Prof.Dr.Kemal Kocabaş
Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği (YKKED) iki yıldan beri sonbahar aylarında Akdeniz Buluşmaları düzenliyor. İlki Ekim-2011?de YKKED-Fethiye şubesinin ev sahipliğinde Fethiye?de gerçekleşen buluşmanın ikincisi 16-18 Kasım 2012 tarihlerinde Antalya?da YKKED-Antalya şubesinin organizasyonuyla gerçekleştirildi. Antalya-Grida otelde yan yana gelen Köy Enstitülüler, Yeni Kuşak Köy Enstitülüler, aydınlar, sanatçılar iki gün yoğun bir şekilde kültür ve sanat kenti Antalya'yı dolaştılar, söyleştiler ve ülkenin eğitim-kültür sorunlarını tartıştılar.
Antalya?da ilk kez iki gün kalıp kenti iyice dolaşma olanağı buldum. Antalya yönü batıya yönelik çağdaş bir kent. Tarihsel birikimiyle, turizm potansiyeliyle, çok önemli sanat ve kültürel etkinliklerle uygar bir kent. Antalya?da 13. Uluslararası Antalya Piyano Festivali vardı. Çoğu yere piyanolar konulmuş çocuklar, gençler, halk piyano çalıyor, 16-18 Kasım tarihleri arasında düzenlenen konserlere davet ediliyordu. 16 Kasım akşamı da Fazıl Say?ın ?Mezopotamya? senfonisi sanatseverlerle buluşuyordu. Piyano festivali kentin her yerinde, belediye otobüslerinde “Şehirde Müzik Var” sloganıyla halka sunuluyordu. Bu çalışmalar Vanezüella?da uygulamaya konulan ?El Sistema? projesini anımsatıyor. El Sistema, 1975 yılında Venezüella?da piyanist besteci José Antonio Abreu?nun başlattığı ve kendisinin deyimiyle ?Yoksulluk ve suçla mücadele eden sosyal bir sistem.? olarak tanımlıyor. Dünyada klasik müzik adına gerçekleştirilen en önemli proje. El Sistema tamamıyla devlet ve bağışçıların destekleriyle yaşatılıyor. El Sistema, bugün 280 müzik merkezinde 15 bin eğitmeni ile 350 bin gence ulaşan, bünyesinde 150?yi aşkın gençlik, 70 çocuk ve 30 senfoni orkestrası barındıran geniş çaplı bir sosyal sistem. Çalışmaların özünde ?Müzik ve sanat bir haktır? anlayışı ve çocukların müzik ve sanatla tanışınca dünyaya daha farklı bakacaklarına ilişkin temel pedagojik öngörüler var.
2. Akdeniz Buluşmasına YKKED-Lüleburgaz, Bursa, İstanbul, Balıkesir, Manisa, İzmir, Aydın, Fethiye, Denizli, Isparta, Mersin, Adana ve ev sahibi Antalya şubesinden yaklaşık 300 arkadaşımız katıldı. Katılımcılar her anı dolu dolu yaşadı. Akşam yemekleri sanat şölenine dönüştü. Türküler, zeybekler, şiirler ve anılarla buluşmanın keyfi yaşandı. Her aralıkta ülkenin içinde yaşadığı siyasal süreçler, eğitim ve kültür dünyasında yaşanılan olumsuzluklar dile getirildi, ne yapmalı sorusunun yanıtları arandı.
Buluşmanın ikinci günü otelin konferans salonunda Prof.Dr.Kemal Kocabaş tarafından hazırlanan 26 parça büyük-renkli posterden oluşan ?Türkiye?nin Geçmişindeki Yarın: Köy Enstitüleri? fotoğraf sergisi ilgiyle izlendi.İzleyiciler konulan deftere sergi ile ilgili izlenimlerini yazdılar. Deftere yazılan geri dönütlerde Prof.Dr.Ömer Demircan ?Konuyu öğrenmek isteyenler için çok güzel bir sunuş. Öğretmenler günü ve 17 Nisan?da tüm ülkede sergilenmeli, yüreğinize sağlık, saygılar? ifadelerini kullanırken YKKED-Antalya Şube Başkanı Yavuz Ali Sakarya ?Ülkemizin yüz akı Köy Enstitüleri bu kadar özlü biçimde, işleviyle dile getirilebilir. Katkısı olan herkese sonsuz teşekkürler? diye yazıyordu. YKKED üyesi Tezer Sakarya ise ?Hazırlamış olduğunuz Köy Enstitüleri sergisini gözlerim dolu, boğazımda bir düğümle izledim. 1940?lı yıllarda yakalanan bu ruhun 2012?lerde çok gerisinde kalmış olduğumuzu düşünmek içimi acıttı. Yine de umutsuz olmayacağız. Yakın bir günde o aydınlık yine üzerimize doğacaktır. Buna yürekten inanıyor ve sizleri kutluyorum? diye yazıyordu. Ali Uysal ise ?Sergiyi beğeniyle gezdim; çok beğendim. Şunu içtenlikle öneriyorum. Bu sergi kitaba dönüştürülmeli, çok okunması için de gereken her şey yapılmalıdır. Sergiyi hazırlayan, köy enstitüleri ruhunu yansıtan sevgili başkanımız Kemal Kocabaş?a yürekten kutluyorum? şeklinde geri dönüt veriyordu.
2. Akdeniz Buluşmasının panel konusu ?4+4+4 eğitim modeli, ilk uygumla verileri ve ülkenin eğitim ve kültür sorunları? idi. Paneli yaklaşık 400 kişi izledi. Prof.Dr.Oğuz Makal, Prof.Dr.Songül Sallan Gül, Prof.Dr.Ayfer Kocabaş, Ayşegül Odabaşı ve Mete Atay?ın konuşmacı olduğu paneli Kemal Kocabaş yönetti. Panelde ?4+4+4 eğitim modelinin bir dayatmayla çıkarıldığını, pedagojik ve bilimsel hiçbir veriye dayanmadığı, eğitimde dinselleştirme ve piyasalaşmanın temel alındığı, çoğu yerde din derslerinin seçiminin yöneticiler tarafından dayatıldığı, 60 aylık çocukların 1. Sınıflarda büyük sıkıntılar yaşadığı, tuvaletleri kullanamadıkları, okula uyum sorunlarının önemli bir problem olduğu, soyutlama dönemine geçmeden 9 yaşında bir çocuğa din eğitimi vermenin pedagojik olmadığı, din eğitiminin 12-13 yaşlarında verilmesi gerektiği, ülkede yoğun bir kültürel sığlığın yaşandığı, 4+4+4 eğitim modelinden en çok yoksullar ve kızların mağdur olacağını, çocuk emeğinin sömürüleceği, bu modelin uygulamalarının sürekli YKKED izleme komiteleri tarafından izlenmesi gerektiği, Almanya?da kilisenin eğitim süreçlerine hiç müdahil olmadığı, öğrenci-öğretmen ve veli örgütlerinin onayı olmadan eğitimle ilgili bir yasanın ?şansölye istedi? diye çıkamayacağının, Türkiye?de ilk kez Diyanet İşler Başkanlığının İmam Hatip Ortaokulu açma işini iş edinmesinin? altı önemle çizildi. Panel sonrası yaklaşık 15 kişi söz alarak soru sorarak, düşüncelerini dile getirerek katkı verdiler. Panele izleyici olarak Muğla milletvekili Prof. Dr. Nurettin Demir ve 1980 öncesi milletvekillerinden Aksu Köy Enstitüsü çıkışlı Dr. Sami Gökmen ve Fahri Özçelik de söz alarak düşüncelerini dile getirdiler.
17 Kasım 2012 Cumartesi günü panel sonrası yapılan tekne turuyla da Antalya Körfezi dolaşıldı. Düden Şelalesi ve doğanın Antalya?ya çok cömert sunduğu güzellikler, coğrafi ve tarihsel bilgiler şube başkanı Sayın Sakarya tarafından teknede katılımcılara aktarıldı. Son gün Aksu Köy Enstitüsü ve Perge gezisi vardı. Herkes Aksu?yu merak ediyordu. Saat 10.00 sularında 300 katılımcı Aksu Köy Enstitüsü mekanlarındaydı. Aksu çıkışlı eğitimciler heyecanlı ve aynı zamanda mekanların bakımsızlığı, terk edilmişliği nedeniyle üzüntülüydüler. Aksu Köy Enstitüsü?nde törenlerin yapıldığı meydana yapılan ve Öğretmen Lisesi olarak işlev gören çok katlı ?ucube binayla? doğayla uyumlu yerleşkenin tüm estetik güzelliği ve bütünlüğü kaybolmuştu. Toplu çekilen fotoğraf sonrası Aksu çıkışlı eğitimciler diğer katılımcıların oluşturduğu doğal koro katkısıyla 70 yıl öncesi gibi zeybeklerini oynadılar. Sonra önce müze ve binalar dolaşılmaya başlandı. Her binanın önünde Aksu çıkışlı öğretmenlerimiz anılarını, o binayı nasıl yaptıklarını acıyla anlattılar. Çoğunun içlerinde duyumsadığı acı yüzlerine yansıyordu. Sonra tüm grup Aksu Köy Enstitüsünün eğitim alanı olan 7 bin yıllık Perge kalıntılarındaydı. Yedi bin yıl önce o topraklarda yaşayan halkın doğa, kültürel miras duyarlılığı ve günümüzdeki vandalizm çok belirgin şekilde ortadaydı.
YKKED 2. Akdeniz Buluşması çok önemli bir çoğalma, yeni bir heyecan, yeni dostluklar, beraber iş yapma kültürü üreterek sona erdi. Ülkenin aydınlık geleceğine dair yeni umutlar yaratıldı. Her buluşmanın hayata dair ?ilerici özü? dile getirildi. Gelecek yıl Mersin?de buluşulmak üzere sevgiyle kucaklaşıldı.