Evliliğin Butlanı – Iı

Hepinize iyi haftalar sevgili okurlarımız. Geçtiğimiz hafta evlilikte mutlak butlan sebeplerinden bahsetmiştik. Bu hafta da nisbi butlan sebepleriyle devam edeceğiz.

Nisbi Butlan Sebepleri :

1.Ayırt Etme Gücünden Geçici Yoksunluk : Evlilik sözleşmesi yapılırken ayırt etme gücünden geçici yoksunluk halleri nisbi butlan sebebidir. Bu hallere örnek olarak sarhoşluk, hipnotize edilmiş olma, vs. gösterilebilir. Nisbi butlan sebebiyle dava açma hakkı evlilik yapıldığı sırada ayırt etme gücünden geçici olarak yoksun bulunan eşe aittir.

1.İrade Bozukluğu : İrade bozukluğu halleri yanılma (hata), aldatma (hile) ve korkutma (tehdit) halleridir.
?Yanılma : Medeni kanunun 149. maddesinde hangi tür hataların nisbi butlanı gerektireceği düzenlenmiştir. Buna göre eşlerden biri; evlenmeyi hiç istemediği veya evlendiği kişiyle evlenmeyi düşünmediği halde yanılarak bu evlenmeye razı olmuşsa ya da eşinde bulunmaması onunla birlikte yaşamayı kendisi için çekilmez bir duruma sokacak derecede önemli bir nitelikte yanılarak evlenmişse evlenmenin iptalini dava edebilir. Eşlerden biri evlilik sözleşmesini yaparken yaptığı hukuki işlemin mahiyetini fark etmemişse yine yanılma söz konusu olacaktır. Evlendiği kişiyle evlenmeyi düşünmediği halde bu kişiyle evlenen kişinin durumunda da yanılma söz konusu olacaktır. Eşin niteliğindeki yanılmanın da esaslı olması halinde nisbi butlan sebebi olarak kabul edilecektir.?Aldatma (Hile) : Bir kimseyi bir irade beyanında bulunmaya sevketmek amacıyla, o kişide kasten hatalı bir kanaat uyandırma veya esasen mevcut olan hatalı bir kanaati koruma veya sürdürme fiili hile kabul edilir. Eşlerden biri evlilik sözleşmesi öncesi hileli bir davranışla aldatılarak evliliğe yöneltilmişse, irade açıklaması sakatlanmış olur. Bu durumda aldatılan eşin nisbi butlan sebebiyle evlenmeyi iptal ettirebilme imkanı doğacaktır. Medeni Kanunumuza göre şu durumlarda eşlerden biri evlenmenin iptalini dava edebilir. 1- Eşinin namus ve onuru hakkında doğrudan doğruya onun tarafından aldatılarak evlenmeye razı olmuşsa, 2- Davacının ve altsoyunun sağlığı için ağır tehlike oluşturan bir hastalık kendisinden gizlenmişse. Örneğin cinsi sapıklıktan dolayı mahkum olmuş bir erkeğin nişanlısına kendisini onurlu ve namuslu bir insan olarak tanıtması aldatmadır.

3. Yasal Temsilcinin İzninin Bulunmaması : Evlenme ehliyetlerinden biri de evlenme yaşıdır. Medeni Kanumuza göre, erkek ve kadın on yedi yaşını doldurmadan evlenemez. Evlenme yaşına ermiş olan ayırt etme gücüne sahip küçükler ve kısıtlılar ise ancak yasal temsilcilerinin izni ile evlenebilirler. Bir küçük anne ve babasının; bir kısıtlı ise vasisinin iznini almadan evlenmiş iseler, veli veya vasi yapılan evlenmeyi iptal ettirebilecektir. Kanun yasal temsilcinin izni gereken hallerde bu iznin bulunmamasını nisbi butlan sebebi saymıştır. Fakat evlenmenin iptalinden önce yasal temsilcinin iznine muhtaç küçük ergin olmuşsa veya kısıtlı, vesayet altından çıkmışsa artık nisbi butlan nedeniyle evlenmenin iptaline karar verilemeyecektir.
Nisbi butlan davasında, Medeni Kanunumuz C.savcısına ve ilgililere dava açma hakkı vermemiştir. Nisbi butlan davası açma hakkı eşler ile yasal temsilcilerine tanınmıştır. Evliliğin iptali davası açma hakkı; iptal sebebinin öğrenildiği veya korkunun etkisinin ortadan kalktığı tarihten itibaren başlayarak altı ay ve herhalde evlenmenin üzerinden beş yıl geçmekle düşecektir. Ancak yasal temsilciler bu sürelerle bağlı değildir. Yasal temsilciler küçük ergin oluncaya, kısıtlı vesayet altından çıkıncaya kadar dava açabilirler.
Sevgili okurlarımız bu haftalık da yazımızın sonuna geldik. Önümüzdeki hafta aynı köşede buluşmak ümidiyle sizlere iyi haftalar dilerim. Esen kalın?