Karadutum Çatal Karam Çingenem

Adı bile ?Ali Bedrettin? iken zamanla ?Ali? unutulmuş önce ?Bedir? e sonra ?Bedri?ye dönüşmüş Bedri Rahmi Eyüboğlu?nun. Bu kadar ismi olan birinin sanatın tek dalında tutunması da beklenemezdi. Hem başarılı bir ressam hem başarılı bir şair olmuş bu yüzden.
Gerçi şairlere göre ?başarılı bir ressam? ressamlara göre de ?başarılı bir şair? olarak adlandırılmış.
Çalışmalarında Anadolu etkisi yoğun olarak hissedilen Bedri Rahmi Eyüboğlu; çocukluk yıllarında babasının mesleği gereği Anadolu'nun hemen her yerini diyar diyar gezmiş.
Trabzon Lisesi'nde okuduğu yıllarda resim sanatıyla tanışır.
Daha sonra Akademi'ye giren ve burada Nazmi Ziya ve İbrahim Çallı'nın öğrencisi olan Bedri Rahmi, Van Gogh'un resimleriyle de bu yıllarda tanışır. Onun resimlerine karsı hayranlık besler.

Kimi
kimi güneşle düşünür
Van Gok olur.

kimi yağmurla düşünür
Şopen olur.

kimi iki kere ikiyle…
Aynştayn olur…
kimide sadece insanlarla düşünür
ama sadece insanlarla
işte o eşşoğlueşşek
Adam olur , adam?

İşte bu yüzden adam olmayı her şeyden önemli, değerli bulur.
Resmin yanı sıra edebiyatla da ilgilenen Bedri Rahmi; akademi'deki öğrencilik yıllarında, Ahmet Haşim'den (1885-1933) estetik ve mitoloji dersleri alır.

PARAMPARÇA

Ağaç bütün
Işık bütün
Meyve bütün
Benim dünyam paramparça

Büyük bir ayna kırılmış
Kırılıp yere dökülmüş
Kainat içine düşmüş Düşmüş amma paramparça

Yaprak yaprak yapıştırdım
Diyar diyar dolaştırdım
Bir alevdir tutuşturdum
Yandım amma paramparça

Ahmet Haşim?in ruhundaki karamsarlık belki de kimi şiirlerine yansıyan
Kazandığı bursla Fransa'ya giden Eyüboğlu, burada Lyon'a ve daha sonra da Dijon'a gitti.

Kirazın derisinin altında kiraz
Narın içinde nar
Benim yüreğimde boylu boyunca
Memleketim var
Canıma ciğerime dek işlemiş
Canıma ciğerime
Sapına kadar.
Elma dalından uzağa düşmez
Ne yana gitsem nafile.
Memleketin hali gözümden gitmez
Binbir yerimden bağlanmışım
Bundan ötesine aklım ermez.

Bu yüzden de memleketine bin bir yerinen bağlıdır.
Kısa bir süre Paris'e giden Bedri Rahmi Eyüboğlu, burada (sonraki yıllarda) hayat arkadaşı olacak olan Eren Hanım'la tanışır.
Eren hanım'ın o zamanki adı Ernestine dır. Eren Hanımla beraber çalışmaya başlarlar.
Bu dönemde Bedri Rahmi; Türk kilimlerini, minyatürlerini inceler. 1933 yılında ses getiren Yavuzlu Gülcemalli isimli resimlerini yapar.
Bedri Rahmi; resmin yanı sıra edebiyatla da ilgilenmeye devam eder. “Karadut” isimli şiiri ağızdan ağıza yayılır.

Karadutum, çatal karam, çingenem
Nar tanem, nur tanem, bir tanem
Ağaç isem dalımsın salkım saçak
Petek isem balımsın ağulum
Günahımsın, vebalimsin.
Dili mercan, dizi mercan, dişi mercan
Yoluna bir can koyduğum
Gökte ararken yerde bulduğum
Karadutum, çatal karam, çingenem
Daha nem olacaktın bir tanem
Gülen ayvam, ağlayan narımsın
Kadınım, kısrağım, karımsın.

Neredeyse bilmeyenimiz yoktur bu şiirini.
Milletvekili Mehmet Rahmi Eyüboğlu'nun oğlu, Türk aydınlanmasının öncülerinden Sabahattin Eyüboğlu ve ilk kadın mimarlardan Mualla Eyüboğlu'nun kardeşi, ressam Eren Eyüboğlu'nun eşi Bedri Rahmi Eyüboğlu?na doğumunun 100?üncü ölümünün 36?ncı yılında sevgi, özlem, saygı uçuruyorum.

——————————————————————————–