Bilge Olgaç ( 1940 – 1994 )

Doğum Tarihi : 1940, Kırklareli, Vize
Ölüm Tarihi – 3 Mart 1994, İstanbul
Orta öğrenimini yarıda bıraktı. Sinemaya 1962 yılında Memduh Ün'ün yönettiği “Kısmetin En Güzeli” filminde yönetmen yardımcılığıyla adım attı. Birçok yönetmenin yanında asistan olarak çalıştı. İlhan ENGİN, Halit REFİĞ ve Hasan KAZANKAYA'nın yanında yönetmen yardımcılığı yaptı.
1965'te “Üçünüzü de Mıhlarım” ilk yönetmenliğidir. Bu dönemin tek kadın yönetmeni unvanını aldı. Senaryosunu Yılmaz GÜNEY'in yazdığı Bir Gün Mutlaka yönetmenin son filmi olur. 1975 yılında sinemadan ayrılarak reklam filmciliğine başlar. Bu süreç 10 yıl kadar sürecektir. 1984 yılında Kaşık Düşmanı'nı çekerek sinemaya tecrübeleriyle döner.
Filmografisindeki çeşitliliğe rağmen toplumsal gerçeklere eğilen bir yönetmen olarak tanındı. Çoğunun senaryosunu da yazdığı 33 filmi vardır. ?Linç?, ?İpekçe? ?Gülüşan? gibi filmlerle adından söz ettirirken, ?Kaşık Düşmanı? filmiyle de bir çok ödüle layık görülen Bilge OLGAÇ son gününe kadar sinemada kalarak, azim ve ısrarla film üstüne film çeker. 1994 yılında bir yangında yaşamını yitirmişti.
Sinema dünyamıza bir kadın yönetmen olarak damgasını vuran Bilge Olgaç'ın hayatı belgesel oldu.
“Kameranın Ardındaki Kadın BİLGE OLGAÇ” adlı belgesel filmin senaryo yazarı ve yönetmeni Feza Sınar. Titiz çalışmalar sonucunda hazırlamış olduğu belgeselde, Bilge Olgaç'ın filmlerinden kısa görüntüler, Bilge Olgaç'ın arşivlerden alınan konuşmaları ve Halil Ergün, Füsun Demirel, Berhan Şimşek, Perihan Savaş gibi oyuncuların röportajları yer alıyor.
Çok gençken henüz 16 yaşında evlenmişti. 6 Çocuklu, yoksul bir ailenin beşinci çocuğu olarak dünyaya gelmişti. Okumayı seviyor öyküler yazıyordu. Eşi Vecdi Bender O'nun yazdığı bir öyküyü -“Kısmetin En Güzeli”-, Memduh Ün'e verir. Böylece Bilge Olgaç'ın sinema serüveni de başlar, Memduh Ün Bilge Olgaç'ı aynı zamanda asistan olarak işe başlatır. Uzun süre Memduh Ün'ün yanında “Sansür Senaryoları” yazar. Halit Refiğ'e de asistanlık yapan Olgaç, 1965 de ilk filmi “Üçünüzü de Mıhlarım” ı çeker. Onu izleyen ve çoğu avantür olan filmlerinin kahramanları erkektir. Evet Bilge Olgaç, sinemasına erkek filmleri çeken bir kadın yönetmen olarak başlamıştır. Ancak o dönem için bu Bilge Olgaç'ın mesleği ekmek parasıdır. O yüzden de sanatsal kaygılardan söz edilemez.
Ancak 1970 de Bilge Olgaç Kerim Korcan'ın eserinden uyarlayarak çektiği “LİNÇ” le adından söz ettirir. 1974 Yılında yönettiği “Açlık” Atilla Dorsay'ın deyimiyle “Baştan sona hiç aksamayan, yalın bir sinema diliyle yapılmış, kadınca bir duyarlık” taşıyordu. 1975 de ise en çok tartışılan filmi “Bir Gün Mutlaka”yı çeker. Filmin senaryosu Yılmaz Güney'e aittir ve Güney Film adına çekilmiştir. 75 Sonrasında ise Seks Furyası diye anılan dönem başlamış, Bilge Olgaç seks filmi çekemeyeceğine karar vermiştir. 1975-84 arasındaki dönemde Olgaç TV için reklam filmleri çeker.
1984 de gerçekten yaşanmış bir bir trajediden yola çıkarak güldürü unsurlarının da yer aldığı “Kaşık Düşmanı” filmini çekerek sinemaya dönüş yapar. Film aynı yıl Antalya Film Festivalinde en iyi 3. film ve en iyi senaryo ödüllerini alır. Ayrıca bu film Fransa'da Creteil'de 7. Kadın Filmleri Festivalinde yarışarak Büyük Ödül'e layık görülür. Bilge Olgaç'ın bundan sonraki filmlerinin çizgisi de belirlenmiştir. “Gülüşan”, “Gömlek”, “Umut Hep Vardı” gibi filmlerde kadın sorunlarına değinilir. Çoğunlukla büyük kentin dışında kasaba ve köylerdeki yaşam sinemasında yer alır. Bilge Olgaç Yeşilçam geleneğine bağlı bir sinema yapmıştır.

YÖNETMEN FİLMOGRAFİSİ
Kanlı Buğday 1965
Krallar Kralı 1965
Sokaklar Yanıyor 1965
Üçünüzü De Mıhlarım 1965
Babasız Yaşayamam 1965
Tehlikeli Adam 1965
Nikahsızlar 1966
Zorlu Düşman 1966
Kanunsuz Toprak 1967
Silahsız Dövüşelim 1967
Garibanız Abiler 1967
Öksüz 1968
Dertli Gönlüm 1968
Kanlı Şafak 1969
Linç 1970
Merhamet 1970
İki Aşk Arasında 1970
Kara Gün 1971
Üçünüze Bir Mezar 1971
Yaban Ali 1971
Kanlı Öç 1972
Savulun Geliyorum 1972
Kaderin Pençesi 1972
Tanrı Sevenleri Korur 1974
Açlık 1974
Bacım 1974
Şöhret Budalası 1975
Bir Gün Mutlaka 1975
Kaşık Düşmanı 1984
Yavrularım 1984
Gülüşan 1985
Üç Halka 25 1986
İpekçe 1987
Elif Ana – Ayşe Kız 1987
Kızın Adı Fatma 1988
Yarın Cumartesi 1988
Gömlek 1988
Aşkın Kesişme Noktası 1990
Umut Hep Vardı 1991
Kurşun Adres Sormaz 1992
Bir Yanımız Bahar Bahçe 1994

YAPIMCI FİLMOGRAFİSİ
Kara Gün 1971

SENARİST FİLMOGRAFİSİ
Sokaklar Yanıyor 1965
Tehlikeli Adam 1965
Nikahsızlar 1966
Silahsız Dövüşelim 1967
Kanunsuz Toprak 1967
Öksüz 1968
Dertli Gönlüm 1968
Kanlı Şafak 1969
Merhamet 1970
İki Aşk Arasında 1970
Üçünüze Bir Mezar 1971
Yaban Ali 1971
Kara Gün 1971
Savulun Geliyorum 1972
Kaderin Pençesi 1972
Kanlı Öç 1972
Açlık 1974
Bacım 1974
Kaşık Düşmanı 1984
Gülüşan 1985
Üç Halka 25 1986
Elif Ana – Ayşe Kız 1987
İpekçe 1987
Kızın Adı Fatma 1988
Yarın Cumartesi 1988
Gömlek 1988
Aşkın Kesişme Noktası 1990
Umut Hep Vardı 1991
Kurşun Adres Sormaz 1992
Bir Yanımız Bahar Bahçe 1994

YAYINLANMIŞ KİTAPLARI
Kısmetin En Güzeli 1962

ÖDÜLLERİ
Kaşık Düşmanı
7. Uluslararası Kadın Şenliği / Paris En iyi film ödülü. 1984
7. Uluslararası Kadın Şenliği / Paris Basın ödülü. 1984
Antalya Uluslararası Film Şenliği, En iyi Üçüncü Film Ödülü. 1984
Antalya Uluslararası Film Şenliği, En başarılı Senaryo Ödülü. 1984

Linç
Adana Altın Koza Film Şenliği, En İyi Üçüncü Film Ödülü. 1970
Adana Altın Koza Film Şenliği, En İyi Yönetmen Ödülü. 1970
Adana Altın Koza Film Şenliği, En İyi Görüntü Yönetmeni Ödülü. (Ali YAVER) 1970
Adana Altın Koza Film Şenliği, En İyi Senaryo Ödülü. 1970

Çeşitli ulusal ödüller.

Kaynak
Türk Sineması Veri Tabanı
Internet Movie Database