Noel Baba * Haydar Aksakal

20.04.2015 / 00:00

Yıllar önce, Noel Baba olarak bilinen St. Nicholas'ın yaşadığı yerleri gezdim. Onun bir bilge adam olduğu söyleniyor. Araştırmalarımı onun üzerine yoğunlaştırdım, 2014 yazında, ikinci kez Noel Baba Kilisesi'nde turistlerle beraberdim.

St. Nicholas, MS 243 yılında Patara Antik Kenti'nde doğdu. Varlıklı bir ailenin oğluydu, iyi bir eğitim gördü. Çevresindeki tüm insanlara yardım etmeyi prensip edinmişti, halkın sevgili Nicholas'ı olmuştu.

Söylencelere göre; denizcilikle de uğraşan St. Nicholas, denizcilerin de saygı duyduğu bir insandı. Gençliğinde Filistin ve Mısır ülkesini dolaştı. Kudüs Kenti'nden Anadolu'ya, Demre'ye gemiyle dönmekte olan Myralılar, dönüş yolunda fırtınaya yakalandı, gemide zor anlar yaşandı. Denizciler, onun dualarıyla kurtulduklarını söyledi… Nicholas'ı “Denizcilerin Azizi” seçtiler. Sevgiden ve kendisine gösterilen ilgiden hoşnut olan Nicholas, MS 285 yılında Myra (Demre) Kenti'ne yerleşti.

Kiliseye gidiyor, rahiplerin toplu dualarına katılıyordu. Kısa bir süre sonra kilisenin piskoposu öldü. Papazlar, aralarından yeni bir piskopos seçemiyordu. Dua ederlerken bir ses duydular. “Kapıdan ilk giren kişiyi seçin.”

Ertesi gün, kilisenin tüm rahipleri kapıda bekliyordu. Kapıda, St. Nicholas göründü… Rahipler sevinerek, ona müjdeli haberi verdi. Nicholas MS 285 yılında Myra Piskoposu seçildi. 325 yılında İznik Kon sili'ne katıldı. Hakkında tarihi bir doküman yok…

St. Nicholas piskoposluk yaptığı dönemde Myra Kenti'nde yoksullara yardım etti. Gösterdiği kerametler söylence haline geldi. Halkın ve çocukların sevgisini kazandı. Çocuklar için hazırladığı hediye paketlerini, 26 Aralık geceleri evlerinin kapılarına bıraktı.

Aksakallı, sırtında çuvalı, kırmızı elbiseli ve çizmeli Noel Baba hikâyesi de böyle ortaya çıktı. Noel gecesi, çocuklara hediye bıraktığına inanılan Noel Baba, efsanevi bir kişiliğe büründü.

Ren geyiklerinin çektiği uçan kızaklarıyla zaman tünelini aştı, kızağına doldurduğu hediyeleri dünyanın dört bir tarafında, evlere bacadan girerek dağıttı. İstediği zaman istediği yerde oldu.

Noel Baba, günümüzde aksakallı, beyaz saçlı, koca göbekli, tonton ve güler yüzlü bir bilge adam olarak resmedilir. Sırtında cübbesi ve başında bir kukuletası vardır.

Noel Baba söylencelerinin, Hollanda efsanesi Sinterklaas'a dayandığı kabul edilir. İlk kez Hollandalı göçmenler tarafından Amerika'daki New Amsterdam (New York City) kentine, kültür transferi olarak götürülmüştür.

Günümüzde, birçok kurum ve kişi tarafından kullanılan Noel Baba imajı, Karikatürist Thomas Nast tarafından 3 Ocak 1863 tarihinde Harper's Weekly dergisinde yayımlanmıştır.

St. Nicholas, gerçekleştirdiği mucize ve kerametler ile ünlendi.

Hayatının büyük bir bölümünü Myra'da piskoposluk yaparak geçirdi. Yaşama, çok sevdiği bu kentte veda etti. Ölümünden sonra aziz mertebesine yükseldi. Nicholas, Yunanistan ve Rusya'da en çok sevilen bir azizdi. 6 Aralık ölüm tarihi, Nicholas'ın bayram günü olarak Hıristiyanlarca kutlanır, çocuklara hediyeler verilir.

Noel Baba, birçok dilde ve ülkede aziz, Nikola, Klaus, Noel Baba ve Santa Claus, Latin Amerika ülkelerinde ise Kris Kringle sözcükleriyle anıldı.

1087 yılında, İtalya'nın Bari Kenti'nden Myra'ya gelen tüccarlar, Aziz Nicholas'ın mezarını parçalayarak kemiklerini Bari'ye kaçırdı. Avrupa'da ünü arttı, Bari bir hac merkezi haline geldi. Kemikleri, Bari Kenti'nde 11. yüzyılda inşa edilen Aziz Nikola Bazilikası'na kondu.
Demre'deki St. Nicholas Kilisesi toprak seviyesinin 7 metre altındadır. St. Nicholas'ın kemikleri ise mermer bir mezarda bulunuyordu.
Ortaçağ ressamları Aziz Nicholas için söylenen kerametleri tuvallerine yansıttı.
Demre'de bulunan Myra antik kenti ve Noel Baba kilisesi Hıristiyan dünyasının her zaman ilgisini çekti. Her yıl 6 Aralık gününde yapılan Noel Baba etkinlikleri de bir gelenek haline gelmiştir.