Ufukları yine yoğun bir sis kaplamış olsa da, elbet sabah olacaktır. Tevfik FİKRET
Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği (YKKED) 2012 Aydınlanma Onur Ödülü 17 Nisan 2012 tarihinde YKKED-Balçova Belediyesi işbirliği ile İzmir?de Cumhuriyetle yaşıt yazar, aydın SayınHıfzı Topuz?a verdi. YKKED, 2003 yılından beri Köy Enstitüleri Yasasının TBMM?nde kabul tarihi olan 17 Nisan?larda ülkemizin aydınlanma hareketine yazılarıyla, duruşlarıyla, kitaplarıyla katkı sağlayan aydınlara bu ödülü veriyor. Ödül, şimdiye kadar sırasıyla Vedat Günyol, Engin Tonguç, Server Tanilli, İlhan Selçuk, Halit Çelenk, Türkan Saylan, Cengiz Bektaş, Genco Erkal ve Yaşar Kemal?e verildi. 17 Nisan 2012 günü Ekonomi Üniversitesi konferans salonunda Cengiz Bektaş, Tolga Çandar ve Kemal Kocabaş?ın konuşmacı olduğu bir panelle Sayın Hıfzı Topuz?a ödülü Balçova Belediye Başkan Mehmet Ali Çalkaya ve YKKED-Genel Başkanı Kemal Kocabaş tarafından verildi. Kalabalıkve coşkulu bir izleyici kitlesinin katıldığı törende Köy Enstitüleri, aydınlanma, 4+4+4 yasası ve olası sonuçları izleyicilerin de katılımıyla konuşularak ülkenin aydınlık geleceğine dair umutların yitirilmemesi dileği öne çıktı.
1923 yılında İstanbul?da doğar. Galatasaray Lisesi ve İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinde öğrenim gördükten sonra 1957 ile 1960 yılları arasında Strasbourg Üniversitesi?nde devletler hukuku ve gazetecilik alanlarında yüksek lisans ve Hukuk Fakültesi?nde gazetecilik alanında doktorasını yapar. Uzun yıllar gazetecilik yapar. İstanbul Gazeteciler Sendikası?nın kurucuları arasında yer alan ve başkanlığını yapan Topuz, 1959-1983 arasında Paris?te UNESCO Genel Merkezi?nde çalışır. Ankara Üniversitesi Basın Yayın Yüksek Okulu kuruluşunda ve 1974-1975 yılları arasında TRT?de Radyolardan Sorumlu Genel Müdür Yardımcılığı yapar. Pek çok gazetede, dergide köşe ve inceleme yazıları yazar. Bazı üniversitelerde basın, radyo-televizyon tarihi, uluslararası iletişim ve siyasal iletişim dersleri verir. Roman, anı ve inceleme-araştırma alanında her biri ayrı bir değere sahip eserler yayınlayarak yakın tarihimizi günümüze taşır. Osmanlı?nın son döneminden, milli mücadele dönemi ve Cumhuriyetin ilk yıllarına; Abdülmecit ten Tevfik Fikret?e, Nazım Hikmet?ten Sabahattin Ali?ye; Paris?ten Afrika?ya geniş bir yelpaze içinde eserler ortaya koyar ve pek çok ödül alır.
Köy Enstitüleri aydınlanmasını konu edinen Tavcan romanında; Cumhuriyetin Atatürk ilkelerine bağlı, ilerici ilk kuşağının temsilcilerinden olan Semiha (Tavcan) ile Sadi Gökdeniz 1940'lı yılların olayları içinde dönemin tanıkları olarak yer alır. Bu dönemde Köy Enstitüleri, aydınlanmaya bağlı yeni bir kuşak yetiştirmekte, dünya klasikleri hızla dilimize kazandırılmaktadır. Hıfzı Topuz'un kaleminden dönemin destansı aydınlanma savaşımını konu olan Tavcan, aynı zamanda daha sonra ilericileri kuşatacak karşı devrime direnişin de öyküsüdür? Hava Kurşun Gibi Ağır kitabı Nâzım Hikmet?in yaşam destanı, mücadeleleri, aşkları, acıları ve tutkularıyla anlatan bir romandır. 1940'lı yılların başıdır. Nazım Hikmet, Piraye ile evlidir ve kendisi Çankırı Cezaevinde yatmaktadır. Nazım Piraye için Çankırı?da ev tutmak istemektedir. Geçim sıkıntısı içindedir. Cezaevinde dokuma tezgahı kurar. Çözüm aramaktadır. Sayın Hıfzı Topuz, kitabında; Milli Eğitim Bakanı Hasan-Ali Yücel?in önerisiyle Cumhurbaşkanlığı Orkestra Şefi Hasan Ferit Alnar bazı operaların çevirisi için Nazım'dan yardım isteyecekti. Böylece geçim sorunu çözülmüş oluyordu. şeklinde o döneme ilişkin önemli bir dayanışmayı bize aktarır. Yine Nazım Hikmet?in bu dönemde klasiklerin tercüme işinde de yer aldığı ve ?Tosca?yı onun çevirdiğini öğrenebiliyoruz sayfaları çevirirken. Kitabın son bölümlerinde Paris?te bir otel lobisi anlatılır. Nazım Hikmet, Abidin Dino ve Hıfzı Topuz Türkiye?yi, üniversiteden atılan 147 öğretim üyesini, yeni anayasadaki işçi haklarını konuşurlar. 26 Şubat 1961 tarihinde Hasan-Ali Yücel İstanbul?da kalp krizi geçirerek altmış üç yaşında vefat etmiştir. Topuz kitabında otel lobisinde üç arkadaş arasındaki konuşma gündemine Yücel?in de girdiğini ifade eder ve o anı ?Nazım; Yücel?in bakanlığı döneminde yapılan işlerin başarılı işler olduğunu söyleyerek Yücel?i saygıyla anar.? şeklinde yazar. Sayın Topuz?un kitabı, ülkenin siyasal ve sanat dünyasındaki çok önemli iki ismin kesişim noktalarını bize sunarak çok değerli tanıklıklar sağlamaktadır.
Hıfzı Topuz, 1995 yılında UNESCO Milli Komisyonunda bulunduğu sırada 1996-1997 yıllarında yıldönümleri kutlanacak kişi ve kuruluş çalışması yapılırken 1997 yılı için yüz yaşında olacak olan Hasan-Ali Yücel'i önerir. Topuz?un kaleme aldığı metin; Türkiye'de eğitim alanında büyük reformlar yapan, kırsal kesimde okumaz yazmazlığa karşı koymak için Köy Enstitülerini kuran, Dünya klasiklerini Türkçe'ye çevirten, UNESCO?nun kuruluş anlaşmasına Türkiye adına imza koyan şair, yazar Hasan-Ali Yücel?in doğumunun 100. yıldönümü kutlamasını öneriyoruz? şeklinde idi. UNESCO Yürütme Kurulu ve 18. UNESCO Genel Kurulu öneriyi kabul eder ve 1997 yılında Türkiye?de ve dünyanın pek çok yerinde Hasan-Ali Yücel anılır. Çok değerli aydın, yazar, sanatçı, kültür adamı ve oğlu Can Yücel'in dizeleriyle Çağın en güzel gözlü maarif müfettişi evrensel dünya zenginliğine tanıtılır.
YKKED Genel Merkezinin törende Hıfzı Topuz?a sunduğu ödül beratı: Sayın Hıfzı Topuz, Siz Cumhuriyet ile yaşıt ve Cumhuriyet gibi ayakta, insan, toplum ve ülke sorunları üzerinde düşünen, yazan, üreten, Cumhuriyet tarihinin önemli bir belleği, ülkemizin onur duyduğu bir aydınısınız. Nazım Hikmet?in, Hasan-Ali Yücel?in, tüm Köy Enstitülülerin ve ülkemiz ilericilerinin dostusunuz, Cumhuriyet tarihimizin çok önemli bir tanığısınız. Sönmeyen ışık Köy Enstitüleri gibi, birikimlerinizle ışık saçmaya devam ediyorsunuz? Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği?nin (YKKED) her yıl vermekte olduğu ?Aydınlanma Onur Ödülü? bu anlamda, her zaman olduğu gibi bir aydınlanma neferinin, bir düşün ve kültür adamının varlığını, halkımıza bir kez daha hatırlatıyor, onun düşüncelerini, eserlerini bir kez daha keşfetme olanağı veriyor. Yukarıdaki açıklamalarımızın ışığında size YKKED Genel Merkez Yönetim Kurulu kararıyla, 2012 Aydınlanma Onur Ödülünü takdim etmenin büyük gururunu, heyecanını yaşıyoruz.? şeklindeki ifadelerle sona eriyordu.
Nisan 2012'de yayınlanan Özgürlük Şairi Tevfik Fikret'in romanı olan ?Elbet Sabah Olacaktır kitabıyla 89 yaşında üretmeye devam ederek düşün ve kültür dünyamıza yeni bir zenginlik katan Sayın Hıfzı Topuz'a bu satırlardan selamlamayı emeğe saygı adına bir görev sayıyorum.