Osman Hamdi, (d. 1842 İstanbul – ö. 24 Şubat 1910 İstanbul) Türk müzeciliğinin kurucusu kabul edilen arkeolog, müzeci ve ressamdır. Güzel Sanatlar Akademisi Sanayi-i Nefise Mekteb-i Alisi'nin ve İstanbul Arkeoloji Müzesi'nin kurucusudur.
İlkokul öğrenimini Silivri'deki bir okulda yapan Osman Hamdi, 1856 yılında Maarif-i Adliye okuluna başladı. 1860'da hukuk öğrenimi için Paris'e gitti. Hukuk öğreniminin yanı sıra o dönemin ünlü ressamların olan Gerome (1824-1904) ve Boulanger (1824-1888)'in atölyelerinde çıraklık yaparak iyi bir resim eğitimi aldı.
1869 yılında Bağdat Yabancı İşler Müdürlüğü''ne atandı. 1871'de İstanbul'a geri dönünce sarayda çalıştı. 1881'de Müze-i Hümayun (İmparatorluk Müzesi)'a atandı. Bu görevi ile Türk müzeciliğinin parlak dönemleri başladı. 1883 yılında Güzel Sanatlar Akademisi Sanayi-i Nefise Mekteb-i Alisi'ni ve İstanbul Arkeoloji Müzesi'ni kurdu ve müdürlüklerini üstlendi. 1884'te o güne kadar hiç gündeme gelmemiş olan ve çokça kayıp verilmiş olunan bir zaafı gidermek için, antik eserlerin yurt dışına çıkarılmasını yasaklayan Asar-ı Atîka Nizamnâmesini çıkarttırarak yürürlüğe soktu.
Osman Hamdi Bey, Nemrut Dağı, Lagina ve Sayda'da arkeolojik kazılar gerçekleştirdi. Sayda da yaptığı kazılarda bulduğu, arkeoloji dünyasının başyapıtlarından sayılan, aralarında İskender Lahiti'nin de bulunduğu bir takım antik eserler çıkardı. Burada bulunan eserler bugün Osman Hamdi Bey'in bulmuş olduğu birçok eser gibi, kendisinin temellerini attırdığı İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmektedir.
“Kaplumbağa Terbiyecisi” ve “Savaştaki Beyaz At” Osman Hamdi?nin en ilgi çeken ve özgün eserlerinden birisidir.
Eskihisar' da kendi adında müzesi vardır.
Eserleri
?Kahve Ocağı (1879)
?Haremden (1880)
?İki Müsyen Kız (1880)Kız (1880)
?Çarşaflanan Kadınlar (1880)
?Vazo Yeren Kız (1881)
?(1881)
?Gebze Manzara (1881)
?Kız-Tevfika (1882)
?Türbe yaretinde İki Genç Kız I
?Türbe Genç Kız II (1890)
?FeraceKadınlar (1904)
?Pembe Başlıklı Kız (1904)
?Terbiyec (1906)
?Mimozalı Kadın (1906)
?Derviş ()
?Silah(1908)
?Beyaz Entarili Kız (1908)