Antik Yunan terimi olarak aristokrasi “en iyinin (veya iyilerin) yönetimde” olduğu hükümet şeklidir. Bu sebeple birçok sözlükte ilk verilen tanım budur.
Terim Türkçe'ye Fransızca aristocratie sözcüğünden geçmiştir. Kökeni ise, belirtildiği gibi, Yunanca'dır; aristokratia – aristos yani “en iyi” ve -kratia yani “güç”.[1]
Bununla birlikte tarihte aristokrasiler genelde verasete dayanan plütokrasi şeklinde olmuştur. Bir siyasi hükümet terimi olarak, aristokrasi şu terimlerle karşılaştırılabilir:
otokrasi – “bir tek bireyin yönetimi”
meritokrasi – “yönetmeyi hak edenlerin yönetmesi”; her ne kadar bu terim anlam bakımından yüzeysel olarak aristokrasiye benzer gözükse de, aristokrasiden farklı olarak en iyi tanımlanmasa da liyakatıyla yönetimde kalacak durumda olması gerekir.
plütokrasi – “varlıklıların yönetimi”; tarihsel ve pratik anlamda aristokratlar sık sık sadece varlıklı oldukları için erdem ve liyakat açısından en iyi gibi kabul görmüşler ve sonuç olarak aristokrasiler daha çok plütokrasi olmuşturlar.
oligarşi – “birkaçın yönetimi” (birkaç kişinin yönetimi); bir aristokrasinin oligarşi olup olmaması “birkaç kişi” fikrinin nasıl yorumlandığına göre değişir.
monarşi – “bir tek bireyin yönetimi”; tarihsel anlamda monarkların çoğunluğu aristokrattırlar. Bununla birlikte, rakipleri de aristokratlardan olduğu için, aristokrasi ile zıt kutuplarda olmuşturlar. Yönetimdeki hanedan ile diğer rakip aristokrat hanedanlar arasındaki çatışmalar Orta Çağ'ın merkezi meselelerindendir.
demokrasi – “insanların yönetimi” (veya çoğunluğun yönetimi); genellikle aristrokrasinin karşıtı olarak düşünülmüştür. “Tüm insanlar eşittir” fikrinden yola çıkarak, yönetimin tüm insanların seçtiği biçimde oluşu ve böylece herkesin yönetimde olduğu (yönetimde hak sahibi olduğu) hükümet şekli olarak tanımlanabilir.