci, sınıf öğretmeni, sınıf/şube rehber öğretmeni tarafından Sosyal Etkinlikler Öğrenci Değerlendirme Formu (EK-7) ve Sosyal Etkinlikler Danışman Öğretmen Değerlendirme Formu (EK-8)’na göre değerlendirilir. Bu değerlendirmenin sonucu öğrenci dosyasındaki ilgili bölüme işlenir.
 Çalışmalar için Sosyal Etkinlikler Yıllık Çalışma Planı (EK-3) veya Sosyal Etkinlikler Proje Öneri Formundan (EK-4) hangisinin düzenleneceğine bu çalışmalarda görev alan öğrencilerle danışman öğretmenler birlikte karar verir. Çalışmaların projelendirilmesi hâlinde Sosyal Etkinlikler Proje Öneri Formunun yanı sıra, Sosyal Etkinlikler Proje Uygulama Takvimi (EK-6) hazırlanır ve çalışmaların sonunda Sosyal Etkinlikler Proje Sonuç Raporu (EK-5) düzenlenir. Tüm çalışmalar, sosyal etkinlikler kurulu ve okul müdürlüğünce onaylandıktan sonra uygulamaya konulur.
3.4.2. Sosyal Etkinlikler Kurulu
Müdürün görevlendireceği bir müdür yardımcısının başkanlığında danışman öğretmenlerin aralarından seçecekleri bir danışman öğretmen, kulüp temsilcilerinin aralarından seçecekleri üç öğrenci ile okul-aile birliğini temsilen iki veliden oluşur. Kurul, kulüp ve toplum hizmeti kapsamındaki etkinliklerin verimli bir şekilde yürütülmesi için danışman öğretmenler, öğrenciler, gönüllü veliler ve diğer öğretmenlerle iş birliği içinde çalışmaları koordine eder. Okul dışı etkinliklerde ilgili birimlerle iş birliği yaparak bu çalışmaların yürütülmesi için gerekli tedbirleri alır (MEB İlköğretim ve Orta Öğretim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği, Madde: 8).
3.4.3. Öğrenci Kulüpleri
 Okul açıldıktan ve sınıf temsilcileri seçildikten sonra en kısa sürede; sınıf temsilcileri ile okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin katılacağı toplantıda kurumun türüne, seviyesine, imkân ve şartlarına; çevrenin ekonomik, sosyal, kültürel ve coğrafi özelliklerine göre (EK-1) de yer verilen öğrenci kulüplerinden gerekli görülenlerine ya da öğrencilerin istekleri doğrultusunda farklı kulüplerin kurulmasına karar verilir (MEB İlköğretim ve Orta Öğretim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği, Madde: 10).
 Ayrıca kulüplerin oluşturulması sırasında aşağıdaki alanlar da göz önünde bulundurularak;
a) Zekâ oyunları (satranç, bilardo gibi),
b) Aileye ve çevreye ekonomik katkıda bulunma (ipek böceği, mantar, kümes hayvanı yetiştirmek, halı, kilim, kumaş dokumak, turist rehberliği yapmak gibi),
c) Millî ve insanî değerleri tanıma ve tanıtma (eski eserleri, yazma kitap ve levhaları toplamak, ören yerlerini incelemek, millî folklor ürünlerini araştırmak, öğrenmek ve derlemek)
amaçlı öğrenci kulüpleri de kurulabilir. Konuları birbirine yakın olan kulüpler ayrı ayrı kurulabileceği gibi birleştirilerek de yeni öğrenci kulüpleri oluşturulabilir.
 Öğrenci kulüpleri MEB İlköğretim ve Orta Öğretim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliğinin 11. maddesinde belirtilen esaslara uygun çalışır.
3.4.4. Tutulacak Defter ve Dosyalar
 Özel yönetmeliği bulunan kulüplerin dışındaki öğrenci kulüplerinde Toplantı Karar Defteri ve Evrak Dosyası tutulur (MEB İlköğretim ve Orta Öğretim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği, Madde: 33).
3.4.5. Toplum Hizmeti Çalışmaları
 Öğrencilerin; ailesine, çevreye ve topluma duyarlı, gönüllü çalışma bilincine sahip, sorun çözen ve çözüm üreten, resmî, özel, sivil toplum kurum ve kuruluşları ile iş birliği içinde çalışma becerilerini geliştirmiş birer fert olarak yetişmeleri için toplum hizmeti çalışmalarına yer verilir. Toplum hizmeti çalışmaları, öğrencilerin yaş ve bilgi seviyelerine uygun öğrenci kulübü çalışmaları kapsamında, ayrı olarak veya bireysel olarak ya da grupla hazırlanacak çalışma planlarına ve projelere göre yaptırılır (MEB İlköğretim ve Orta Öğretim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği, Madde: 12).
 Toplum hizmeti çalışmaları, aynı maddede belirtilen etkinlikleri veya benzerlerini kapsayarak, 13. maddedeki esaslara uygun yürütülür.
3.4.6. Sosyal Etkinlikler ile İlgili Görevler
 Müdür, danışman öğretmen, sınıf öğretmenleri ile sınıf/şube rehber öğretmenleri, gönüllü veliler görevlerini MEB İlköğretim ve Orta Öğretim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliğinin 14-17. madde hükümlerine uygun yürütürler.
3.4.7. Diğer Etkinlikler
 Sosyal etkinlikler kapsamında aşağıdaki faaliyetlerde de bulunulabilir. Bu faaliyetlere okul yönetimi ve öğretmenlerin yanında kulüplerde görev alan öğrencilerin aktif katılımı ve bu çalışmaların öğrencilerce planlaması sağlanır (MEB İlköğretim ve Orta Öğretim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği, Madde: 20).
 Okulda; a) Geziler, b) Yarışmalar, c) Beden eğitimi, izcilik, müzik ve halk oyunları çalışmaları, d) Yayınlar, e) Gösteriler, f) Tiyatro çalışmaları, g) Defile, sergi ve kermes gibi çalışmalarla çeşitli etkinlikler düzenlenebilir. Bu çalışmaların yürütülmesinde yönetmeliğin 21-27. maddelerindeki esaslara uyulur.
3.4.8. Diğer Eğitim Kurumlarındaki Sosyal Etkinlikler ile Özel Yönetmeliği Bulunan Kollar
Çıraklık ve Yaygın Eğitim Kurumları ile diğer eğitim kurumları kendi konumlarını dikkate alarak sosyal etkinliklerini bu Yönetmelik hükümlerine göre yürütürler (MEB İlköğretim ve Orta Öğretim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği madde: 34).
* Özel yönetmeliği olan eğitici kolların oluşturulması (Okul Spor Kulübünün 2336 sayılı TD yayınlanan Yönetmeliğine, Okul Kooperatifinin ise 2149,2188 sayılı TD ve 83/224 sayılı Genelgeye, Sivil Savunma Kolunun İçişleri Bakanlığının 15/05/1989 tarih ve 89-235 sayılı yazısına uygun olarak kurulması) çalışma usul ve esasları kendi yönetmelikleri çerçevesinde yerine getirilir.

3.5. Rehberlik Hizmetleri
Rehberlik ve Psikolojik Danışma hizmetlerini yürütmek üzere, rehberlik ve psikolojik danışma servisi kurulur (İKY Madde: 75, MEB Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 43).
a) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin planlanması, eş güdümünün ve kurum içindeki işbirliğinin sağlanması amacıyla Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Okul Yürütme Komisyonu oluşturulur; komisyon, yılda en az üç defa toplanır. Ayrıca ders yılı içinde gerektiğinde okul müdürünün uygun gördüğü tarihlerde de toplanabilir. Komisyon, okul müdürünün başkanlığında, yönetmeliğin 45. Maddesinde belirtilen üyelerden oluşturulur ve anılan yönetmeliğin 46. Maddesindeki görevleri yapar (MEB Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 45, 46).
b) Okul müdürü 47, müdür yardımcıları 48, servisin elemanları 49 ve 50, sınıf/şube rehber öğretmenleri de (İKY Madde: 76) 51. Maddede yer alan görevleri yapar (MEB Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 47-51).
c) İl çerçeve programı temel alınarak, okulunun rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri programı sınıf düzeylerine, okulun türüne ve öğrencilerin ihtiyaçlarına göre hazırlanır (MEB Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 50/a).
d) Sınıf rehber öğretmenleri (1-8. sınıf), okulun rehberlik ve psikolojik danışma programı çerçevesinde sınıfının yıllık çalışmalarını planlar ve bu planlamanın bir örneğini rehberlik ve psikolojik danışma servisine verir (MEB Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 51/a).
e) İlköğretimde 1'inci sınıftan 5'inci sınıfa kadar olan sınıfları okutan öğretmenler de bu görevleri kendi sınıflarında; üst sınıflardaki sınıf rehber öğretmenleri gibi, öğrencilerinin yaş, gelişim, eğitim durumları, bireysel özellikleri ve gereksinimleri doğrultusunda, rehberlik ve psikolojik danışma servisinin eş güdümünde yürütürler (Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 51/b).
f) Sınıf rehber öğretmenliği görevi olmayan öğretmenler de gerektiğinde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servisinin planlama ve eş güdümüyle çalışmalara yardımcı olurlar (Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 52).
g) Öğrenci gelişim dosyalarına ilişkin kayıtlar tutulur ve işlenir (MEB Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği Madde: 51/c, 50/k).

3.6. Bayrak Törenleri
 Bayrak törenleri, Türk Bayrağı'nın ve İstiklâl Marşı'nın anlam ve önemine yaraşır şekilde düzenlenir. Törenlerde Bayrağımıza ve İstiklâl Marşımıza olan sevgi ve saygıyı güçlendirmek amaçlanır ve gerekli her türlü önlem alınır (MEB İlköğretim ve Orta Öğretim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği, Madde: 29).
 Bayrak çekilirken ve indirilirken tören yapılır. Bayrak törenlerinin gereken biçimde yapılmasından o mahaldeki yetkili amirler sorumludur (Türk Bayrağı Kanunu Madde: 3).
 Tören yapmak üzere ayrı bir Bayrak direği bulunur. Okulda tek bir Bayrak direği mevcut ise Bayrak, tören zamanında uygun bir süre önce indirilir (Türk Bayrağı Tüzüğünün 06/04/2001 tarih ve 24365 Sayılı RG ile Değişik 15/B Maddesi).
 Okullardaki Bayrak töreninde Bayrağı çeken veya indiren kişi çekilmesinden sonra veya indirilmesinden önce Bayrağı selamlar. Öğretmenler, öğrenciler ve okuldaki diğer kamu görevlileri törene başları açık olarak saygı duruşu ile katılırlar. Varsa bando eşliğinde, yoksa boru veya komutla İstiklal Marşı söylenir (Türk Bayrağı Tüzüğünün 29/06/2001 tarih ve 24447 Sayılı RG ile Değişik 22/F Maddesi).
 Bayrak törenleri ile ilgili olarak 13/01/2005 tarih ve 25699 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Millî Eğitim Bakanlığı İlköğretim ve Orta Öğretim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği”nin 29. Maddesi ile Mart 2007 tarih ve 2594 sayılı Tebliğler Dergisinde yayımlanan “Milli Eğitim Bakanlığının Bayrak Törenleri Yönergesi”nde belirtilen hususlara uyulur.
 Yabancı uyruklu öğretmen ve öğrenciler Bayrak törenlerine katılmaya zorlanmayacaktır (MEB Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün 1977/178 nolu Genelgesi)

3.7. Törenlerle İlgili Esaslar (MEB İlköğretim ve Orta Öğretim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği, Madde: 28):
Törenlerde aşağıdaki hususlar göz önünde tutulur
a) Tören programı her okulda, müdür veya görevlendireceği bir müdür yardımcısının başkanlığında en az iki öğretmen ve bir öğrenci temsilcisinden oluşturulan komisyonca hazırlanır ve uygulanır.
b) Törenlere okulun öğrenci, öğretmen ve diğer görevlileri ile hazır bulunanlar katılır.
c) Törenlere protokol, emekli öğretmenler, veliler ve okuldan mezun olanlar davet edilir.
ç) Okul binaları ile Atatürk köşesi; bayrak, flama ve mevzuata uygun afişlerle donatılır ve imkânlar ölçüsünde ışıklandırılır.
d) Okulda ve çevrede varsa bando, folklor ekibi ve yayın organlarından yararlanılmaya çalışılır.
e) Konuşma metinlerinin, şiirlerin ve diğer dokümanların müdürlükçe onaylanan birer örneği, o yıla ait tören dosyasında saklanır.
f) Törenlerde; Atatürk ve Türk büyükleri ile eğitim şehitleri için saygı duruşu ve İstiklâl Marşı'nın söylenmesinden sonra günün anlam ve önemine uygun şekilde hazırlanan programa göre hareket edilir.
g) Tören konuşmalarında, Türk Millî Eğitiminin genel amaçları ve temel ilkelerine, eğitim-öğretimin önemine, okulun tarihçesine ve gelişimine, önceki öğretim yılının değerlendirme sonuçlarına, okulun çevre ilişkilerine ve sağladığı yararlara, programlanan etkinliklere, okul-aile ilişkilerine ve öğrencilerden beklenen davranışlara yer verilir.

3.8. Dinî Bayramlar
Pansiyonlu ve yatılı okullarda Ramazan ve Kurban Bayramları yönetici, öğretmen, öğrenci ve diğer personelin katılımıyla kutlanır (MEB İlköğretim ve Orta Öğretim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği, Madde: 31).

3.9. Belirli Gün ve Haftalar
 Okul/kurumlarda anılacak, kutlanacak gün ve haftalar, MEB İlköğretim ve Orta Öğretim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği (Ek-2)’de düzenlenmiştir.
 Çevrenin özelliği, okulun fizikî durumu ve imkânları göz önünde tutularak okul yönetimince belirlenen bu etkinliklerin hangilerinin sınıf içi, sınıflar arası veya okul düzeyinde gerçekleştirileceği ve bu etkinliklerde hangi kulüp ve öğrencilerin görevlendirileceği öğretmenler kurulunca kararlaştırılır. Belirli gün ve haftalarla ilgili etkinliklere, öğrencilerin aktif katılımları sağlanır. Daha kapsamlı yapılması istenen etkinliklerin planlanması, eğitim bölgeleri koordinatör müdürü ile il/ilçe millî eğitim müdürlüklerince yapılır.

3.10. Okul-Aile Birliği (Okul-Aile Birliği Yönetmeliği, 31.5.2005/25831 tarih ve 2573 Sayılı TD).
a) Birlik, okul ile aile arasında bütünleşmeyi gerçekleştirmek, veli ve okul arasında iletişimi ve iş birliğini sağlamak, eğitim-öğretimi geliştirici faaliyetleri desteklemek, maddi imkanlardan yoksun öğrencilerin zorunlu ihtiyaçlarını karşılamak ve okula maddî katkı sağlamak üzere kurulur. Okul-aile birliği kurulduğu okulun adını alır (1739 Sayılı Milli Eğitim Kanunu, Madde: 16, İlköğretim Kurumları Yönetmeliği, Madde: 120, Okul-Aile Birliği Yönetmeliği, Madde: 5).
b) Birlik, yönetmeliğin 6. Maddesinde belirtilen kuruluşlarla işbirliği yapar.
c) Okulun müdürü, müdür yardımcıları, öğretmenleri ve öğrenci velileri birliğin üyeleridir (Madde: 7).
ç) Genel kurul, yönetim kurulu ve denetleme kurulları oluşturulur (Madde: 8). Kurulların toplanma zamanı, usulü ve görevleri, yönetmeliğin 9-14. Maddelerine uygun olur.
d) Birliğin gelirlerinin toplanması ve harcanması mevzuata uygun olur (Madde: 15),
e) Kantin, açık alan, salon ve benzeri yerlerin işletilmesinden elde edilen gelirlerin dağılımı usulüne uygun yapılır (Madde: 18),
f) Gelirlerin harcanmasında; “Eğitim-öğretim giderleri, maddi imkanlardan yoksun öğrencilerin zorunlu ihtiyaçlarının karşılanması, yönetim kurulu kararıyla belgeye dayalı olarak yapılması”na uyulur (Madde: 19),
g) Gelir gider kayıtlarının üçer aylık aralıklarla velilerin görebileceği şekilde, ayrıca yönetim kurulunun, yıllık tahminî bütçeyi ve yıl sonu malî raporunu okul ilân panosu ile diğer iletişim araçlarından yararlanarak duyurur (Madde: 19),
ğ) Birlik ilgili yönetmeliğe göre tutması gerekli defter, dosya ve belgeleri düzenli olarak tutmalıdır (Madde: 20)
h) Ders yılı başında, Okul Öğrenci Kuruluna gözlemci olarak katılacak iki temsilci belirlenir (MEB Eğitim Bölgeleri ve Eğitim Kurulları Yönergesi Madde: 13)

Okul-Veli işbirliğiyle ilgili olarak (MEB Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 27/03/2002 tarih ve 2002/27 Sayılı Genelgesi, 2535 Sayılı TD):
 Bir eğitim-öğretim yılında en az iki kez olmak üzere okul idaresinin ihtiyaç duyduğu zamanlarda "veli toplantıları" yapılır. Veli toplantıları üç aşamada ele alınabilir:
* Genel veli toplantısı, * Şube veli toplantısı, * Bireysel görüşmeler (Veliler ile yapılacak özel görüşmeler)
 Bu toplantılara okul yöneticileri, okul psikolojik danışmanları (rehber öğretmenleri), sınıf rehber öğretmenleri ve alan öğretmenlerinin işbirliği içinde katılımı sağlanmalıdır. Ayrıca, genelgedeki diğer şartlar yerine getirilir.

3.11. Okul ve Sınıf kitaplıkları (MEB Okul Kütüphaneleri Yönetmeliği 22 Ağustos 2001 tarih ve 24501 sayılı RG, İKY, Madde: 146).
a) Okul kütüphanesi ve ilköğretim kurumlarında ayrıca sınıf kitaplığı kurulur (MEB Okul Kütüphaneleri Yönetmeliği, Madde: 5, İKY Madde: 146).
b) Okul kütüphanelerinde; kitap, dergi, broşür, poster, kupür ve resimler, CD-ROM, DVD ile her tür eğitici film, video kaset, belge geçer ve benzerleri (MEB Okul Kütüphaneleri Yönetmeliği, Madde: 10) ile İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinin 147. Maddesinde belirtilen kitaplar bulundurulur.
c) MEB Okul Kütüphaneleri Yönetmeliğinin 10. Maddesine göre oluşturulan komisyon tarafından, öğretim yılı başında, kütüphaneye alınacak kitapların seçimi yapılır.
ç) Eserler, Dewey Onlu Tasnif Sistemine göre sınıflandırılır. Kütüphanede bulunan eserler için kataloglama yapılır. Bu işlemler için AAKKII (Anglo-Amerikan Kataloglama Kuralları II) kullanılır. Kataloglar; yazar adı, kaynak adı ve konularına göre alfabetik olarak düzenlenir. Yapılan işlemler, bilgisayar ortamına aktarılır (MEB Okul Kütüphaneleri Yönetmeliği, Madde: 11).
d) Kaynaklar, Bakanlıkça uygun bulunarak Tebliğler Dergisinde yayımlanan eserler ile bilimsel nitelikte yayın ve araştırma yapan resmi kurum ve kuruluşların eserleri arasından seçilir. Kaynak seçiminde, Yönetmeliğin amacını gerçekleştirecek programların ve ders konularının işlenmesinde yardımcı; öğrencilerin yaş ve düzeylerine uygun olmasına dikkat edilir (MEB Okul Kütüphaneleri Yönetmeliği, Madde: 10).
e) MEB Okul Kütüphaneleri Yönetmeliğinin 12. Maddesine göre oluşturulan komisyon tarafından, ders yılı sonunda, Ayniyat Talimatnamesine göre kitapların düşümü yapılır.
f) (Değişik ikinci fıkra: 2.5.2006/26156 RG) Sınıf kitaplığındaki kitaplar sınıf kitaplık defterine, ansiklopedi gibi eserler ise okulun (C) demirbaş defterine kaydedilir (İlköğretim Kurumları Yönetmeliği, Madde: 146).
g) Okul kütüphanesinden yararlanma 15. Madde, ödünç verme hizmetleri 16-23. maddelere uygun yapılır (MEB Okul Kütüphaneleri Yönetmeliği).
3.12. Toplam Kalite Yönetimi ve MLO Uygulamaları (MEB Toplam Kalite Yönetimi Uygulama Yönergesi, 2506 Sayılı TD, 21/06/2001 tarih ve 410/3824 Sayılı İstanbul TKY Uygulama Projesi, MEB Personel Genel Müdürlüğünün 18/06/2001 tarih ve 310/37500 Sayılı MEB Taşra Teşkilatı TKY Uygulama Projesi, MEB Personel Genel Müdürlüğünün 11.07.2002 Gün ve 308- 36548 sayılı yazısı ekinde yer alan “ MEB Taşra Teşkilatı TKY Uygulama Projesi Kılavuzu”).
Yukarıda sıralanan mevzuat temel alınarak, MEB Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığının 14/06/2002 tarih ve 2002/49 Sayılı Genelgesi doğrultusunda, tüm okullarda, sırasıyla aşağıdaki çalışmalar yapılır:
 OGYE (Okul Gelişim Yönetim Ekibi) oluşturulur. OGYE, stratejik plan yapar ve okulun gelişim hedeflerini belirler (2002/49 Sayılı Genelgenin amir hükmü gereğince, okullarda oluşturulmuş olan kalite kurulları ile kalite geliştirme ekipleri kaldırılacak, bu kurul ve ekibin görevlerini OGYE yürütecektir).
 Özdeğerlendirme yapılır.
 Kuvvetli yönler ve iyileştirmeye açık alanlar belirlenir.
 İyileştirmeye açık alanlar önceliklendirilir.
 İyileştirme (Problem Çözme) ekipleri oluşturulur.
 İyileştirme ekipleri tarafından iyileştirme planları hazırlanır.
 İyileştirme planları doğrultusunda “Yıllık Okul Gelişim Planı” hazırlanır. Bu plan eğitim-öğretim yılı başından itibaren uygulanır. Dönem ortasında gözden geçirilir, gerekiyorsa biçimlendirici değerlendirme yapılır.
 Yapılan özdeğerlendirme ve iyileştirme çalışmalarının sonuçları gösterir “Okul Gelişim Raporu” hazırlanır.

3.13. Öğretim ve Planlanması
 Eğitim-Öğretimde birlik ve bütünlüğü sağlamak, öğretim programlarında yer alan amaçları gerçekleştirmek ve bu suretle eğitim ve öğretimi daha verimli hale getirmek için yönetici ve öğretmenlerin derslerine hazırlıklı ve planlı girmeleri zorunludur (MEB İlköğretim Kurumları Yönetmeliği, Madde: 6/l, 64, 95, 98/a-2; MEB Eğitim ve Öğretim Çalışmalarının Planlı Yürütülmesine İlişkin Yönerge, Ağustos 2003 tarih ve 2551 sayılı TD).
* Ünitelendirilmiş Yıllık Planlar ile Ders Planları “Ağustos 2003 tarih ve 2551 sayılı TD’de yayımlanarak 2003-2004 öğretim yılında yürürlüğe giren MEB Eğitim ve Öğretim Çalışmalarının Planlı Yürütülmesine İlişkin Yönerge”ye ve öğretim programlarına uygun olarak zamanında yapılır ve planlar hazırlanırken aşağıda belirtilen hususlara dikkat edilir :
– Ünitelendirilmiş Yıllık Planlar: Anılan yönergenin 8. maddesinde yer alan ilkeler temelinde, 10 ve 11. maddeler ile yönerge ekinde verilen EK-1’e uygun olarak yapılır.
– Ders Planları: Anılan yönergenin 8. maddesinde yer alan ilkeler temelinde, 12, 13 ve 14. maddelere uygun olarak -ilköğretimin ilk beş sınıfında günlük plan olarak- yapılır.
Günlük plânların tek tip olması zorunlu değildir. Farklı eğitim teorilerine uygun plânlar yapılabilir.
 MEB Eğitim ve Öğretim Çalışmalarının Planlı Yürütülmesine İlişkin Yönerge”nin Ağustos 2005 tarih ve 2575 sayılı Tebliğler Dergisinde yayımlanan yönergenin 1. maddesi ile değişik 12. maddesine göre; öğretmen kılavuz kitabı bulunan derslerde, kılavuz kitap, ders plânı yerine kullanılacağından, ayrıca ders planı yapma zorunluluğu bulunmamaktadır. Bununla birlikte, öğretmenin ihtiyaç duyması hâlinde, okulun şartlarına göre kılavuz kitaplarda yer alan plânların dışında da öğretim programına uygun ders planı hazırlanıp uygulanabilecektir.
* Ders defterine uygulanan etkinliğin adı veya etkinliğin ilgili olduğu kazanım yazılır.
* Öğretmen kılavuz kitabı bulunmayan dersler için, eğitim-öğretim kurumlarında bir veya birkaç ders saati için sınıf öğretmeni, alan (branş) öğretmeni ve/veya zümre öğretmenleri tarafından ders plânı hazırlanır ve uygulanır.
* Aynı ders için, bir günde işlenebilecek ders saatinden daha fazla ders saati için günlük ya da ders planı yapılmasında, “ilgili ders programında yer alan birbiri ile ilgili kazanımların, hedef ve hedef davranışların birden fazla ders saatini gerektirir nitelikte ve yoğunlukta olması” temel ölçüt olarak alınır.
3.14. Ders Dağıtım Çizelgeleri
İlköğretim okulları haftalık ders çizelgesi hazırlanırken Talim ve Terbiye Kurulunun 14/07/2005 tarih ve 192 sayılı Kararıyla kabul edilen çizelge uygulanır.
 Özel eğitim okullarında bunun yanı sıra, MEB Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğünün kitapçık olarak yayınladığı ve ilgili bakanlığın internet sitesinden bulunabilecek olan; Orta düzeyde öğrenme yetersizliği (eğitilebilir) olan çocuklar ilköğretim programı, eğitim uygulama okulu eğitim programı ve iş okulu eğitim programlarında yer alan haftalık ders çizelgelerine göre düzenlenir.
3.15. Öğretim Programları
 Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin devam ettiği okul ve kurumlarda Bakanlıkça hazırlanan genel ve mesleki eğitim programları ile özel eğitim okul, kurum ve sınıflarında içerikleri öğrencilerin özelliklerine göre hazırlanmış özel eğitim programları da uygulanır (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği Madde:68).
 Bu programlar MEB Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nce kitapçık olarak yayınlanmış olup ayrıca ilgili bakanlığın internet sitesinden bulunabilir.
3.16. Bireyselleştirilmiş eğitim programı (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 69).
(1) Bireyselleştirilmiş eğitim programı, özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin gelişim özellikleri, eğitim performansları ve ihtiyaçları doğrultusunda hedeflenen amaçlara yönelik hazırlanan ve bu bireylere verilecek destek eğitim hizmetlerini de içeren özel eğitim programıdır.
(2) Bireyselleştirilmiş eğitim programı,
a) Eğitim planında yer alan yıllık amaçlar ve öğrencinin takip ettiği eğitim programı/programları temel alınarak belirlenen kısa dönemli amaçlarını,
b) Öğrencinin alacağı destek eğitim hizmetinin türü, süresi, sıklığı ve bu hizmetin kimler tarafından nasıl sağlanacağını,
c) Öğretim ve değerlendirmede kullanılacak yöntem ve teknik, araç-gereç ve eğitim materyallerini,
ç) Eğitim ortamına ilişkin düzenlemeleri,
d) Davranış problemlerini önlemeye ya da azaltmaya yönelik tedbirler ile uygulanacak yöntem ve teknikleri,
e) Öğrencinin kişisel bilgilerini içerir.
(3) Bireyselleştirilmiş eğitim programı, Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu ve BEP geliştirme biriminin iş birliğiyle hazırlanır.
(4) Bireyselleştirilmiş eğitim programı, öğrenci için hedeflenen amaçların gerçekleşme düzeyi doğrultusunda değerlendirilir. Birey için hazırlanacak yeni bireyselleştirilmiş eğitim programında ve bireyin yönlendirilmesinde BEP'e ilişkin değerlendirmeler esas alınır.
3.17. Özel Eğitim Gerektiren Bireyler İçin Açılan;
a) Hazırlık Sınıfları: Okul öncesi eğitimini tamamlayan veya zorunlu ilköğretim çağına gelmiş özel eğitime ihtiyacı olan bireyleri örgün eğitime hazırlamak amacıyla resmî ve özel ilköğretim okulları ile özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için açılan ilköğretim okullarında gerektiğinde hazırlık sınıfları açılabilir (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde:47). Hazırlık sınıflarındaki eğitim-öğretim hizmetlerinin yürütülmesinde MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinin 48. maddesinde yer alan hususlar dikkate alınır.
b) Evde Eğitim: Okul öncesi ve ilköğretim çağındaki özel eğitime ihtiyacı olan bireylerden eğitim-öğretim kurumlarından doğrudan yararlanamayacak durumda olanlara evde eğitim hizmeti verilmesi esastır (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 34).
3.18. Kaynaştırma yoluyla eğitim
a) Kaynaştırma yoluyla eğitim; özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitimlerini, destek eğitim hizmetleri de sağlanarak yetersizliği olmayan akranları ile birlikte resmî ve özel; okul öncesi, ilköğretim, orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarında sürdürmeleri esasına dayanan özel eğitim uygulamalarıdır (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde:23).
b) Kaynaştırma yoluyla eğitim uygulamalarında MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinin 23. maddesinde yer alan hususlar dikkate alınır:
c) Kaynaştırma yoluyla eğitimlerine devam eden öğrencilerin başarılarının değerlendirilmesinde ilgili mevzuatın yanında MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinin 24. maddesinde yer alan hususlar dikkate alınır.
3.19. Aile eğitimi hizmetleri (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 36)
(1) Aile eğitimi, tüm eğitim kademelerinde bireyin eğitimine katkı sağlamak amacıyla aileye verilecek her türlü rehberlik ve danışmanlık hizmetlerini içeren bir eğitimdir.
(2) Aile eğitimi hizmetleri yürütülürken aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
a) Aile eğitim programları; aile eğitiminde esas olacak genel ilke ve amaçlar doğrultusunda bireyin yetersizliği, gelişim özellikleri, eğitim ihtiyaçları ve ailenin ihtiyaçlarına uygun olarak hazırlanır ve yürütülür.
b) Aile eğitimi hizmetlerinin planlanması ve koordinasyonu özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından yapılır.
c) Aile eğitim programları, RAM'lar, özel eğitim okul ve kurumları, kaynaştırma uygulamaları yapılan okullar tarafından hazırlanır ve yürütülür.
ç) Aile eğitimi hizmetleri, bireyin ve ailenin ihtiyaçları doğrultusunda bireysel, grup ya da uzaktan eğitim şeklinde yürütülür.
d) Aile eğitim programları ailenin katılımıyla bir yıllığına planlanır ve aile ile bireyin eğitim ihtiyaçları doğrultusunda her yıl yeniden geliştirilerek uygulanır.
e) Aile eğitimi hizmetleri, kurumlarda yürütülür. Ancak, ihtiyaç hâlinde bu hizmet evlerde de yürütülebilir.
3.20. Okul öncesi dönemde özel eğitim hizmetleri: 37-72 ay arasındaki özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin okul öncesi eğitimi zorunludur. Ancak, bireylerin gelişim ve bireysel özellikleri dikkate alınarak okul öncesi eğitim dönemi süresi bir yıl daha uzatılabilir. Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin okul öncesi eğitimlerini, öncelikle okul öncesi eğitim kurumlarında kaynaştırma uygulamaları kapsamında sürdürmeleri esastır. Ancak, bu bireyler için okul öncesi özel eğitim okulu/kurumu ve özel eğitim sınıfları da açılabilir ( ÖEHY Madde 24).

4. BÜRO İŞLERİ
 Özel eğitim okul ve kurumlarında, kurumun özelliğine ve kullandığı teknolojiye göre Ek-9'da yer alan Özel Eğitim Okul ve Kurumlarında Tutulacak Defter, Çizelge ve Dosyalar tutulur. Bütün defterlerin, sayfalarının birleştiği yer, okul/kurum mührü ile mühürlenir. Defterlere ilk sayfadan başlayarak sayfa numaraları yazılır ve defterin kaç sayfa olduğu belirtilerek onaylanır (Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nin 92. Maddesi).
 Defter ve dosyaların yazılmasında silinti ve kazıntı yapılmaz, yazılar mürekkepli kalemle yazılır ve düzeltmelerde, üzeri tek çizgi ile çizilip üst kısmına doğrusu yazılır. Düzeltme yapanın adı soyadı yazılır ve imzalanarak onaylanır (İKY Madde: 59).
 Evrak, “Standart Dosya Planı”na göre dosyalanır (Başbakanlık Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğünün 24/03/2005 tarih ve 2005/7 sayılı genelgesi). Resmi yazışmalarda, 02/12/2004 tarih ve 25658 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Resmi Yazışmalarda Uygulanacak Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik” hükümlerine uyulur.
 “İlköğretim Kurumları Bilgi Formu” ders yılı başında ve sonunda milli eğitim müdürlüğüne gönderilir (İKY Madde: 8/EK-6).
 Dönem ve ders yılı sonlarında okul müdürlükleri; "Öğrenci Davranışları Bilgi Toplama Formu”nu bağlı bulundukları millî eğitim müdürlüğüne gönderirler (İKY, Madde: 135/EK-13).
 Özel öğretim kurumları ilan ve reklam verebilirler (5580 Sayılı Kanun, Madde: 11).
 Brifing dosyası hazırlanır. Brifing hazırlanırken “Brifing Hazırlama ile İlgili Esaslar” a uyulur (MEB TTK’nın 22/02/1967 tarih ve 582/1-9323sayılı kararı, 1442 sayılı TD ).
 Defter, dosya ve kayıtlar, mevzuatında gösterildiği biçimde arşivlenir (MEB Arşiv Hizmetleri Yönergesi).
 Basılı evrak “Milli Eğitim Vakfı”ndan temin edilir (2866 sayılı Öğrencilerle İlgili Basılı Evrakın Milli Eğitim Bakanlığınca Hazırlanması, Bastırılması ve Satılması Hakkında Kanun, Öğrencilerle ilgili Basılı Evrakın Milli Eğitim Bakanlığınca Hazırlanması, Bastırılması ve Satılması Hakkında Yönetmelik).

5. ÖĞRENCİ İŞLERİ
5.1. Eğitsel değerlendirme ve tanılama (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 7).
a) Eğitsel değerlendirme ve tanılama sürecinde, eğitsel amaçla bireyin tüm gelişim alanındaki özellikleri ve akademik disiplin alanlarındaki yeterlilikleri ile eğitim ihtiyaçları belirlenerek en az sınırlandırılmış eğitim ortamına ve özel eğitim hizmetine karar verilir. Bireyin eğitsel değerlendirme ve tanılaması rehberlik ve araştırma merkezinde oluşturulan özel eğitim değerlendirme kurulu tarafından nesnel, standart testler ve bireyin özelliklerine uygun ölçme araçlarıyla yapılır. Eğitsel değerlendirme ve tanılama; eğitimin her tür ve kademesindeki geçişler ile bireylerin eğitim performansı ve eğitim ihtiyaçları dikkate alınarak veli ya da okulun/kurumun isteği üzerine gerektiğinde tekrarlanır.
Eğitsel değerlendirme ve tanılama sonucunda özel eğitime ihtiyacı olduğu belirlenen bireyler için Ek-1'de yer alan Özel Eğitim Değerlendirme Kurul Raporu hazırlanır.
b) Eğitsel değerlendirme ve tanılama için gerekli belgeler (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 9):
(1) Bireyin, velisinin ya da okul/kurum yönetiminin yazılı başvurusu.
(2) Okula/kuruma kayıtlı öğrenciler için bireysel gelişim raporu.
(3) Herhangi bir okula/kuruma kayıtlı olmayan bireyler için başvurduğu RAM'ın sorumluluk bölgesi içinde ikamet ettiğini gösteren belge.
(4) Gerektiğinde tıbbî tanılaması ile ilgili sağlık kurulu raporu.
c) Eğitim planı (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği Madde:10)
(1) Özel eğitime ihtiyacı olan her birey için Ek-1/a'da yer alan Eğitim Planı Örneği hazırlanır. Eğitim planında, bireyin tüm gelişim ve akademik disiplin alanlarındaki performansı ile öncelikli eğitim ihtiyaçlarına göre belirlenen yıllık amaçlar yer alır.
(2) Eğitsel değerlendirme ve tanılaması ilk kez yapılan her bireyin eğitim planı özel eğitim değerlendirme kurulu tarafından hazırlanır.
(3) Resmî okul ve kurumlara devam eden öğrencilerin eğitim planı her yıl BEP geliştirme birimi tarafından yenilenir.
5.2. Yeni kayıt:
Zorunlu öğrenim çağında olup özel eğitime ihtiyacı olduğu tespit edilen veya tanısı konulmamış ve yerleştirme kararı alınmamış her bireyin okul ve kurumlara kaydı, yıllık çalışma takviminde belirlenen süreye bakılmaksızın yapılır (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 75).
5.3. Okula kayıt yaşı:
 37 ayını dolduran bireylerin kaydı okul öncesi eğitim kurumlarına, 72 ayını dolduran bireylerin kaydı ise ilköğretim veya zorunlu öğrenim çağındaki bireylere eğitim veren özel eğitim okul ve kurumlarına yapılır. Bu bireyler yaş, gelişim özellikleri ve eğitim performansına göre uygun sınıfa yerleştirilir.
 İş okullarına, kayıt tarihinde 21 yaşından gün almamış bireylerin kaydı yapılır. İş eğitim merkezlerinde ise yaş kaydı aranmaz (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde:76).
5.4. Kayıt kabul:
 Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin okul ve kurumlara kayıtlarında özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından yerleştirme kararı alınmış olması şartı aranmaz. Ancak, bu bireyler için yerleştirme kararı alınması konusunda okul/kurum yönetimi gerekli resmî işlemleri başlatır. Öğrencinin kayıtlı olduğu okul veya kurum, yerleştirme kararına uygun ise öğrenci bulunduğu okul ya da kurumda öğrenimine devam eder. Farklı bir yerleştirme kararı olması hâlinde ise öğrencinin yerleştirme kararına uygun okula nakli konusunda gerekli işlemler yapılır. Zorunlu öğrenim çağındaki özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için gündüzlü okul ve kurumlara kayıtta tuvalet eğitimi kazanmış olma şartı aranmaz (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 77).
5.5. Kayıt için gerekli belgeler (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 78).
 Nüfus cüzdanı sureti, b) İkamet belgesi, c) Fotoğraf, ç) Yatılı okul ve kurumlar için sağlık kurulu raporu, d) Ortaöğretim kurumları ile iş okullarına kayıtta ilköğretim diploması, e) Yerleştirme kararı alınmış öğrenciler için özel eğitim hizmetleri kurulu kararının bir sureti.
5.6. Devam zorunluluğu
 Eğitim ve uygulama okulları, otistik çocuklar eğitim merkezleri ve iş okullarına devam eden öğrenciler, okul yönetiminin en az iki defa yazılı uyarısına rağmen mazeret göstermeksizin 70 iş günü sürekli devamsızlık yapmaları durumunda bu öğrencilere devamsızlıklarından dolayı sınıf tekrarı yaptırılır. İki yıl üst üste devamsızlık nedeniyle sınıfta kalan öğrencilerin kaydı silinir. İş eğitim merkezlerinin kurs programına mazeret göstermeksizin 70 iş günü sürekli devam etmeyen kursiyerler izleme ve yöneltme kurulu tarafından programdan çıkartılırlar (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 79).
5.6. Nakil
 Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için açılan ilköğretim okullarının hazırlık sınıflarına devam eden öğrencilerin zorunlu hâller dışında ilk üç aydan önce nakli yapılmaz. Aynı tür ve kademedeki özel eğitim okul ve kurumları arasında nakillerde yeni bir yerleştirme kararı istenmez (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 80).
5.7. Öğrenim süresi
 İlköğretim programlarına denk olmayan eğitim programlarının uygulandığı okul ve kurumlara devam eden öğrencilerden, zorunlu öğrenim çağı sonuna kadar sekizinci sınıfı bitiremeyenlere öğrenimlerini tamamlamak üzere en çok iki öğretim yılı daha okula devam etme hakkı verilir (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 81).
5.8. Öğrenci kıyafetleri
 Özel eğitim kurumlarından hastane ilköğretim okulları ve iş eğitim merkezlerinde forma giyme zorunluluğu aranmaz (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 82).
 MEB Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 02/03/2007 tarih ve 2007/20 sayılı genelgesi uyarınca; eğitim programları ile özel eğitim ilke, yöntem ve tekniklerine göre zihinsel yetersizlik, otistik ve sağlık kuruluşlarında yatarak tedavi gören çocukların devam ettiği eğitim kurumlarında; öğrencilerin iş atölyelerindeki çalışmaları başta olmak üzere, diğer eğitim etkinlikleri sırasında rahat hareket edebilecekleri uygun giysiler giymelerinin, ayrıca velilere de ekonomik, külfet getiren belirli bir kıyafet giyme zorunluluğu getirilmemesinin, uygun olacağı belirtilmektedir.
5.9. Sınıf Başkanlığı
 Her sınıfın bir başkanı olması esastır. Sınıf başkanı, ders yılı başında, sınıf öğretmeninin rehberliğinde öğrenciler arasından seçimle belirlenir (İKY Madde: 137).
5.10. Öğrenci karnesi ve bireysel gelişim raporu (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 83).
 Eğitim ve uygulama okulları, otistik çocuklar eğitim merkezleri ve iş okullarında öğrencilerin durumlarını velilere duyurmak amacıyla yarıyıl ve öğretim yılı sonunda olmak üzere iki defa karne verilir. Karnede öğrencinin derslerdeki başarısı ile davranış gelişimi değerlendirme sonuçları ve okula devam durumları gösterilir.
 Her öğrenci için yılda iki defa olmak üzere bireysel gelişim raporu hazırlanır. Bu rapor yarıyıl ve öğretim yılı sonunda karneyle birlikte öğrenci velisine gönderilir. Öğrencinin gelişiminin ailesi tarafından izlenerek eğitimde sürekliliğin sağlanması amacıyla hazırlanan raporda; öğrencinin BEP'inde yer alan ve her dönemde kazandırılması hedeflenen bilgi becerilerin kazanım düzeyi ayrıntılı olarak gösterilir.
 Karneler ve bireysel gelişim raporları sınıf öğretmenleri tarafından doldurulur.
5.11. Öğrenci başarısının değerlendirilmesi (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 84).
 Eğitim ve uygulama okulları, otistik çocuklar eğitim merkezlerinde ve iş okullarında öğrenci başarısının değerlendirilmesi aşağıdaki hususlara göre yapılır:
* Öğrencilerin başarılarının değerlendirilmesinde BEP'lerinde yer alan amaç ve davranışlar dikkate alınır. Bu kapsamda öğrencinin bütün dersleri için ayrı ayrı olmak üzere her dönemde kazandırılması hedeflenen amaçların davranışlarının yer aldığı çizelgeler hazırlanır. Bu çizelgede bir dönem için belirlenen davranışların toplamı 100 puan olacak şekilde her bir davranış puanlanır.
* Bu okullara devam eden öğrenciler başarısız notla değerlendirilmez Öğrencilerin başarıları ise dört ayrı notla aşağıdaki şekilde değerlendirilir:

DERECE RAKAM İLE PUANLAMA
Pekiyi 5 85-100
İyi 4 70-84
Orta 3 55-69
Geçer 2 0-54

5.12. Kimlik-paso
 Özel eğitim okul ve kurumlarında öğrenimlerini sürdüren öğrencilere kurum müdürlüğünce öğrenci kimlik belgesi verilir. Kimlik ve paso ile ilgili giderler, öğrenci velileri tarafından karşılanır. Paso ile ilgili iş ve işlemler, yerel yönetimlerle iş birliği yapılarak yürütülür (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 85).

5.13. İzleme (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği Madde:13).
 Özel eğitim hizmetlerinin planlanması ve eğitimde sürekliliğin sağlanması amacıyla erken çocukluk döneminden itibaren eğitimin her kademesinde özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin gelişimlerinin izlenmesi esastır.
 Bireylerin gelişimlerinin izlenmesi; önerilen özel eğitim hizmetlerinin uygunluğunun ve BEP'lerinde yer alan amaçların gerçekleşme düzeyi bakımından değerlendirilerek her yıl eğitim planlarının yenilenmesi yoluyla yürütülür.
 Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin gelişimlerinin izlenmesine yönelik faaliyetler; özel eğitim hizmetleri kurulu, rehberlik ve araştırma merkezleri, okullar, kurumlar ve ailenin iş birliğiyle yürütülür.
5.14. Ücretsiz/ indirimli okuyacak öğrenciler
 Resmi ilköğretim okulları parasızdır (Anayasa, Madde: 42, 222 Sayılı Kanun, Madde: 2, 1739 Sayılı Kanun, Madde: 22).
 Öğrencileri yetiştirme ve sınavlara hazırlama kurslarında (MEM Öğrencileri Yetiştirme ve Sınavlara Hazırlama Kursları Yönergesi, Madde: 19);
* Maddi imkânlarının yerinde olmadığı kurs merkezi yönetim kurulunca belirlenen öğrenciler, kurslardan ücretsiz olarak yararlanırlar.
* Ücretsiz olarak yararlanacak öğrenci sayısı, kurslara katılan öğrenci sayısının % 10'undan fazla olamaz.
* Sınavlara hazırlama kurslarında, maddi imkânları yetersiz öğrencilerden derslerinde daha başarılı olanlara, ücretsiz yararlanmada öncelik tanınır.
* Bakanlık merkez ve taşra teşkilâtında görevli, bu görevlerde iken emekli veya şehit olan personelin çocuklarından, ücretsiz yararlanma hakları saklı olmak üzere, kurs ücretinin % 50'si alınır.
 Özel Okullar, kontenjanlarının % 3’ü oranında ücretsiz öğrenci okutmak zorundadır (5580 Özel Öğretim Kurumları Kanunu, Madde 13).
* % 3 oranında ücretsiz okuyacak öğrencilerin kuruma getirdiği toplam maliyet, % 20, % 50, % 75… gibi değişik miktarlarda da dağıtılabilir (MEB Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün 17/05/2007 tarih ve 54616 Sayılı yazısı).
* % 3’lik oranın, % 1’i şehit ve malul gazilerin ilk ve orta öğretim çağındaki çocukları için kullanılır (MEB Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün 14/03/2007 tarih ve 2007/22 sayılı genelgesi).
* Ücretsiz okuyacak öğrencilerin müracaat şekli yönetmeliğin 10, müracaat şartları 9. maddesinde düzenlendiği gibi yapılır (Özel Öğretim Kurumlarında Ücretsiz Okuyacak Öğrenciler Hakkında Yönetmelik).
– Müracaatlar “Değerlendirme Kurulu” tarafından “Değerlendirme Kılavuzu”na göre değerlendirilir (Özel Öğretim Kurumlarında Ücretsiz Okuyacak Öğrenciler Hakkında Yönetmelik Madde: 11, MEB Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün 04/04/2007 tarih ve 510.1/52708 sayılı yazısı ekinde yer alan “Değerlendirme Kılavuzu).
5.15. Öğrencilerin taşınması
 Özel eğitim okul ve kurumları ile özel eğitim sınıflarındaki gündüzlü öğrencilerin okula ulaşımlarının ücretsiz sağlanması için gerekli tedbirler alınır (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği Madde: 90). Engelli öğrencilerin ücretsiz taşınması ile ilgili işlemler, MEB Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 15/09/2006 tarih ve 01/4206 sayılı yazısına uygun yürütülür.
5.16. Öğrenci İşleriyle İlgili Defter, Dosya ve Belgeler
a) Not Çizelgesi: Her öğretmen, bir not çizelgesi tutar. Bu çizelge öğretim yılı başında okul yönetimi tarafından sağlanır, çizelge mühürlendikten sonra imza karşılığında öğretmene verilir. Puanlar ve notlar, mürekkepli kalemle silinti ve kazıntı olmamasına dikkat edilerek yazılır. Her öğretmen not çizelgesini okul yönetimine vereceği not cetvelleri için esas olarak kullanmak ve istendiği zaman okul müdürüne veya denetim yetkisi olanlara göstermekle yükümlüdür. Öğretmen not çizelgeleri ders yılı sonunda, öğretim yılı içinde çeşitli nedenlerle okuldan ayrılanlar ise ayrıldıklarında tutanak karşılığında okul yönetimine teslim ederler. Bu çizelgeler bir öğretim yılı saklanır (İKY Madde: 41).
b) Sınıf Geçme Defteri: Birinci ve ikinci yarıyıl notları ile not ortalamalarının yazıldığı sınıf geçme defterleri, ilgili müdür yardımcısı ile müdür, tek öğretmenli okullarda sadece müdür, müdür yardımcısı bulunmayan okullarda ise müdür ile uygun göreceği bir öğretmen tarafından imzalanır (İKY Madde: 104).
c) Diplomaların Düzenlenmesi:
Diplomalar, sınıf geçme defteri esas alınarak yazılan diploma defterine göre düzenlenir. Kimlik bilgilerinde nüfus cüzdanı esas alınır. İlköğretim okullarından ders kesiminde mezun olanların diploma tarihi, derslerin kesildiği tarihtir. Şube öğretmenleri kurulu kararı ile mezun olanların diplomasına, şube öğretmenleri kurulunun kararının tarihi diploma tarihi yazılır. Her diplomaya, okulun ilk mezun verdiği tarihten itibaren düzenlenen diplomaların sırasını gösterir numara verilir. İlköğretim diploması, ilgili müdür yardımcısı ile okul müdürü tarafından imzalanır. Diplomalar, iki nüsha hâlinde düzenlenen diploma defterlerinin bir örneği ve mezun olanların isimlerini gösterir bir liste okulun bağlı bulunduğu il, ilçe millî eğitim müdürlüğüne gönderilir. Diplomalar, millî eğitim müdürlüğünce soğuk damga yapılarak okula gönderilir. Diploma defterlerinin birer örneği millî eğitim müdürlüklerince saklanır. Diplomalar, diploma defterinin ilgili bölümü imzalatılarak öğrencinin kendisine veya velisine verilir. Yazılı başvurma hâlinde diploma, taahhütlü olarak da gönderilebilir. Diploma defterinin imza bölümüne de yazının tarihi ve sayısı yazılır (İKY Madde: 55).

ç) Öğrenci Kayıt Defteri: Her okulda öğrencileri kayıt etmek için örneğine uygun öğrenci kayıt defteri tutulur. Her sayfaya bir öğrenci kaydedilir. Ancak, herhangi bir nedenle okuldan ayrılan öğrencinin durumu deftere işlenerek kaydı silindikten sonra aynı sayfaya yeni bir öğrenci kaydedilebilir. Herhangi bir nedenle yıpranan öğrenci kayıt defteri, okulun bağlı bulunduğu il/ilçe millî eğitim müdürlüğünden onay alınarak yeni deftere işlenir ve eski defter saklanır (İKY Madde: 103).
d) Yazılı Yoklama Kağıtları: Okulda bir yıl saklanır (MEB Arşiv Hizmetleri Yönergesi, Madde: 7).
e) Öğrenci Yoklama Defteri ve Fişleri: Okulda iki yıl saklanır (MEB Arşiv Hizmetleri Yönergesi, Madde: 7).
f) Ders Defteri: Okulda bir yıl saklanır (MEB Arşiv Hizmetleri Yönergesi, Madde: 7).
g) Öğrenci Dosyası: Her öğrenci için örneğine uygun bir dosya tutulur. Bu dosyada öğrencinin kayıt ve okul değiştirme belgeleri, velisiyle yapılan yazışmalar, rehberlikle ilgili gerekli kayıtlar yer alır. Dosyada gizliliği gerektiren belgeler ile objektif olmayan görüşlere yer verilmez. Öğrenci dosyası, öğrencinin okul değiştirmesi veya okulu bitirmesi hâlinde gittiği okula gönderilir. Okulu bitiren ve üst öğrenime devam etmeyen öğrencilerin dosyaları okul arşivinde öğrenci numara sırasına göre beş yıl saklanır. Öğrenci dosyalarının zamanında işlenmesinden ve saklanmasından ilgili öğretmenler, müdür yardımcıları ve okul müdürü sorumludur (İKY Madde: 23).
5.17. Öğrencilerin nöbet hizmetleri
 Küçük yaşlardan itibaren görev ve sorumluluk duygularını geliştirmek, okulun yönetim işlerinde görev almalarını sağlamak amacıyla 5, 6, 7 ve 8 inci sınıf öğrencileri, okul yerleşim alanı içinde nöbet görevlerini yürütürler. Öğrencisi yeterli olmayan okullarda 4 üncü sınıf öğrencilerine de nöbet görevi verilebilir. Yatılı/pansiyonlu okullarda yemekhane ve yatakhane nöbeti tutulur. Nöbetle ilgili görev ve sorumluluklar, okul yönetimince yazılı olarak belirlenir ve nöbetçi öğrencilere duyurulur. Nöbetçi öğrenciler yazılı ve uygulamalı sınavlara katılırlar (İKY Madde: 138).

6. PERSONEL İŞLERİ
Özel eğitim okul ve kurumlarına atanacak personelin sayısı, nitelikleri Bakanlıkça belirlenir ve yürürlükteki mevzuata göre atanır (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 51).
6.1. Atama-nakil işlemleri
 MEB TTK’nın 119 Sayılı “Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumlarına Öğretmen Olarak Atanacakların Atamalarına Esas Olan Alanlar İle Mezun Oldukları Yüksek Öğretim Programları Ve Aylık Karşılığı Okutacakları Derslere İlişkin Esaslar” (Ağustos 2004 tarih ve 2563 sayılı TD) da belirtilen şartları taşıyanlar öğretmen olarak atanır; 10/08/1999 tarih ve 23782 Sayılı RG’de yayımlanan “Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Okul Ve Kurumların Yönetici Ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelik” ve bu yönetmeliğe dayalı olarak gönderilen genelgeler ve kılavuz (Norm Kadro Uygulaması Kılavuzu, Ağustos 1999 tarihli TD) hükümleri doğrultusunda görev yerleri belirlenir.
* Okuldaki norm kadro hareketlerinin (azalma/çoğalma) yerindeliğinin tespiti de ayrıca dikkate alınır.
 Atama ve yer değiştirme suretiyle atamalara ilişkin işlem evrakı en geç 10 gün içerisinde 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümleri uyarınca ilgililere tebliğ edilir. Atama evrakı tebliğ edilenler 657 sayılı Kanunun değişik 62 ve 63 üncü maddelerinde belirtilen süre içinde göreve başlamak zorundadırlar (Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği, Madde: 51, 04/03/2006 tarih ve 26098 Sayılı RG).
 Özel öğretim kurumlarına öğretmen olarak atanacaklarda, resmi öğrenim kurumlarına atanacaklarda aranan nitelik ve şartlar aranır (MEB’ye Bağlı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği, Madde: 39). Yönetici olarak atanacaklarda MEB Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliğinin 42, genel müdür olarak atanacaklarda 43, uzman ve usta öğretici olarak atanacaklarda 49, yabancı uyruklularda 41. Madde hükümlerinde belirtilen şartlar aranır. 5580 sayılı Kanun kapsamında çalıştırılacak yabancılar “Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun” hükümlerine tabidir (5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu, Madde:8).
* Bunların görevlendirilmesi, çalışma izin onaylarının alınması ve uzatılması işlemleri, anılan yönetmeliğin 38. Maddesine göre yapılır.
* Personelin görevden ayrılışları en geç 1 ay içinde milli eğitim müdürlüğüne bildirilir (MEB’ye Bağlı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği, Madde: 56).
6.2. Personelin görevleri ve personel arasında iş bölümü yapılması
a) Okul müdürü, MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinin 53, 54, 55, 56 ve 58. Maddeleri doğrultusunda yöneticiler arasında görev dağılımı yapar. Her yönetici, yapılan görev paylaşımındaki görevlerine göre iş takvimi ve yıllık çalışma programlarını hazırlar (MEB İMB Rehberlik ve Teftiş Yönergesi, Madde: 8/1-e).
b) Öğretmenlerin görev ve sorumlulukları, MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinin 59. maddesi; Grup gözetimi ve eğitimi görevi verilen sınıf öğretmeninin görev ve sorumlulukları 60. maddesi, İş yeri koordinatör öğretmeninin görev ve sorumlulukları 61. Maddesi, Atölye ve laboratuvar dersleri öğretmeninin görev ve sorumlulukları 62. Maddesi, Rehber öğretmenin görev ve sorumlulukları 63. Maddesi, Gezerek özel eğitim görevi yapan öğretmenin görev ve sorumlulukları 64. Maddesi, Eğitim programları hazırlamakla görevlendirilen öğretmenin görev ve sorumlulukları 65. Maddesi, Usta öğreticinin görev ve sorumlulukları 66. Maddesi, Özel eğitim okul ve kurumlarında görev yapan diğer personelin göre ve sorumlulukları 67. Maddesine göre ilgililer tarafından yerine getirilir. Öğretmenler, kendilerine verilen görevleri zamanında yerine getirebilmek amacıyla “Yıllık Çalışma Programı” hazırlar ve uygular (İKY Madde: 64, MEB İMB Rehberlik ve Teftiş Yönergesi, Madde: 8/2-b).
c) Müdür ve müdür yardımcıları tarafından kendilerine verilen yazıları yazmak, gelen-giden yazıları dosyalamak gibi iş ve işlemleri yürütecek memur sayısının birden fazla olması durumunda, okul müdürlüğünce aralarında iş bölümü yapılır (İKY Madde: 77).
d) Okuldaki yardımcı hizmetler sınıfı personeli, okul yönetimince yapılacak planlama ve iş bölümüne göre görev yapar (İKY Madde: 91).
 Okuldaki yardımcı hizmetler ve genel idare hizmetleri sınıfındaki personelin görevleri ile ilgili yönetmelik maddeleri görülebilecek bir yere asılır. Görev dağılımları yazılı olarak bildirilir. (İKY Madde: 92).
 Yatılı ilköğretim kurumlarında bütün hafta çalışanların haftalık izinleri, görevlerini aksatmayacak şekilde toplu olarak veya belli süreler hâlinde verilir. (İKY Madde: 93).
 Hizmetli sayısı üç ve daha fazla olan okullarda, bina ve eklentilerinin güvenliğini sağlamak üzere hizmetliler “gece bekçiliği” yapmak üzere görevlendirilir (İKY Madde: 89).
g) Personel arasındaki iş bölümü ve görevlerin değişmesi durumunda, devir-teslim işlemleri yerine getirilir (MEB İMB Rehberlik ve Teftiş Yönergesi, Madde: 17/e-5).
h) Ders dağıtım çizelgeleri, Kasım ayı başında ve öğretim yılı içerisinde ders saatlerinde yapılan değişiklikler il veya ilçe milli eğitim müdürlüğüne bildirilir (MEB İMB Rehberlik ve Teftiş Yönergesi, Madde: 17/e-3 ).
ı) Okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan personel görev, yetki ve sorumluluklarını, yönetmeliğin 16-34. Maddelerinde yer alan hükümlere uygun olarak yerine getirir (Okul Öncesi Eğitim Kurumları Yönetmeliği).
 Usta öğreticiler, öğretmen yetkisiyle görevlendirilebilir (MEB Kurumlarında Sözleşmeli veya Ek Ders Göreviyle Görevlendirilecek Usta Öğreticiler Hakkında Yönetmelik, Madde: 12).
i) Okul müdürün görev tanımları dikkate alınır (2508 sayılı TD).
6.3. Özlük İşlemleri
a) Her personel için “Personel Şahıs Dosyası” düzenlenir (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 92/EK-9/b-9). Bu dosyada atama kararnamesi, izin, rapor, ödül, ceza vb. belgeler bulundurulur.
b) Öğretmen ve Personel İzin Defteri tutulur (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 92/EK-9/a-39). MEB İzin Yönergesi doğrultusunda alınan izinler bu deftere işlenir. Raporlar hastalık iznine çevrilir.
 Herhangi bir özrü nedeniyle görevine gelemeyenler, özürlerini 2 gün içinde haber vermek ve 7 gün içinde belgelemek zorundadır (İKY Madde: 66).
 Öğretmenler, yarıyıl ve yaz tatiline ayrılırken adreslerini okul yönetimine bırakırlar (İKY Madde:67).
 İş Kanununa tabi personel çalıştırılması durumunda, “Yıllık Ücretli İzin Kaydı ” tutulur (Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği, Madde: 20/Ek-1, 03/03/2004 tarih ve25391 sayılı RG).
c) Ek Ders Ücret Onayı alınır (Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliği, Madde: 13/a).
d) Personelin maaş, ücret gibi her türlü özlük hakları zamanında ödenir.
e) Ücretli/sözleşmeli çalışan personelin SSK/Sosyal Güvenlik destekleme primleri zamanında yatırılır (506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği).
6.4. Sicil ve disiplin İşlemleri
a) Okulda görevli tüm personel için “Öğretmen ve Personel Sicil Defteri” tutulur (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 92/EK-9/a-35). Defterde yer alan bölümlerin tamamı doldurulur. Personelin durumundaki değişiklikler (terfi, nakil gibi) deftere zamanında işlenir.
b) Personelin sicilleri, Aralık ayının ikinci yarısında doldurulur ve ilgili birime zamanında (31 Aralık’a kadar) gönderilir (Devlet Memurları Sicil Yönetmeliği, Madde: 12). Sicil verme süresini doldurmuş sicil amirleri ayrılırken personelin sicilini doldurur.
c) Olumlu sicil almış personelin terfileri zamanında sonuçlandırılır.
ç) Olumsuz siciller bir ay içerisinde gizli bir yazı ile ilgililere duyurulur. Gereği istenir.(22/12/1988-88/3055/1666733 Genelge)
d) Personelin yazılı istekleri mevzuatına uygun olarak yerine getirilir veya ilgili birimlere zamanında gönderilir.
e) Personelin devam takipleri için, Devam-Devamsızlık Defteri (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 92/EK-9/a-8) tutulur.
f) Çalışan personelin kıyafetleri, yönetmeliğine uygun olur (MEB İle Diğer Bakanlıklara Bağlı Okullardaki Görevlilerle Öğrencilerin Kılık Kıyafetine İlişkin Yönetmelik, 2150 sayılı TD ile 2532 sayılı TD).
 Bununla birlikte, MEB Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 02/03/2007 tarih ve 2007/20 sayılı genelgesi uyarınca; eğitim programları ile özel eğitim ilke, yöntem ve tekniklerine göre zihinsel yetersizlik, otistik ve sağlık kuruluşlarında yatarak tedavi gören çocukların devam ettiği eğitim kurumlarında görev yapan özel eğitim öğretmenleri ve etkinliğe katılan diğer eğitim personeli, tören ve toplantılar ile makama girme dışında, öğrencilerle bir arada oldukları bireysel ve grup eğitimi etkinliklerinde daha rahat hareket edebilmeleri için gerektiğinde beden eğitim öğretmenleri gibi eşofman giyebilecektir.
g) Ödül teklifleri zamanında yerine getirilir (T.D 2195-2343-2302-2352)
ğ) Yemekhane, mutfak, çamaşırhane, kantin gibi yerlerde çalışan personelin periyodik sağlık muayeneleri yapılır (2000/60 nolu genelge, 2514 Sayılı TD).
h) Personele her türlü duyuruların yapılacağı “Duyuru Panosu” hazırlanır. Duyurular ilgililere imza karşılığında zamanında duyurulur.
ı)Yönetici ve öğretmenler; Resmî Gazete, Tebliğler Dergisi, genelge ve duyurulardan elektronik ortamda yayımlananları Bakanlığın web sayfasından takip eder. Elektronik ortamda yayımlanmayanları ise okur, ilgili yeri imzalar ve uygularlar (İKY Madde: 65, MEB Tebliğler Dergisi Yayım Yönetmeliği, Madde: 7-9).
6.5. Nöbet işlemleri
 Özel eğitim okul ve kurumlarında okul öncesi, sınıf ve alan öğretmenleri nöbet tutar. Yatılı özel eğitim okul ve kurumlarında nöbet süresi 24 saattir. Bu kurumlardaki nöbetler için yeteri kadar öğretmen bulunmadığı takdirde kurumun yöneticileri de nöbetçi öğretmen olarak görev yaparlar. Nöbetlerde en az bir bayan ve bir erkek öğretmen görevlendirilir (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 89).
 Yatılı ve pansiyonlu okullarda belletici öğretmenler haftada en çok üç gün nöbet tutar (İKY Madde: 74).
 Nöbetin bitiminde nöbetçiler tarafından Nöbet Defteri (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 92/EK-9/a-14) doldurularak imzalanır. Bu defter, okulda 3 yıl saklanır (MEB Arşiv Hizmetleri Yönergesi, Madde: 7).
6.6. Genel Teftiş İşlemleri
 Okulda genel denetim için Teftiş Defteri (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 92/EK-9/a-11) tutulur. Genel denetimden sonra gönderilen rapora ve denetim tebliğine uygun işlemler yerine getirilir. Bu defter okulda süresiz saklanır (MEB Arşiv Hizmetleri Yönergesi, Madde: 7).
 Müdür tarafından sınıf ziyaretleri yapılır, belirlenen hususlar için gerekli rehberlik yapılır varsa ihtiyaçları giderilir. Personel İzleme Defteri (MEB İMB Rehberlik ve Teftiş Yönergesi, Madde: 17/e-7) tutulur.
 Kadroları ortaöğretim kurumlarında olup geçici görevlendirme onayı ile ilköğretim ve benzeri kurumlarda görevlendirilen branş öğretmenlerinin, görevlendirildikleri kurumların bünyesindeki tüm hizmetler ilköğretim müfettişlerince teftiş ve değerlendirmeye tabi tutulur (MEB İlköğretim Genel Müdürlüğünün 21/10/1999 tarih ve 11008 sayılı yazısı).
6.7. Aday Personelin Yetiştirilmesi (Aday Memurların Yetiştirilmelerine İlişkin Genel Yönetmelik, 27 Haziran 1983 tarih ve 18090 sayılı RG; MEB Aday Memurlarının Yetiştirilmelerine İlişkin Yönetmelik, 30 Ocak 1995 tarih ve 2423 sayılı TD; Adaylık Eğitimi Konulu Genelge ve MEB Aday Memurlarının Yetiştirilmelerine Yönelik Hazırlayıcı Eğitim Programı, 14 Ağustos 1995 tarih ve 2436 sayılı TD, 1995/55 Sayılı Genelge).
 Aday öğretmenler için rehber öğretmen görevlendirilir. Rehber öğretmen aday hakkında aylık raporlar düzenler.
 Temel, hazırlık, uygulamalı eğitim sonuçlarına göre işlem yapılır, belgeleri ilgili birimlere gönderilip, sonuçlar özlük dosyasında saklanır.
 Bir özel okulda adaylığı kaldırılan bir öğretmen, uzman ve usta öğreticiler resmi bir okula atanması durumunda adaylık eğitimine tabi tutulmaz (MEB’ye Bağlı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği, Madde: 47; MEB Personel Genel Müdürlüğünün 31/03/2003 tarih ve 25580 sayılı yazısı)
 Her aday personelin dosya hazırlaması sağlanır. Stajyerlik dosyası, okulda 5 yıl saklanır (MEB Arşiv Hizmetleri Yönergesi, Madde: 7).
6.8. Personelin Hizmetiçi Eğitim Gereksinimi
 Personelin ihtiyaç duyduğu eğitim konuları iş başında belirlenir yetiştirilmesi için gerekli hizmetler yerine getirilir (657 Sayılı Kanun, Madde:10, MEB Hizmetiçi Eğitim Yönetmeliği Madde 6, 2417 Sayılı TD).
 Teftiş sonucu müfettişlerce belirlenen hizmet içi eğitim ihtiyaçları alanlarına göre gruplandırılarak Mayıs ayı içerisinde grip başkanlarınca Başkanlığa bildirilir (MEB İMB Rehberlik ve Teftiş Yönergesi, Madde: 23).

7. HESAP VE AYNİYAT İŞLERİ
7.1. Kurulması Gereken Komisyonlar:
 Resmi İlköğretim Okullarında;
a) İlköğretim okulu alımları için;
1)Satın Alma Komisyonu (MEB İlköğretim Kurumları Yönetmeliği, Madde: 100).
2) Muayene ve Teslim Alma Komisyonu (MEB İlköğretim Kurumları Yönetmeliği, Madde: 101).
b) Anasınıfı alımları için ayrıca;
1) Satın Alma Komisyonu (Okul Öncesi Eğitim Kurumları Yönetmeliği, Madde: 39).
2) Muayene ve Teslim Alma Komisyonu (Okul Öncesi Eğitim Kurumları Yönetmeliği, Madde: 40).
7.2. Ücretli okutulan dersleri gösteren aylık müfredat cetvellerinin hazırlanması, maaş ve ücret bordrolarının düzenlenmesi (5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu; Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliği; Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar).
a) Ücret onayları alınır. Onaylarda maaş karşılığı ve ücretli okutulacak dersler belirlenir. Her değişiklikte değişiklik onayı alınır.
b) Bordrolar ve ödeme emirleri silintisiz kazıntısız düzenlenir.
c) Bordrolar ve ödeme emirleri iki adet yapılır. Mutemet hazırlar, gerçekleştirme görevlisi ve harcama yetkilisi imzalar. Kurumda bir sureti bulundurulur.
d) Bankaya verilen listeler beş adet düzenlenir.
e) Ek ders ücretleri listeleri, personelin devam-devamsızlık durumuna göre, alınan ücret onayına uygun olarak düzenlenir.
f) Ek ders ücreti listeleri de iki nüsha düzenlenir ve bir örneği kurumda saklanır. Ders, Ek ders ücretlerinin ödenmesinde, 16/12/2006 tarih ve 26378 sayılı RG’de yayımlanan “Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar”a göre işlem yapılır.
 Ders Dışı Eğitim Çalışması yapanlara haftada azami 6 saat ek ders ücreti, ödenir.
 Ders dışı eğitim çalışmalarının (ekzersiz) yürütülmesinde (izcilik, beden eğitimi ve spor çalışmaları, halk oyunları, güzel sanatlar) görev alacak yönetici ve öğretmenlerin nitelikleri ve her bir etkinliğe katılacak en az öğrenci sayısının belirlenmesinde MEB Personel Genel Müdürlüğünün 26/12/2006 tarih ve 2006/97 Sayılı Genelgesi ve bu genelge ekinde yer alan “Ders Dışı Eğitim Çalışmalarına İlişkin Esaslara” uyulur.
g) Yolluk giderleri ile sağlık giderleri mevzuatına uygun olur.
h) Maaş ve ücretlerden yapılan kesintiler mevzuatına uygun yapılır. Şahıs emeklilik icmal bordroları zamanında düzenlenir ve T.C. Emekli Sandığı genel müdürlüğüne gönderilir
ı) Düzenlenen belgelerin onaylı birer sureti kurumda dosyada saklanır. Maaş ve ücret bordroları, bilgisayarda yapılıyor ise, bu bordroların da onaylı bir örneği kurumda saklanır.
7.3. Okul Spor Kulüpleri Gelir-Gider İşlemleri (Okul Spor Kulüpleri Yönetmeliği, 01/04/1991 tarih ve 20832 sayılı RG, 2336 Sayılı TD, Değişiklik: 22977 sayılı, 02/05/1997 tarihli Resmi Gazete).
a) Spor kulübünün gelirleri, yönetmeliğin 25/a Maddesinde gösterilen kaynaklardan sağlanır ve aynı yönetmeliğin 25/b Maddesinde gösterilen yerlere harcanır.
b) Bankadaki para yönetim kurulu başkanı/başkan yardımcısı ile saymanın ortak imzasıyla çekilir (Madde: 25).
c) Okulun yıllık bütçesi bir öğretim yılı için düzenlenir (Madde: 25).
d) Kulübün mali işleriyle ilgili olarak; gelir-gider defteri, spor kulübü tahmini bütçe taslağı, gelir makbuzu, senet ve fatura dosyası, bütçe taslağı ve bilanço dosyası tutulur (Madde: 24). Alınan kararlar, karar defterine yazılır.
7.4. Okul Kantinleri
 Kantinin işletilmesiyle ilgili mali işlerin, 2573 sayılı Tebliğler Dergisinde yer alan MEB Okul Aile Birliği Yönetmeliği hükümleri uygulanır,
 Kantinin genel durumu ve satılan ürünlerle ilgili olarak MEB Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığının “Kantinlerde Uygulanacak Hijyen Kuralları” konulu 22/03/2006 tarih ve 2006/25 sayılı genelgesi hükümleri uygulanır.
7.5. Ücretsiz öğle yemeği
 Yatılı veya gündüzlü özel eğitim okul ve kurumlarında gündüzlü olarak okuyan ve parasız yatılılık şartlarını taşıyan öğrencilere genel bütçeden karşılanan ödenekle ücretsiz olarak öğle yemeği verilir (MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Madde: 91).
7.6. Yatılı/Pansiyonlu Özel Eğitim İlköğretim Okulları
 Parasız-paralı yatılı özel eğitim ilköğretim okullarında: a)Kayıt kabul b)Yönetim c)Mali hükümler d)Pansiyonun sağlık ve beslenme işleri, MEB’na Bağlı Okul Pansiyonları Yönetmeliği esaslarına göre düzenlenir (Resmi Gazete 30/10/1983-18206).
 Pansiyonlar için bütün defter, çizelge, dosya ve hesapların okulun gündüzlü kısımları ile ilgili kayıtlardan ayrı tutulması gerekir. İlgili maddelerde yazılan hesap, demirbaş hizmetleri ve satın alma işleri ile ilgili olan defter ve çizelgelerden başka şu defterler, çizelgeler ve dosyalar tutulur (MEB’na Bağlı Okul Pansiyonları Yönetmeliği Madde: 40)
7.7 Sigortalı Çalıştırılan Personelle İlgili Olarak (Resmi ve Özel Kurumlarda);
 Her işveren, işyerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izinlerini gösterir izin kayıt belgesi tutmak zorundadır (4857 sayılı İş Kanunu, Madde: 56). İşveren çalıştırdığı işçilerin izin durumlarını gösteren “Yıllık Ücretli İzin Kaydı”nı tutmak ve bu defteri istendiğinde yetkili memurlara göstermek ve izin kuruluna vermek zorundadır. İşveren dilerse her işçinin yıllık izin durumunu aynı esaslara göre kartoteks sistemiyle de yürütebilir (Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği, Madde: 20/Ek-1).
 Kurumda sigortasız personel çalıştırılamaz. İlköğretim Müfettişleri denetimleri esnasında tespit ettikleri sigortasız çalıştırılan/primleri yatırılmayan personeli SSK’ya bildirmekle yükümlüdürler (506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu, Madde: 2, 3, 5, 9, Genel Bütçeye Dahil Daireler ve Katma Bütçeli İdarelerin Denetim Elemanlarınca Yapılacak Tespitler Hakkında Yönetmelik, Madde: 5)
* Sigorta işlemleri 506 sayılı Sosyal Sigorta Kanunu ile 16 Ocak 2004 tarih ve 25348 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ve 01/05/2004 tarihinde yürürlüğe giren “Sosyal Sigortalar Kurumu Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği” hükümlerine uygun olarak yürütülür.
* Sigortasız/izinsiz personel çalıştırılıp çalıştırılmadığının belirlenmesi için muhtasar beyanname, izin onayı, SSK bildirimleri karşılaştırılır.
8. TAŞINIR MAL (DEMİRBAŞ) İŞLERİ (Taşınır Mal Yönetmeliği, 10/01/2007 tarih ve 26407 sayılı RG).
8.1. Defterler (Madde: 9):
 Tüketim Malzemeleri Defteri (Örnek: 1): Bu defter, Taşınır Kod Listesinin (A) bölümünde yer alan tüketim malzemelerinin giriş ve çıkış kayıtları için kullanılır.
 Dayanıklı Taşınırlar Defteri (Örnek: 2): Bu defter, Taşınır Kod Listesinin (B) bölümünde yer alan dayanıklı taşınırların kayıtları için kullanılır. Her bir dayanıklı taşınıra ait giriş ve çıkış kayıtları ayrı yapılır.
 Müze Defteri (Örnek: 3): Bu defter, müzelerde sergilenen veya sergilenmek üzere muhafaza altında bulundurulan taşınırlar için tutulur. Her bir taşınır için ayrı kayıt yapılır.
 Kütüphane Defteri (Örnek: 4): Bu defter, kütüphanelerdeki yazma ve basma nadir eserler ile kitap ve kitap dışı materyal için tutulur. Her bir taşınır için ayrı kayıt yapılır.
8.2. Belge ve Cetveller (Madde: 10):
Taşınır işlemlerinde, işlem türüne göre aşağıda belirtilen belge ve cetveller kullanılır:
 Taşınır İşlem Fişi (Örnek: 5; 5/A)
 Zimmet Fişi (Örnek: 6; 6/A)
 Taşınır İstek Belgesi (Örnek: 7)
 Dayanıklı Taşınırlar Listesi (Örnek: 8)
 Taşınır Geçici Alındısı (Örnek: 9)
 Kayıttan Düşme Teklif ve Onay Tutanağı (Örnek: 10)
 Ambar Devir ve Teslim Tutanağı (Örnek: 11)
 Sayım Tutanağı (Örnek: 12)
 Taşınır Sayım ve Döküm Cetveli (Örnek: 13)
 Harcama Birimi Taşınır Yönetim Hesabı Cetveli (Örnek: 14)
 Taşınır Hesap Cetveli (Örnek: 15)
 Taşınır Kesin Hesap Cetveli (Örnek: 16)
 Taşınır Kesin Hesap İcmal Cetveli (Örnek: 17)
 Müze/Kütüphane Yönetim Hesabı Cetveli (Örnek: 18)
* Taşınırların tüm giriş ve çıkış kayıtları ile kullanılacak defter, belge ve cetvellerin bilgisayar ortamında tutulması ve düzenlenmesi esastır (Madde: 11).
8.3. Taşınırların Giriş ve Çıkış İşlemleri ve Sicil Numarası Verilmesi
 Tüketim maddeleri, “Tüketim Malzemeleri Defteri”ne, dayanıklı taşınırlar ise “Dayanıklı Taşınırlar Defteri”ne kaydedilir.
 Kamu idarelerince bütün taşınırların ve bunlara ilişkin işlemlerin kayıt altına alınması esastır. Taşınır kayıtları, yönetim hesabı verilmesine esas olacak şekilde tutulur. Her bir kaydın belgeye dayanması şarttır (Madde: 12)
 Taşınırlar, edinme şekline bakılmaksızın kamu idaresince kullanılmak üzere teslim alındığında giriş; tüketime verildiğinde, satıldığında, başka harcama birimlerine devredildiğinde, bağışlandığında veya yardım yapıldığında, çeşitli nedenlerle kullanılamaz hale geldiğinde, hurdaya ayrıldığında veya kaybolma, çalınma, canlı taşınırın ölümü gibi yok olma hallerinde çıkış kaydedilir (Madde: 13)
 Giriş ve çıkış kayıtları Taşınır İşlem Fişine dayanılarak yapılır (Madde: 13)
 Taşınırların giriş ve çıkışlarıyla ilgili diğer hususlarda Yönetmeliğin 13-30. maddelerine göre işlem yapılır.
 Taşınırların devir işlemleri Yönetmeliğin 33. maddesi; Kamu idareleri arasında bedelsiz devirler ise, Yönetmeliğin 31. maddesi hükümlerine uygun olmalıdır.
 Giriş kaydı yapılan dayanıklı taşınırlara, taşınır kayıt ve kontrol yetkilisi tarafından bir sicil numarası verilir. Bu numara yazma, kazıma, damga vurma veya etiket yapıştırma suretiyle taşınırın üzerinde kalıcı olacak şekilde belirtilir. Fiziki veya kullanım özellikleri nedeniyle numaralandırılması mümkün olmayan taşınırlara bu işlem uygulanmaz.
Sicil numarası üç grup rakamdan oluşur. Birinci grup rakam, taşınırın Dayanıklı Taşınırlar Defterinde ayrıntılı izlenmek üzere kaydedildiği taşınır kodundan; ikinci grup rakam, taşınırın giriş kaydedildiği yılın son iki rakamından; üçüncü grup rakam ise taşınıra verilen giriş sıra numarasından oluşur (Madde: 36)
 Oda, derslik ve diğer bölümlerde yer alan dayanıklı taşınırlar, Yönetmelin 8 numaralı eki “Dayanıklı Taşınırlar Listesi”ne yazılarak, ilgili oda, derslik ve bölüm sorumlusuna “Devir Kurulu” tarafından devredilir ve anılan liste bulunduğu yere asılır (Madde: 33).
8.4. Taşınırların Sayım İşlemleri (Madde: 32).
 Kamu idarelerine ait taşınırların, taşınır kayıt kontrol yetkililerinin görevlerinden ayrılmalarında, yıl sonlarında ve harcama yetkilisinin gerekli gördüğü durum ve zamanlarda sayımı yapılır.
 Taşınır sayımları, harcama yetkilisince, kendisinin veya görevlendireceği bir kişinin başkanlığında taşınır kayıt ve kontrol yetkilisinin de katılımıyla, en az üç kişiden oluşturulan sayım kurulu tarafından yapılır.
 Sayım süresince, hizmetin aksamaması ve bozulabilecek nitelikteki taşınırlar için gerekli tedbirlerin alınması kaydıyla, taşınır giriş ve çıkışları sayım kurulunun talebi üzerine harcama yetkilisince durdurulabilir. Sayım yapılırken gerekli önlemlerin alınması, sayım kurulunun görev ve sorumluluğu altındadır.
 Sayım kurulu öncelikle, taşınır kayıt ve kontrol yetkilisince ambarda bulunduğu veya ambardan çıktığı halde belgesi düzenlenmediği ve kayıtları yapılmadığı belirtilen taşınırlara ilişkin işlemlerin yaptırılmasını sağlar. Sayım Tutanağının "Kayıtlara Göre Ambardaki Miktar" sütunu, defter kayıtları esas alınarak doldurulduktan sonra ambarlardaki taşınırlar fiilen sayılır ve bulunan miktarlar Sayım Tutanağının "Ambarda Bulunan Miktar" sütununa kaydedilir.
 Ambar sayım işlemleri tamamlandıktan sonra oda, büro, bölüm, geçit, salon, atölye, garaj ve servis gibi ortak kullanım alanlarında bulunan taşınırlar Dayanıklı Taşınır Listeleri ve bunların verilme sırasında düzenlenen Zimmet Fişleri esas alınarak sayılır ve sayım sonuçları Sayım Tutanağında gösterilir. Kullanım amacıyla kişilere zimmetle verilmiş olan taşınırlar için, sayım yapılmaksızın Sayım Tutanağının "Kayıtlara Göre Kişilere Verilen Miktar" sütunundaki bilgiler dikkate alınır.
 Sayımda bulunan miktar ile kayıtlı miktar arasında fark bulunması halinde miktarlarında farklılık bulunan taşınırların sayımı bir kez daha tekrarlanır. Yine farklı çıkarsa bu miktar "Fazla" veya "Noksan" sütununa kaydedilir.
 Sayım kurulunca, taşınırların fiili miktarlarının kayıtlı miktarlardan eksik oluğunun tespit edilmesi halinde Kayıttan Düşme Teklif ve Onay Tutanağı ve Taşınır İşlem Fişi; fazla olduğunun tespit edilmesi halinde ise Taşınır İşlem Fişi düzenlettirilerek, defter kayıtlarının sayım sonuçlarıyla uygunluğu sağlanır.
 Düzenlenen giriş ve çıkış belgelerinin bir örneği, muhasebe kayıtlarının yapılması için muhasebe birimine gönderilir.
 Kayıtların sayım sonuçlarıyla uygunluğu sağlandıktan sonra sayım kurulu tarafından Taşınır Sayım ve Döküm Cetveli düzenlenir. Cetvel, sayım kurulu ile taşınır kayıt ve kontrol yetkilisi tarafından imzalanır. Bu Cetvel ve eki sayım tutanağı ile sayım sonuçlarına göre düzenlenen giriş ve çıkış belgeleri, taşınır kayıt ve kontrol yetkilisinin yıl sonu hesabını oluşturur.