Askerî ve siyasal bakımdan, uluslararası poli­tika alanındaki mevcut bloklardan herhangi birine girmeme politikasıdır.
Bağlantısızlık II.Dünya Savaşı sonrası dünya­sının ortaya çıkardığı siyasal bir kavramdır. Bu aynı zamanda soğuk savaşın ve Asya-Afri-ka devletlerinin bağımsızlık hareketlerinin başladığı yıllara rastlamıştır. Bu ortamda Do­ğu ve Batı bloklarının dışında kalarak önemli bir denge öğesi olmuş olan Üçüncü Dünya devletleri, bağlantısızlık hareketini başlatmış­lar ve bazı konularda İki bloktan birini daha fazla desteklemekle birlikte, tüm konularda bir bloku veya blok önderini açıkça destekle­mekten çekinmişlerdir. Yine bu devletler ken­di aralarında askerî, ekonomik ve ideolojik bağlantılar kurmuşlardır. Bugün gelişmekle olan ülkelerin büyük çoğunluğunun içinde bu­lunduğu bağlantısızların ilk toplantısı Colom-bo devletleri denilen Srİlanka, Birmanya, Hindıştan, Pakistan ve Endonezya'nın katılmasıy­la 1954 Mayıs'ın3a Srilanka'nın başkenti Co-Jombo'da yapılmıştır. Bu loplantıda, Çin Hin­di sorunu görüşülmüş ve daha geniş bir As-ya-Afrİka ülkeleri konFerünsının toplanması kararlaştırılmıştır. 18-23 Nisan 1955 tarihinde Endonezya'nın Bandung kentinde toplanan konferans sonucunda Hindistan ve Mısır'ın önderlik ettiği geniş bir bağlantısız ülkeler grubu oluşmuştur. Bu hareketin önderliğini Nchru, Nasır, Nkrumah, Sukarno ve Tito yap­mışlardır. Bağlantısız ülkelerin Bandung Kon­feransından sonra ilk doruk toplantısı 1-6 Ey­lül L96J'de Bclgrad'ta yapılmış ve bağlantısız­lığın ilkeleri belirlenmeye çalışılmıştır. Bağlan­tısız ülkeler arasında altıncı doruk toplantısı ise 3-7 Eylül 1979'da Havana'da yapılmıştır. Azgelişmiş ülkeler ve “77'ler Grubu” olarak da bilinen bağlantısızların sayısı bugün 100'ü geçmiştir. Bu devletler Birleşmiş Milletler Ge­nel Kurulunda etkin olarak seslerini duyur­makta ve kararlan etkilemektedirler. Ancak bunlar arasında da tam bir homojenlik yok­tur. Aralarında alt gruplaşmalar ve bölgeselci eğilimler görülmekledir. Arap devletleri ara­sında 1945'ıe kurulan Arap Birliği ve Gana'­nın Önderlik ettiği Addis-Abbaba Konferan­sıyla kurulan Afrika Birliği (1963) bunların ör­nekleridir. Asya ülkeleri arasında ise aynı uyum görülmemiş, Srilanka, Hindistan, Bur­ma, Endonezya, Kamboçya ve Laos, bloklar ve ittifaklar dışında kalırken Pakistan, Filipin­ler ve Tayland ABD, İngiltere, Avusturya, Fransa ve Yeni Zelanda ile askeri İttifaklara girmişlerdir.
Bağlantısızlık, Asya ve Afrika devletlerinin güvenliklerini sağlamada ve ekonomik geliş­melerini gerçekleştirmede önemli bir rol oyna­mıştır. Bu devletler esnek politikalar sayesin­de bloklar arasındaki rekabetten faydalan­makta ve bu şekilde her iki bloktan da yardım almayı başarmaktadırlar. Hatla söz konusu blok devletlerinin bu ülkelere yardım etmede rekabete giriştikleri bile görülmektedir. Bu­nunla beraber bu devletlerin farklı siyasal ve ekonomik yapılara sahip olmaları, iç politika­larındaki ist ikrarsızlıklar ve aralarında kriz denecek ölçüde çıkar çatışmalarının olması ge­nellikle birlikte hareket etmelerini engelle­mektedir.

Tayyar ARI