Amerika’da iyi okullarda okuyanlar dönmek istiyor da…
Boston’da MIT’te ve Harvard’da Türk öğrencilerle sohbet ettik. Şimdilerde bu ünlü üniversitelere Türkiye’de üniversitelerde lisans ve master derecesi alan başarılı öğrenciler lisansüstü programlara (master ve doktora programlarına) devam etmek için geliyorlar. Çoğu çizgi üstü öğrenciler olduğundan burslu okuyor. Çoğu bir araştırma projesinde çalışıyor.
Ne yazık ki gene çoğu Türkiye’ye dönme hayali içinde ama dönünce, buralarda başladıkları araştırmaya dönük çalışmaları sürdürme şansları yok. Dönünce onlara iş verecek işveren yok.
ABD’de 4 bin 352 üniversite (college) var. Bunların iyisi var, kötüsü var. Boston iyi üniversiteleri ile ünlü. MIT, Harvard, Boston University, Norteasthern ve Berklee College of Music Boston’un önde gelen okulları.
Harvard 1636 yılında kurulan Amerika’nın ilk üniversitesi. Şimdilerde 7 bine yakın lisans, 13 bine yakın lisansüstü öğrencisi 2 bin 400 öğretim üyesi var. Krizden önce 26 milyar dolar tutarında bir yatırım fonuna sahipti.
Okumak pahalı hale geldi
MIT (Massechusetts Institute of Technology) 1861 yılında Amerika'nın sanayileşmesine öncülük edecek gençleri yetiştirmek için kurulmuş bir “araştırma üniversitesi”.
Kuruluşta Alman eğitim sistemi benimsenmiş. 4 bin lisans, 6 bin lisansüstü öğrencisi 1000 öğretim üyesi var. Lisans öğrencilerinin yüzde 10’unu, lisansüstü öğrencilerinin yüzde 40’ını yabancı ülkeden gelenler oluşturuyor.
MIT’in lisansüstü programlarından MBA (İş İdaresi Yüksek Lisans) Programları katılımı çok güç olan programlar. Mezunları dünyanın her köşesinde (Türkiye hariç) kolaylıkla iş bulabiliyor.
İki yıl süreli MBA programına katılanlar iki yılda (burslu değiller ise) 150 bin dolar fatura ödüyor. Bir de bir yıllık “Executive MBA” programı var. Bu programa 10 yıllık yönetim deneyimi olanlar katılabiliyor. Onlar ise bir yılda 150 bin dolar ödüyor.
Araştırmacı gençler yetişiyor
Bir yılık “Executive MBA” programına dünyanın her köşesinden 100 kişi katılıyor. Bunlar orta yaşlı deneyimli profesyonel yöneticiler veya aile şirketleri yöneticileri.
Geçen perşembe akşamı Güler Sabancı bu 100 katılımcıya Sabancı'yı anlattı. Güler Sabancı’nın anlatımı büyük ilgi gördü. Değişik sorular yöneltildi.
Cuma akşamı Harvard’da Profesörler Kulubü’nde Güler Sabancı’nın davetiyle Amerika’daki üniversitelerde lisansüstü (master ve doktora) programlarına katılan Sabancı Üniversitesi mezunları bir araya geldi. Bu yıl Amerikan üniversitelerinde 272 Sabancı Üniversitesi mezunu genç lisansüstü programlara devam ediyor.
Bu gençlerin hemen tamamı burslu ve üniversitelerde değişik konulardaki araştırma projelerinde çalışıyorlar.
Toplantıya katılan gençler araştırma konularını anlattıkça insanın gururdan gözleri yaşarıyor. Hemen hepsi Türkiye’ye dönmek istiyor ama Türkiye’de ne yapacaklarını bilemiyor. Çünkü Amerika’da yaptıkları eğitimin kazandıkları becerinin Türkiye’de alıcısı yok.