12 Aralık 2013, 20:17

Ülkemizde pek çok İdare (özellikle geçmiş yıllarda) gerekli hukuksal süreci göz ardı ederek yol yapımı gibi kamusal ihtiyaçlar nedeniyle vatandaşların gayrimenkullerine fiili müdahalelerde bulunmaktadır. Bazen bu örnekler (özellikle İstanbul gibi büyük şehirlerin önemli sokak ve caddelerinde) haber niteliğine büründüğü için ulusal haber kaynaklarında bu örnekleri görmekteyiz.

Kamulaştırmasız el atmadan bahsedilebilmesi için, İdare'nin kamu yararı amacıyla, kamulaştırma yapmaksızın fiili bir el atması yani fiili bir müdahalede bulunması gerekmektedir.

İdare kamulaştırma işlemine başlamasına rağmen henüz işlemler bitmeden fiili müdahalede bulunmuşsa yine kamulaştırmasız el atma söz konusu olacaktır.

Kamulaştırmasız el atmadan söz edebilmek için, fiil sürekli olmalıdır. Fiil sürekli değilse, İdarenin haksız fiili söz konusu olacaktır ve farklı davalara konu olacaktır.

Kamulaştırmasız el atma nedeniyle; el atmanın önlenmesi ve ka'l davasını, taşınmazın maliki ya da mirasçısı açabilecektir. Bu davada davacı, el atılan taşınmazındaki tecavüzün önlenmesini ve kaldırılmasını talep edecektir.

Malik isterse bedel davası da açabilecektir. Bu davada taşınmazın mülkiyeti İdare'ye bırakılmakta ve İdare'den taşınmazın bedeli istenmektedir. Toplu mülkiyet varsa, her hissedar ayrı ayrı dava açabilir. Bu dava sırasında taşınmazın bedeli tespit edilecektir (Kamulaştırma Kanuna göre). Yargıtay'a göre, taşınmazın dava tarihindeki değeri tespit edilecektir.

Bu davalar zamanaşımına tabi değildir.

Taşınmaza kamulaştırmasız el atma durumunda, İdare tarafından taşınmaza başkaca zararlar verilmişse, İdare'den haksız fiil sebebiyle tazminat da talep edilebilecektir.

Malik taşınmazı, el atılan süre boyunca kullanamadıysa ecrimisil davası da açabilir. Ecrimisil davaları ile tazminat davaları diğer davalardan farklı olarak zamanaşımına tabiidir.

Her zaman tekrarladığımız gibi, bu haftaki konumuzla ilgili bir hukuki sorun ile karşılaştığınızda da bir hukukçudan yardım almanızı, hukukçu olmayan kişilerin tavsiyelerine uyarak hak kaybı yaşamamanızı dileriz.

Önümüzdeki hafta aynı köşeden görüşebilmek ümidiyle, esen kalın…