Bebek yaşama merhaba deyip çevresindekileri keşfetmeye başladığında dünya ona gerçekten heyecan verici bir yer olarak görünür. Araştıracağı o kadar çok şey vardır ki….Yeter ki büyükler ona engel olmasın. Bir çok aile çocuklarının beslenmesi ve fiziksel gelişimi ile çok yakından ilgilenirken zihinsel gelişimini “daha çok küçük” anlayışıyla korumacı tutum sergileyerek bilmeden engellerler. Çoğumuz bebeğimizin kendi kendine başarabileceği bazı öz bakım becerilerini bile yapmasına izin vermeyiz. “Kendi kendine yapamaz ben yapayım o rahat etsin. Oradan çıkamaz düşer ben kucağımda çıkarayım. Terlerse hasta olur koşmasın.
Bunu yemezse kilo kaybeder TV karşısında iki saat uğraşır yediririm.” türünden cümleleri sıklıkla etrafımızda duyabiliriz. Aile çocuğun gelişimine değişik boyutlardan bakabilmelidir.
Çocuk, bedensel, bilişsel, motor, dil, duygusal, sosyal alanlarda gelişim gösterir. Her yaş döneminin kendine özgü özellikleri, sorunları vardır. Ev ortamında fazla uyaran ve aktivite olmadan kalan çocuklar belki daha az hasta olmakta ama diğer gelişim alanları itibariyle düşünüldüğünde çok şey kaybetmekte ve hatta geleceklerinden vermektedirler. 0-6 yaş dönemi çocuğun en alıcı olduğu dönemdir. Yaşama dair birçok kavram bu dönemde öğrenilmektedir. Çoklu zeka kuramı ile zekanın da çok yönlü ele alınması gerektiği düşünülmektedir. İnsan beyni, sözel-dilsel, mantıksal-matematiksel, görsel-uzamsal, müziksel-ritmik, içsel, kişiler arası, bedensel-kinestetik ve doğa zekası olarak 8 alana bölünmektedir. Geleneksel eğitim anlayışında zekanın daha çok sayısal ve sözel alanları dikkate alınmaktadır.
Bu durumda başka bir alanda başarı gösterebilecek çocuklar arada kaybolmakta veya dikkat dağınıklığı, aşırı hareketli vb. tanımlamalarla gerçekten başarı gösterebilecekleri alanlara yönlendirilememektedirler. Çocuğun fiziksel beslenmesinin önemli olduğu kadar zihinsel beslenmesi de önemlidir. Okul öncesi eğitim kurumları 0-6 yaş döneminde çocuğun zihinsel beslenmesini sağlayan en önemli faktörlerden biridir. Çocuk sürekli gelişen ve değişen bir varlıktır ve öğrenme insan yaşamında doğumdan ölüme kadar sürer. Hatta öğrenme ana karnında başlar diyebiliriz. Okul öncesi eğitim, öğrenme açlığı içinde doğan çocuğun gereksinimlerini karşılayabilecek kapsamlı, planlı bir ortamı çocuğa sunar. Çocuk yaratıcı etkinlikleri kendi yaşıtlarıyla aynı ortamda bulabilir. Kalıcı ve yaşamının her safhasında kullanabileceği bilgileri öğrenir. Anne ile bağımlı bir ilişki sürdüren çocuk bağımsız deneyimlerini okul öncesi eğitim kurumları ile yapar.
Okul öncesi eğitim kurumları sadece bakım hizmeti veren kuruluşlar değildir. Çocuğun yaşama hazırlığı için ve ilkokul döneminde yaşanacak okul fobisi, dikkat dağınıklığı..vb. problemlerin oluşmasını engelleyecek, bazı diğer problemlerde de erken tanı ile daha kolay baş edilmesini sağlayabilecek olanaklar okul öncesi eğitimi ile sağlanır. Ayrıca okul öncesi kurumlarında sürdürülen anne ve babalara yönelik eğitim çalışmaları da çocuk ile ilgili bilinmeyen bir çok konuda ciddi ve profesyonel yardım olanağı sunar. Çocuklarımızla ilgili yemek yeme, yatma zamanı, tuvalet eğitimi ..vb. bir çok konuda sorunlar ortaya çıkabilmektedir.
Okul öncesi eğitim bu sorunların çözümünde etkili olmaktadır. Çocuk kendini ifade etmeyi, başkalarını anlamayı, kendi ihtiyaçlarını bağımsız olarak giderebilmeyi öğrenmekte ve yaşıtlarıyla birlikte zengin bir öğrenme ortamı bulmaktadır.
Çocuklarımızın sesine kulak verelim. Küçücük beyinler aslında bize gelecek için çok şey öğretiyor. Ben kendi adıma onlardan çok şey öğreniyorum. Onların dünyalarına girerek birlikte yaratıyor ve birlikte öğreniyoruz.
Öğrenme kavramını klasik öğretme kavramından ayırır ve öyle düşünürsek öğrenme hepimiz için gerçekten heyecan verici ve pırıltılı bir şey. Bir bebeğin değişik bir nesne gördüğünde onu keşfetmek için heyecanla elini kolunu oynatması, coşkuyla bakmasını hatırlayın. Lütfen onların bu ilk yıllarında duyduğu öğrenme coşkusunu kırmayalım onları önemseyelim ve en önemlisi ihtiyaç duydukları “koşulsuz” sevgiyi verelim.
Dilek Kırcaoğlu Soetan
Psikolojik Danışman
Koru Çocukevi Kurucu Müdür